دي اکسيد کربن، سنگ مي شود

تازه ترين شيوه کاهش توليد گازهاي گلخانه اي

هوا بشدت در حال گرم تر شدن است. به گونه اي که کم کم زمستان هاي پر بارش برفي مي رود که در بسياري از کشورها بخصوص در قاره آسيا و بالاخص در کشور خودمان به فراموشي سپرده شود. از آن اسفبارتر آنکه با گرم شدن هوا بسيار از يخچال هاي ارتفاعات کوه ها ناپديد مي شوند، توده هاي دائمي و زيرزميني يخ آب مي شوند، مرجان هاي دريايي از بين ميروند، جنگل هاي شمالي بيشتر به سمت شمال پيشروي مي کنند، حيوانات و گياهان نابود مي شوند و زمين مي رود تا همگام با پيشرفت روند خشکسالي به مرگي تدريجي و در نهايت خاموشي هميشگي دچار شود. اما عامل به وجود آمدن اين فجايع طبيعي چيست؟ متاسفانه عامل آن خود ما انسان ها هستيم.

انسان دي اکسيد کربن را با فعاليت هاي مختلف وارد جو مي کند. در واقع ما کربني را که ميليون ها سال زير زمين مدفون بوده است به شکل نفت، گاز و ذغال سنگ به سطح زمين آورده و به عنوان سوخت مي سوزانيم، پس از آن هم کربن با اکسيژن هوا ترکيب و مقدار زيادي دي اکسيد کربن وارد جو مي کند. هم اکنون آنقدر حجم اين دي اکسيد کربن زياد شده است که بايد افزايش آن را متوقف کنيم.

بررسي تمام راه هاي جلوگيري و کنترل توليد دي اکسيد کربن توليدي در حوصله اين نوشتار نيست وليکن مروري بر جالب ترين آنها از جمله تلاش جديدي که گروهي از مهندسان ايسلندي با استفاده از شيوه اي براي تبديل دي اکسيد کربن به سنگ جامد آغاز کرده اند، شايد بد نباشد.

کاهش مصرف انرژي روزانه

از آنجا که مشکل اصلي در ورود بيش از حد دي اکسيد کربن به جو، فعاليت هاي انساني است بطبع تلاش اصلي ما هم بايد معطوف به کاهش استفاده از سوخت هاي فسيلي شود.

يکي از بهترين راه حل ها استفاده از انرژي هاي بازگشت پذير است. انرژي آب، باد، انرژي خورشيدي، انرژي زمين گرمايي، انرژي هيدروژني و انرژي توده هاي زيستي از جمله اين انرژي ها هستند. مسلماً براي ما که در کشوري آفتاب خيز زندگي مي کنيم يکي از بهترين جايگزين ها براي سوخت فسيلي، انرژي خورشيدي است. چه اشکالي دارد که هر يک از ما صفحات خورشيدي در کنار خانه اش داشته باشد که برق و نيروي خانه را از آن تامين کند. بعلاوه فعاليت هاي روزانه ما تاثير زيادي بر مقدار مصرف انرژي روزانه ما دارند. حتي دور انداختن هر چيزي ممکن است گازهاي گلخانه اي آزاد کند. اين بار پيش از دور انداختن وسايلتان به اسفاده دوباره از آنها فکر کنيد و به کاهش گازهاي گلخانه اي جو کمک کنيد. بي شک بازيافت مواد از بهترين راه هاي کاهش گازهاي گلخانه اي است. با چند بار مصرف کردن مواد مي توان از توليد دوباره و از بين رفتن آنها که دي اکسيد کربن زيادي وارد جو مي کنند جلوگيري کرد. از ميان اين مواد دور ريز، پلاستيک ها از توليد کنندگان مهم گازهاي گلخانه اي هستند. پس بهتر است مصرف مواد پلاستيکي را به حداقل برسانيم.

