علل اجتماعي

از آن رو كه انسان طبعاً موجودي اجتماعي مي باشد و براي زندگي كردن نياز به حضور در اجتماع دارد، با يكسري علل اجتماعي روبه رو مي گردد كه برخي از آن ها در گرايش فرد به اعتياد مؤثرند.

برخي از علل اجتماعي كه در گرايش به سوي اعتياد زمينه ساز و مؤثر مي باشند عبارتند از:

الف. دسترسي آسان به مواد مخدر

در دسترس بودن مواد مخدر علتي مي باشد كه به همراه علل ديگر زمينه گرايش فرد را به اعتياد ايجاد مي نمايد، به گونه اي كه اگر در فرد زمينه كجروي وجود داشته باشد و مواد مخدّر به آساني در دسترس او قرار گيرد، از مصرف و توزيع آن دريغ نمي نمايد.

دسترسي به مواد مخدر به عوامل گوناگوني بستگي دارد; از جمله: وضعيت جغرافيايي كشور، استان و محله جغرافيايي، نقش قوانين، نحوه اجرا و قاطعيت قوانين، و برنامه ريزي هاي مسئولان براي مهار مواد مخدّر.

ب. بيكاري و اعتياد

عامل بيكاري به طور غيرمستقيم به گرايش فرد به سوي اعتياد مي انجامد. بيكاري از سويي، به فقر شخص و از سوي ديگر، سبب ايجاد بيماري هاي رواني، افسردگي، ضعف اعتماد بنفس، و از بين رفتن اميدواري مي شود كه در نهايت، به اعتياد شخص منجر مي گردد. فرد به دليل بيكاري و نداشتن درآمد آبرومند به خريد و فروش مواد مخدر روي مي آورد و براي خود شغلي كاذب ايجاد مي نمايد. يكي از نتايج اشتغال، فقدان فرصت براي ارتكاب جرم است. بيكاري منجر به افزايش اوقات فراغت فرد مي شود و چنانچه براي اوقات فراغت افراد برنامه ريزي هاي منطقي و مناسبي اتخاذ نشده باشد زمينه گرايش به اعتياد براي آنان مهيا مي شود، چرا كه در اين فرصت فرد با منحرفان و معتادان آشنا مي گردد و به آن ها مي پيوندد.

پس مي توان نتيجه گرفت كه بيكاري يك عامل زمينه اي مي باشد كه مي تواند در كنار عوامل ديگر، مانند فقر، موجب روي آوري فرد به سوي اعتياد گردد.

ج. نابرابري هاي اقتصادي و اجتماعي

نابرابري هاي اقتصادي، اجتماعي جنبه هاي وسيعي دارد، كه نابرابري ها در توزيع منابع مادي، نابرابري در قدرت، نابرابري در حيثيت، نابرابري هاي جنسي و نژادي را شامل مي شود.

عامل نابرابري به طور مستقيم منجر به اعتياد فرد نمي گردد، اما مي تواند زمينه ساز فقر و مشكلات عاطفي گردد. از اين رو، به طور غيرمستقيم عاملي در گرايش افراد به اعتياد مواد مخدر محسوب مي شود.

اختلاف طبقاتي در هر جامعه، به بي ايماني بيشترين افراد آن جامعه نسبت به شرايط اقتصادي موجود منتهي مي شود. همين بي ايماني نسبت به شناخت اجتماعي در گرايش به اعتياد تأثير بسزايي دارد.

مطالعات اجتماعي نشان مي دهند در كشورهايي كه توزيع ثروت به صورت عادلانه صورت نمي گيرد، هر روز فقرا فقيرتر و اغنيا ثروتمندتر مي شوند، فاصله طبقاتي فزوني مي يابد و به علت عدم آموزش هاي اجتماعي و ضعف فرهنگي و فقدان احساس همبستگي ناشي از مادي گرايي و فردگرايي ـ كه از ويژگي هاي جوامع در حال توسعه است ـ افراد قادر به هدايت درست ستيز عليه اين بي عدالتي اجتماعي نيستند. در نتيجه، ارزش هاي اجتماعي فاقد اعتماد مي شوند، نظارت اجتماعي سست مي گردد و بزهكاري و تبهكاري عموميت پيدا مي كنند.³⁷

د. نقش محيط جغرافيايي و محل سكونت

نقش محيط جغرافيايي شهر، از جمله شهرهاي مرزي كه امكان انتقال مواد مخدر به راحتي صورت مي گيرد، و نيز محل سكونت در گرايش افراد به اعتياد نقش بسزايي دارد.

در مورد محل سكونت، اين مسئله اهميت دارد كه غالب افراد معتاد در مناطق حاشيه اي و مناطق قديمي كه داراي كوچه هاي پر پيچ و خم و خانه هاي مخروبه مي باشد، زندگي مي كنند. واقعيت اين است كه محيط هاي آلوده مي توانند زمينه مساعد شكوفايي استعدادهاي موجود در افراد براي ارتكاب به جرم و اعتياد را ايجاد نمايند. در اين گونه مناطق كه اغلب مناطق فقيرنشين مي باشند، امكانات رفاهي و مراكزي مانند سينما، پارك و امكانات رفاهي كمتر وجود دارند و جوانان براي گذران اوقات فراغت خود به اجبار به طرف اعتياد كشانده مي شوند. از سوي ديگر، غالباً اين گونه مكان ها از طرف نيروي انتظامي كمتر نظارت مي شوند. همچنين اغلب روستاييان و مهاجران خارجي در محله هاي قديمي، شلوغ و مخروبه ها كه از مراكز شهرها به دور هستند اسكان مي يابند و به دليل آنكه اين افراد، اغلب شغلي ندارند و در بين مردم شناخته شده نيستند، خيلي راحت و بهتر مي توانند به توزيع مواد مخدّر و در نهايت، مصرف آن روي آورند.

هـ. نقش دوستان ناباب

عضويت در گروه همسالان براي نخستين بار كودكان را در فرايندي قرار مي دهد كه بيشترين ميزان جامعه پذيري به صورتي ناخودآگاه و بدون هرگونه طرح سنجيده اي در آن انجام مي پذيرد. گروه همسالان برخلاف خانواده و مدرسه، كاملا حول محور منافع و علايق اعضا قرار دارد. اعضاي اين گروه مي توانند به جستوجوي روابط و موضوع هايي بپردازند كه در خانواده و مدرسه با تحريم مواجه است.³⁸

تقريباً در 60 درصد موارد، اولين مصرف مواد به دنبال تعارف دوستان رخ مي دهد.

ارتباط و دوستي با همسالان مبتلابه سوء مصرف مواد، عامل مستعدكننده قوي براي ابتلاي نوجوانان و جوانان به اعتياد است. مصرف كنندگان مواد براي گرفتن تأييد رفتار خود از دوستان سعي مي كنند آنان را وادار به همراهي با خود نمايند. نظريه همنشيني افتراقي مؤيد اين دليل مي باشد. در اين نظريه، كجروي و انحراف اجتماعي ناشي از آن است كه فرد رفتار نابهنجاري را در خلال فرايند جامعه پذيري و يادگيري فراگرفته و آن را از طريق همانندسازي يا دروني كردن ارزش ها، در درون خود جايگزين كرده است و به صورت رفتار بروز مي دهد. در اين تحليل، خانواده، دوستان و گروه همسالان بيشترين نقش را برعهده دارند.³⁹

گروه همسالان، بخصوص در شروع مصرف سيگار، بسيار مؤثرتر است. بعضي از دوستي ها صرفاً حول محور مصرف مواد شكل مي گيرد.

در پايان مي توان به عواملي چند در گرايش به اعتياد اشاره كرد كه به دليل ضيق مجال توضيح آن ها امكان پذير نمي باشد:

ـ نقش توسعه صنعتي و مهاجرت و حاشيه نشيني;

ـ نقش ضعف اجراي قوانين و مقررات;

ـ نقش بي سوادي و عدم آگاهي فرد;

ـ نقش زندان و عدم تأثير آن;

ـ نقش وسايل ارتباط جمعي.

راهكارهاي پيشگيري از اعتياد در زمينه عوامل اجتماعي

1. ايجاد روحيه امر به معروف و نهي از منكر و همدلي بين مردم، به نحوي كه در مواقع ديدن توزيع مواد مخدر در جامعه، مسئولان را در جريان امر قرار دهند.

2. ايجاد زمينه اشتغال براي همه اقشار جامعه.

3. ارتقاي فرهنگي افراد جامعه از طريق ارتقاي سطح آموزش.

4. كنترل شديد مرزهاي كشور.

5. توجه به امكانات مورد نياز مردم ساكن محيط هاي دورافتاده و پايين شهر، و ايجاد امكانات رفاهي، تفريحي (سينما، استخر، شهربازي و...) كه متناسب با نياز و وضعيت مردم آن مناطق باشد.

6. نظارت هر چه بيشتر مأموران انتظامي در مناطق پايين شهر و دورافتاده.

7. ايجاد امكانات رفاهي و مشاغل مورد نياز روستاييان در روستاها براي جلوگيري از مهاجرت آن ها به شهرها.

8. مبارزه شديد با قاچاقچيان مواد مخدر و برخورد اصلاحي با معتاد.

9. قاطعيت در اجراي قوانين و مبارزه با مواد مخدر.

10. جداسازي معتادان در زندان ها از بقيه مجرمان.

11. تشكيل ستادهاي هماهنگ با يكديگر در موردمبارزه با مواد مخدّر، كه تحت نظارت يك واحد خاص و مشخص باشند.