کنترل آلودگي کربني يا سنگ هاي آتشفشاني

گويا در تازه ترين تحقيقات دانشمندان در کشور ايسلند قصد دارند با ايجاد شرايطي براي واکنش دي اکسيد کربن و کلسيم، اين گاز گلخانه اي را به منظور کنترل گرماي جهاني به سنگ تبديل کنند.

شيوه مورد نظر آنها استفاده از لايه هايي از سنگ هاي آتشفشاني است که مي تواند آلودگي هاي کربني را براي ميليون ها سال در خود حفظ کند. طي اين روش دي اکسيد کربن ناشي از نيروگاه زميني ايسلند تحت فشار بالا در آب حل شده و سپس به درون لايه هاي بازالتي که در عمق 400 تا 700 متري از سطح زمين واقع شده است پمپ خواهد شد. نتايج آزمايشگاهي نشان مي دهد محلول دي اکسيد کربن با کلسيم موجود در بازالت واکنش داده و کربنات کلسيم جامد به وجود خواهد آورد. البته اين فرآيند در آزمايشگاه از چند روز تا چند هفته زمان به خود اختصاص داده است. با اين حال يک سال پس از اجراي اين تحقيقات، محققان مي توانند شاهد سير واکنش  و تبديل شدن اين گاز گلخانه اي به سنگ باشند.

تبديل دي اکسيد کرن به متان

 جالب است بدانيد بر اساس پژوهش ديگري دانشمندان توانسته اند با استفاده از نانو لوله هايي از جنس تيتانيوم و انرژي خورشيدي دي اکسيد کربن و بخار آب را به متان و ساير هيدروکربن ها تبديل کنند.

در واقع توليد کنندگان مي توانند به جاي ايجاد تغيير در اقليم جهاني براي کاهش توليد دي اکسيد کربن، آن را به گونه هاي گسترده اي از هيدروکربن ها تبديل کنند، اما اين کار زماني قابل انجام به نظر مي رسد که از انرژي خورشيدي استفاده شود. بازيافت دي اکسيد کربن با استفاده از تبديل آن به سوخت با محتواي انرژي بالا که براي استفاده از زيرساخت هاي انرژي مبتني بر هيدروکربن ها مناسب است، گزينه جالبي است، هر چند اين فرآيند زماني مفيد است که يک منبع انرژي تجديد پذير چون خورشيد براي اين منظور قابل استفاده باشد.

ذخيره زير بستر دريا

از سوي ديگر دانشمندان آمريکايي معتقدند که مي توان دي اکسيد کربن را براي جلوگيري از گرمتر شدن زمين زير بستر درياها ذخيره کرد.

بر اساس اين پيشنهاد گاز دي اکسيد کربن چندين کيلومتر زير زمين پمپ و سپس زير بست درياها تزريق مي شود؛ چرا که در زير درياها فضاي کافي براي ذخيره کردن ميزان نامحدودي دي اکسيد کربن متصاعد شده در جو وجود دارد.

البته در گذشته نيز طرح هايي براي اين منظور ارائه شده بود که به علت نگراني نسبت به نشت احتمالي و ايمني شيوه ها مورد انتقاد قرار گرفته بود؛ اما حاميان طرح تازه مي گويند اين طرح چنين خطراتي در بر ندارد و مي توان آن را با فناوري هاي موجود اجرا کرد. بر اساس طرح تازه گاز دي اکسيد کربن به عمق 3 هزار متري دريا پمپ شده و سپس زير بستر اقيانوس تزريق مي شود. فشار زياد و دماي پايين در آن عمق، گاز کربن را به مايعي که فشرده تر از آب اطراف است تبديل مي کند. آزمايش ها حاکي است که ترکيب هايي مانند يخ تشکيل خواهد شد که در آن ملکول هاي دي اکسيد کربن را در داخل خود به دام مي اندازند. به گفته محققان به اين ترتيب اطمينان حاصل مي شود که گاز در رسوبات به تله مي افتد و جاي آن به قدري محکم است که حتي شديد ترين زلزله ها هم نمي تواند آن را آزاد کند.