12. آگاه سازي خانواده ها در زمينه هاي علايم فرد معتاد و عوامل گرايش فرد به اعتياد، نحوه تهيه و محل مصرف مواد، موارد شايع در منطقه زندگي، و عوامل و موقعيت هايي كه سبب مصرف مواد مي شود، تا از اين طريق خانواده ها بتوانند از اعتياد اعضايشان خودداري نمايند.

13. نمايش دادن دوستي هاي ناباب و عواقب حاصل از آن، از طريق فيلم و رسانه هاي ديگر.

14. حمايت از دانش آموزان معتاد و تربيت و اصلاح آنان، به منظور بازگشت به جامعه.

15. شناسايي كانال هاي ارتباطي و روش هاي جذب افراد به اعتياد و طرز نفوذ ميان نوجوانان.

16. تلاش صدا و سيما براي بيان عواقب اعتياد به مواد مخدّر از طريق ساختن فيلم، ميزگرد، جلسات مشاوره اي و... .

17. نمايش دادن فيلم ها و سريال هاي سازنده كه رابطه دينداري و دوري از اعتياد را مشخص مي سازد.

در مورد مبحث این هفته

اعتیاد یــک «بیمارى اجتماعی» است که عوارض جسمى و روانى دارد و تا زمانى که بـه علل گرایش «بیمار» توجه نشود، درمان جسمى و روانى فقط براى مدتى نتیجه‏ بخش خواهد بود و فـــرد مـــعتاد دوباره گرفتار « مواد اعتیاد آور» می‏ گردد.اعتیاد به موادمخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌گـــــردد .

همچنین ویــرانگری‏ هاى حاصل از آن زمینه ساز سقوط بسیارى از ارزش‌ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بطور جدى به مخاطره مى‌اندازد.پدیده شوم قاچاق موادمخدر بیش از آنکه فعالیتى سوداگرانه، تجارى و اقتصادى در عرصه مافیاى اقتصاد بین ‏المللى باشد، ابزارى کارآمد، مؤثر و راهبردى در گسترش نظام سلطه صاحبان قدرت جهان بر کشورهاى توسعه نیافته است. تحلیلگران مسائل سیاسى و اجتماعى بر این باورند که در تهاجم و نفوذ فرهنگی، پدیده موادمخدر مهمترین عامل به تباهى کشیدن و انحطاط اخلاقى جوامع به شمار می‏ رود. متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است. مبارزه با اعتیاد نیز قطعاً بیش از آنکه ماموریتى در راستاى وظایف مصرحه نیروى انتظامى باشد، اقدامى است استراتژیک در مقابله با ابزار نظام سلطه جهانى در انحطاط اخلاقى جوامع با اهداف خاص سیاسی.

اعتیاد بعنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور کامل ریشه‏  کن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آنرا به کنترل در آورد. در این راستا تلاش ما بر این است تا با ارتقاء سطح آگاهى اقشار مختلف جامعه پیشگیرى از اعتیاد را بر درمان معتادین مقدم بداریم. به امید روزى که جامعه‏ اى داشته باشیم که اگر هم در آن فرد معتادى وجود دارد، درصدد نجات خویشتن باشد.

 مواد مخدر
انواع فرآورده هاى گیاهان خشخاش، شاهدانه، کوکا و ترکیبات شیمیایى مشابه که مصرف آنها موجب اعتیاد می‏ گردد.
انواع مواد مخدر :

۱- سستی زا

۲- توهم زا

۳- توان افزا

"سوال ویژه 2"

شما دوستان اگر مشاور یا درمانگر اعتیاد بودید چه پیشنهادهایی را به خانواده ها در مورد پیشگیری از اعتیاد فرزندانشان میدادید؟

**منتظر نظرات شما هستیم**

^{با نگاهی به طب سنتی ، چراسیگاری شده ایم :}

^{*سیگاری بودن نتیجه فعالیت شدید خلط صفرا ( یعنی مزاج گرم و خشک شده ) و یا فعالیت شدید خلط سودای گرم و سودای سرد ( یعنی مزاج سرد و خشک ) در بدن است .}

^{*سیگار کشیدن و انواع دودها ، خون پاک بدن را به نفع کم خونی به سرعت پیش میبرد و قرینه های موجود در کشور خودمان ، جذب بخشی از مردم به دخانیات بیشتر در طبایع خشک ( صفراوی ها + سوداوی ها ) مشاهده میشود و یا گروههای خونی A مثبت و AB  مثبت دیده میشود و محتمل است حتی یک نفس سیگار کشیدن برای یک نوبت ، آدمی را در این طبقه مزاجی به سمت سرطان های متنوع سوق دهد .}

^{*در کلیه معتادان به سیگار  به محض شروع ترک اعتیاد بیماری هایی از قبیل ( کم خونی – دل درد – پروستاتیزم – کبد چرب – دردهای استخوانی مخفی و... ) فعال میگردند و ترک کننده باید بداند که بروز این بیماریها ناشی از ترک و اعتیاد نیست بلکه تهاجم دفعتا" جسم و روح بیمار است .که بایستی همزمان درمان شود .}

^{تشدید کننده های اعتیاد به سیگار از منظر طب سنتی :}

^{مصرف گوشتهای قرمز بالاخص گاو و گوساله ، سوسیس و کالباس ، تغذیه های رستورانی ، غذاهای کنسروی شده، غذاهای پخته شده در ماکروویو، الکل و مشروبات ، جگر ، دل و قلوه ، سیرابی ، جوانه گندم ، عدس ، جوجه ، تخم مرغ ماشینی ، پنیر کارخانهای ، بادام زمینی ، گردو و قهوه  ، باعث غلیظ شدن خون و بالارفتن چربی کبد شده و ناخواسته تمایل به کشیدن سیگار را در افراد افزایش می دهند.}

^{راهکارهای کاهنده اعتیاد به سیگار و ترک آن :}

^{ارتباط با درمانگران برای اخذ شیوه های تلقینی .}

^{افزایش مقاومت بدن برای تخلیه سموم و اخلاط کثیف و مزمن از بدن ( نیاکان ما از روش داروهای منضخات و مسهلات استفاده میکردند و ما در تخلیه فضولات بدن بشدت غافل هستیم ) مثل :}

^{مصرف منضجات و مسهلات :}

^{1= شربت خاکشیر : ناشتا دو قاشق خاکشیر شسته + اسفرزه یک سوم قاشق چای خوری + گلاب نصف استکان + یک قاشق چایخوری عسل و بقیه آب ولرم .... اگر حساسیتی مزاج سردی در بدن وجود دارد اسفرزه کمتر شود . چون روند افزایش خلط در افراد مزاج گرم بالاست بالطبع کیسه صفرا و روده دارای لجن های ناشی از تجمع اخلاط هستند پس به خوردن این شربت ناشتاها تا سه ماه ادامه بدهید .
2= ناشتا شش قاشق سکنجبین عسل ( دستور تهیه خانگی آن یک لیوان عسل بدون موم + نصف لیوان عرق بید مشک با مزاج سرد و تر یا عرق نعنا با مزاج گرم و خشک + نصف لیوان یا کمتر سرکه سیب خانگی ، که اگر مخلوط شوند نام سکنجبین عسلی میگیرند ) را در یک لیوان ریخته و نصف قاشق چایخوری بارهنگ و بقیه را آب ولرم اضافه کنید پس به خوردن این شربت ناشتاها تا سه ماه ادامه بدهید .
3= نوبت مسهل گیاهی :  بعد از 21 روز دیگه ، مقدار 10 گرم گلسرخ + 10گرم سنا بصورت دمنوش در دو لیوان آب به مدت 20 دقیقه تهیه کرده و پس از بخار شدن که یک لیوان باقی ماند ، آن را صاف کرده و با میل و ناشتا مصرف شود و در این روز حق استرس و میهمانی و غصه و تلفن ندارید . آهسته در منزل و پارک قدم بزنید و ممکن است که حال تهوع و دل درد داشته باشید و یا گرفتاراسهال سیاه رنگ ظاهر شده و تا ناهار ناشتا باشید .این مسهل در این دوره فقط یکبار مصرف شود و فردای آن روز به موسسه حجامت در شهرتان بروید و از پشت کتف یک حجامت عام انجام شود.
4= تغذیه مسهل :  برای هر روز ناهارها یک پیاله آش جو با دو گرم فلفل و سبزی خرفه و یا گشنیز و اسفناج درست و میل شود .
5= آب عسل با لیمو ترش ، روزی یک لیوان . این یعنی دارو برای دفع فضولات روده و رفع یبوست است .}

^{6= مصرف فلفل دلمه ای در تغذیه پختنی + سبزیجات به غیر شاهی و تره + ماهی از جنس ماهی دریا و پرهیز از مصرف ماهی پرورشی + مرغ دهاتی و یا خروس محلی .
7=  ممنوعیت های تغذیه ای : پرهیز از تغذیه هایی که محیط بدن را اسیدی و خون را غلیظ می کند : نان خمیری بالاخص بربری و نان برکی اندک و ماکارونی و خمیرجات و چای و قهوه و دخانیات و قلیان ممنوع + مرغ کارخانه ای و رب گوجه فرنگی ممنوع ، بجای رب گوجه از زردچوبه بعنوان داروی دفع اخلاط بسیار کثیف استفاده شود + اسفناج و بورانی عامل سنگ ممنوع + سیب زمینی سرخکرده و آب پز حداقل + روغن نباتی ممنوع + مصرف روغن کنجد و زیتون و روغن گردو عالی هستند + کنسرو و گوشت فریزری و فست فودها ممنوع و آدامس جویدن و شکلات و بادمجان زیاد مضرند + نوشابه های گازدارغلیظ کننده خون + گوشتهای قرمز بالاخص گاو و گوساله مضرند + تخم مرغ ماشینی مضر + غذاهای مایکروفرمضرند .
8= چای به ، چای کوهی ،چای بابونه و چای سنبل طیب با گاوزبان و با یکدانه لیمو عمانی بعنوان دمنوش چای مصرف شوند .
9= روزی یک قاشق روغن زیتون در یک لیوان آبجوش ریخته و میل شود و اگر نشد در روی غذا بریزید بیشتر .
10=  ادویه جات بسیار اندک به اندازه یک نخود در تغذیه ها ، ادویه جات زیاد خوردن و فست فودها و برنج زیاد سبب خشکی و خرابی اعصاب و بدبوئی رحم و فیبروم رحم و بالاخص یبوست میشوند .
11= مویز سیاه شانی و آب انگور خانگی برای تخلیه عفونت پی در پی کیسه صفرا و رفع ضعف بدن موثرند. چون افراد مزاج خشک ، همیشه کیسه صفرا ی شان خلط کثیف و کبد چرب را فعال میکند پس مویز ضد سرطان و آرامش دهنده سیستم هیپوفیز مغز و ام اس را آرامتر میکند .}

^{12= کاهش تدریجی استرس و فضاهای عصبی و بازگشت خواب آرام به زندگی ، پیاده روی روزانه نیم ساعت انجام شود .}

^{13= ترکیب کشمش، انجیر خشک و بادام ازجمله بهترین دانه‌ها و مغزهای مغذی برای افزایش میزان تمایل به ترک سیگار است.}

^{14= کمک ویژه به مغز برای دفع مواد نیکوتین با پودر هفت مغز خشکبار + عرقهای اسطوخدوس ( جاروی مغز ) و بهارنارنج برای تقویت نزله های مغزی موثرند .}

^{15= باید فرد تصمیم قطعی خود را برای ترک بگیرد و اجازه ندهدکه هیچ عذر و بهانه ای شما را از تصمیم خود منصرف کند. قول دادن فرد به خودش و اطرافیانش با تعهد وجدانی به جریمه ، زمینه ساز خوبی برای ترک است .}

^{16= مصرف عرق زنیان با دوغ کمک شایانی به ترک سیگار و مواد مخدر می کند . مصرف گل گاوزبان با سنبل الطیب و اسطوخدوس و بادرنجبویه بسیار کمک کننده است.}

^{17=  انجام بادکش و حجامت نیز دردهای عضلانی حین ترک را از بین میبرد.}

^{18= به جای استفاده از خمیر دندان می توانید از آب لیمو و یا خود لیمو روی مسواک خود استفاده کنید. اسید موجود در لیمو می تواند مواد مضر حاصل از مواد نیکوتین سیگار را که دور لثه ،دندان و یا بافت دهان شما را فرا گرفته از بین ببرد.}

^{19= خوردن جو دوسر و فرآورده های آن ممکن است به شما برای ترک سیگار و رهایی از اعتیاد به نیکوتین کمک کند.}

^{20= اسفناج و برگ چغندر حاوی  اسید فولیک ، ویتامینC ، بتاکاروتن وقند هستند که به دلیل قلیایی کردن محیط بدن در ترک سیگار موثرند.}

^{21= جوش شیرین در واقع یک ماده قلیایی است که قادر است میل به سیگار را از بین ببرد.}

^{22= سبزی اسفناج ، کلم برگ  ، شلغم ، برگ چغندر  ، کلم بروکلی ، کلم بروکسل ، لوبیای خشک و دانه سویا برای ترک موثرند و انگورسیاه و انار شیرین ، دو میوه بسیار موثر و مفید برای حفظ سلامت بدن به شمار می آیند و در واقع یک داروخانه طبیعی محسوب می شوند. برای اعصاب مفیدند و به پاکسازی خون کمک می کنند.}

^{23= زوفا : برای کنترل کردن علایم ناشی از ترک سیگار، این گیاه مفید است. این گیاه اضطراب پس از ترک را از بین می‌برد.}

^{24= جنسینگ :  خوردن چند گرم جنسینگ ، استرس را از بین می‌برد و درترک کردن دخانیات موثر است.}

^{25= مواد موثر ترکیبی برای ترک اعتیاد به سیگار : گل شقایق 50 گرم ، نرم کوبیده و در 250 گرم عسل حل کرده و هر چهار ساعت یک قاشق مرباخوری میل شود .}

^{26= هویج ( معتدل – تخم آن گرم و خشک ) : خوردن هویج مضرات دخانیات را کاهش می دهد.}

اعتياد را به عادت كردن، خو گرفتن، و خود را وقف عادتي نكوهيده كردن معنا كرده اند; به عبارت ديگر تسليم به ماده مخدّر كه از نظر جسمي و يا اجتماعي زيان آور شمرده مي شود، اعتياد نام دارد. در سال 1950 سازمان ملل متحد تعريف زير را براي اعتياد به مواد مخدر ارائه كرد: «اعتياد به مواد مخدّر عبارت است از مسموميت تدريجي يا حادي كه به علت استعمال مداوم يك دارو اعم از طبيعي يا تركيبي ايجاد مي شود و به حال شخص و اجتماع زيان آور است.»

اگر نيم نگاهي به پيامدها و عوارض اعتياد به مواد مخدّر بيندازيم خواهيم ديد كه پيامدهاي اعتياد جامعه، فرد و خانواده را از نظر اقتصادي، اجتماعي، رواني و جسمي در برمي گيرد. از مهم ترين عوارض جسمي اعتياد به مواد مخدّر مي توان به ناراحتي هاي عصبي، بي اشتهايي، اضطراب، ريزش مكرّر آب از بيني و چشم، ناراحتي عضلاني و فشار شديد در ستون فقرات، لاغر شدن و مانند آن اشاره كرد.

در گستره اقتصادي برخي پيامدهاي ناشي از اعتياد به مواد مخدّر عبارتند از: بيكاري، ضعف مالي در ازاي خريد و مصرف مواد، لطمه به اقتصاد و جامعه و خانواده.

اما عوارض رواني و شخصيتي ناشي از اعتياد به مواد مخدر فراوانند; از جمله: ضعف اراده، بي توجهي به مسئوليت هاي فردي، ضعف شخصيت، ضعف عاطفه، عصبي بودن، به هم خوردن تعادل رواني، شخصيت نامتعادل و متزلزل، و ضعف اعتماد به نفس. همچنين در زمينه اجتماعي مي توان به عوارضي مانند بي توجهي به مقرّرات جامعه، ضعف نيروي كار جامعه، بي نظمي و بي اعتمادي در جامعه، ضعف بنياد خانواده، افزايش انحرافاتي مانند: دزدي، فحشا و تكدي گري اشاره كرد.

مهم ترين هدف و محور اصلي مباحث مقاله حاضر علل گرايش به اعتياد مي باشد، كه مي توان در سه حيطه فردي، اجتماعي و خانوادگي به آن ها پرداخت.

مشكلات رواني، كنجكاوي، ضعف اراده، فرار از زندگي تكراري، انگيزه هاي درماني، و شخصيت نابهنجار فرد مهم ترين علل فردي گرايش به اعتياد مي باشند.

در قسمت علل خانوادگي مي توان به كمبود محبت در خانواده، تبعيض بين فرزندان، آزادي بي حد، محدود كردن بي حد فرزندان، رفاه بي حد اقتصادي در خانواده، فقر، و نابساماني هاي خانواده اشاره كرد. همچنين برخي از علل اجتماعي گرايش به اعتياد عبارتند از: در دسترس بودن مواد مخدّر، بيكاري، نابرابري هاي اقتصادي و اجتماعي، محيط جغرافيايي و محله زندگي نامناسب، ضعف قوانين و ضعف اجراي آن، دوست ناباب، و ضعف دينداري در جامعه.

از آن رو كه دامنه علل گرايش به اعتياد و دامنه و گستردگي عوارض ناشي از آن بسيار وسيع و فراگير مي باشد، پيشگيري، شناسايي و از بين بردن علل گرايش به اعتياد ضروري است; زيرا همان گونه كه گذشت، پيامدهاي ناشي از اعتياد بسيار خانمانسوز و بنيان شكن هستند و درمان پس از اعتياد نسبت به پيشگيري كاري به صرفه نخواهد بود. البته اين بدان معنا نيست كه افراد معتاد را درمان نكنيم، بلكه بدان معناست كه پيش از ايجاد اعتياد در فرد، زمينه هاي گرايش به آن شناسايي شوند و با استفاده از مطالعات كارشناسانه در ابعاد و تخصص هاي گوناگون، در از بين بردن زمينه ها تلاش نماييم. اگر به بُعد اقتصادي توجه كنيم خواهيم ديد كه هزينه پيشگيري از درمان كمتر خواهد بود; چرا كه براي تهيه مواد مخدّر ارز هنگفتي از كشور خارج مي شود. همچنين براي كشف و مبارزه با آن و نيز مداواي معتادان هزينه هاي بالايي صرف مي گردد. مقاله حاضر با توجه به اهميت و مفيد بودن پيشگيري نسبت به درمان، به بررسي علل گرايش به اعتياد در سه بُعد فردي، اجتماعي و خانوادگي مي پردازد، سپس متناسب با هر كدام راهكارهايي ارائه مي دهد.

بنام خدا

در مورد سوال ویژه شما 2 باید گفت معمولا خیلی سخت است که کسی که کاری را تجربه نکرده است بخواهد نظر درست و قطعی بدهد و بر اساس ضرب المثلی که می گوید«از دور دستی بر آتش گرفتن» و یا «بیرون گود نشستن و گفتن لنگش کن» لذا گاهی باید برای اینکه بتوانیم نظر خوبی بدهیم در شرایط قرار بگیریم و یا آنگونه خودمان را در حس و حال مورد نظر قرار بدهیم که بتوانیم احساساتش را درک کنیم.

اگر چه همه ما ایرانی ها همه کاره هستیم و برای هر موردی که اصلا اطلاعی هم از آن نداریم نظر میدهیم و خودمان را متخصص همه فن حریف میدانیم ولی بعضی کارها واقعا تخصص میخواهد و ضروریست که در مورد آن هم متخصصین نظر بدهند.اما میتوان همانگونه که شما خواسته اید نظرات افراد را پرسید و از بین آنها بهترین را انتخاب و به مرحله اجرا گذاشت.

بنده با توجه به اینکه در بین دوستان و کسانی که آشنای  نزدیکم بودند ، افراد معتاد به مواد مخدر هم بوده اند  پیشنهادم را به خانواده ها اینگونه خواهم گفت:
 مرحله اول باید سعی کنند که اگر فرد معتادی (که بهر دلیل معتاد شده ) در خانواده دارند ، او یا آنها را درک کنند و با آنها بیشتر از قبل رفیق بشوند تا بتوانند کمکی برای پاک شدن آنها بکنند. متاسفانه مشاهده شده اکثر خانواده ها با برخورد بد خودشان با اینگونه افراد و یا ترد نمودن آنها باعث تشدید اعتیادشان شده اند. اگر شما نتوانید با فرد معتاد رفیق شوید متاسفانه هستند افراد پست و مغرض و سوء استفاده کننده که در قالب دوست و رفیق به اینگونه افراد نزدیک می شوند و معتاد هم که با دیدن برخورد بد خانواده احساس کمبود محبت کرده و از خانه و خانواده فراری شده اند به آغوش این از خدا بی خبران پناه خواهند برد.

مرحله بعد تلاش برای شناساندن مشکلات و مضراتیست که متوجه فرد معتاد چه از نظر شخصیتی و چه از نظر اجتماعی  خواهد شد ، می باشد.موارد زیادی مشاهده شده که فرد معتاد با دلایل  و برخورد خوب و منطقی که از اطرافیان بخصوص خانواده می بینند به اشتباه و اشکال خود پی برده و برای بهبودی خودش کمک می کند. باید بدانیم که در مراحل اولیه اعتیاد فرد معتاد به هیچ عنوان نمی پذیرد که معتاد شده و اگر برخورد درستی با او نشود شروع به قسم خوردن و دروغ گفتن کرده و در نهایت با فحاشی و تند خوئی تلاش می کند که خود را پاک و سالم نشان دهد.

مرحله بعد کمک گرفتن از افراد متخصص در زمینه ترک اعتیاد و ایجاد شرایط مناسب برای فرد معتاد است تا بتواند به مرور و با مشغول شدن به کارهای دیگر فکر مشغول شدن به مواد و  استفاده از مواد را از خود دور کند.در این مورد باید مواظب رفت و آمدهای فرد معتاد و ارتباط او با دیگران بود که هم خود او نتواند با منابغ تغذیه اعتیاد ارتباط مجدد برقرار کند و هم  شیطانهای انسان نما و دوست نما نتوانند در قالب دوست دلسوز برای او مواد تهیه نمایند و او را به مجدد آلوده نمایند.و.........

سلام

به نظرم اعتیاد فقط مصرف مواد مخدر نیست یعنی فقط شامل مواد مخدر نمیشه. استفاده زیاد از حد از چیزی یا بیش از حد کاری رو انجام دادن میشه اعتیاد درواقع همون عادت میشه. عادت کردن به چیزی، یعنی اون کارو باید حتماً همیشه انجام بده یا اون چیزو مصرفذ کنه. شدت و ضعف هم داره. ولی ما بیشتر اعتیاد رو به همون مصرف مواد مخدر می شناسیم و به شخصی که به این مواد اعتیاد داشته باشه می گیم معتاد. مثل وسواس که انواع مختلف و شدت و ضعف داره، که اونم بیشتر فقط به شست و شوی زیاد می شناسیم.

آدم هر کاری رو بخواد، یعنی واقعاً بخواد می تونه انجام بده. می تونه معتاد بشه می تونه اعتیادشو به هرچیزی که باشه ترک کنه. فقط باید اراده قوی داشته باشه. البته اطرافیان هم در این زمینه نقش مهمی دارن. همون دوستان نابابی که فرد رو معتاد می کنن و دوستان بابی که اعتیادشو ترک می دن.

آدم باید تو همه کاری میانه رو باشه. البته هر کاری رو هم نباید انجام بده. بهتره در بیشتر کارها به جای انجام دادنش از تجربه کسانی که قبلاً اون کارو انجام دادن استفاده کنه. مثلاً امتحان کردن سیگار. چه مسخره آخه این همه تبلیغ منفی برای استفاده سیگارو نمی بینید که بازکم می خواید یه بار امتحان کنید. آخه این چه لذتی می تونه داشته باشه. تو اولین بار که آدم فقط سُرفه می کنه چیزی نمی فهمه.( نخوردیم نون گندم، دیدیم دست مردم ) . حالا این یه لذتو شما تجربه نکن نِمی میری که!! مثلاً کی میاد یه بار سَم ( گَرد) موش یا هر سَم دیگه ای رو امتحان کنه ببینه بعدش چی میشه. آخه آدم عاقل بعدش اصلاً زنده هستی ببینی چی میشه. آدم تا کی باید کاری بکنه که دیگران ببینن چی میشه. یه بارم ما جزو دیگران باشیم.

وقتی به یه موتور سواری میگن با احتیاط رانندگی کن تا آسیبی نبینی، اتفاقی نیفته دیدی فلانی بی احتیاطی کرد چی شد، چی به سرش اومد. میگه من با اون فرق دارم. این اتفاق برای اون افتاده برای من نمی افته. آخه اینم شد حرف.

اینکه گفتم میانه رو تو یه سری از اعتیاد ها مناسبه. یعنی به اندازه نه کم نه زیاد. مصرف دارو طبق تجویز پزشک نه کمتر نه بیشتر. بیشتر اوقات خودمون برای خودمون دکتری می کنیم و ........

اینکه وقتی شخصی معتاد میشه نمی تونه یه راحتی ترک کنه به این دلیله که سُست اراده میشه. خودشو بدنشو به یه چیزی عادت داده و نمی تونه این عادتو ترک کنه. توجیحم می کنه ترک عادت موجب مرض است و از این حرفا. ولی اگه خودش بخواد و البته دیگران هم کمکش کنن می تونه به راحتی ترک کنه.

البته از سَرِ سُستی اراده به سراغ اعتیاد هم میره.

نگاه کردن به زندگی دیگران همیشه کار بدی نیست. اگه قصد سرک کشیدن تو زندگیشون و دخالت باشه، همینطور چشم و هم چشمی و این چیزا بده. ولی خوبه آدم از زندگی و تجربه دیگران به خوبی استفاده کنه. ببینه مردم چطوری زندگی می کنن. به کسی که اعتیاد داره نگاه کنن ببینن چه خوشی ای تو زندگی داره. کی رو داره. نه دوستی نه آشنایی نه فامیلی. این جور زندگی کردن چه فایده ای داره. اصلاً این که زندگی نیست این فقط زنده بودنه.

آدم باید تو انتخاب دوستانشم دقت کنه. نباید به هرکسی اعتماد کنه. به هرچیزی که شنید و هرچیزی که دید. البته نباید بد بین هم باشه. باید همیشه احتیاط کنه. عقلشو به کار بگیره. ببینه چی درسته چی غلط. اگر هم نتونست و نفهمید که ممکنه خیلی وقتا و خیلی جاها پیش بیاد از کسانی که می دونن بپرسه و با اونا مشورت کنه. آخه مگه میشه آدم درس نخونده فقط قرص خورده بره سر جلسه امتحان، نمره بالا هم بگیره، این با عقل جور در میاد؟؟!! خدا هم میگه از شما حرکت از من برکت. درسته رزق و روزی به همه میده ولی به اندازه تلاششون.

این که نشد دلیل، تا به یه آرزویی نمی رسه، تا یه جواب ردی می شنوه، تا هرچیزی خلاف میلش می بینه یا می شنوه بره سراغ اعتیاد. و آدم اگه میره سراغ اعتیاد باید به دلیل مهمی بره که اصلاً وجود نداره. هیچ دلیل باعث نمیشه فردی بره معتاد بشه.

آدم باید با سختی ها مبارزه کنه. دربرابر مشکلات مقاومت داشته باشه. نباید زو جا بزنه و بعدشم بدترین راه رو انتخاب کنه. باید قدرت اینو داشته باشه که خودشو دربرابر هر سختی مقاوم کنه. حتی اعتیاد. چه وقتی سالمه باید صبر و تحمل داشته باشه که مبتلا نشه و چه وقتی مبتلا شد باید شجاعت داشته باشه که ترک کنه.

ما آدما می تونیم از تجربه دیگران استفاده کنیم و همینطور الگوی کسان دیگه هم بشیم فقط باید خودمون بخوایم و تلاش کنیم. و تو این راه می تونیم از کسانی که قابل اعتماد هستن هم مشورت بگیریم. تا یه روزی خودمون به کسان دیگری مشورت بدیم.

آدم باید برای هر کاری خوب فکر کنه و البته مشورت هم مهمه. مثلاً درباره اعتیاد. خوب فکر کنه، تحقیق کنه و مشورت، ببینه اصلاً اعتیاد چی هست. به عواقبش نگاه کنه. فردای انتخاب اون تصمیمشو تصور کنه. اینکه همه ازش ناامید میشن و ترکش می کنن، اینکه همه چیزشو از دست میده. اینکه بازسازی پل های خراب پشت سرش امکان پذیر نیست. اون موقع محاله بره سراغ اعتیاد.