وبلاگ یا وب نوشت یک صفحه‌ی شخصی است با نگارش و روایت تجربه‌ها و آگاهی‌های فردی با قابلیت نظرخواهی و هم فکری با مخاطبان دایم یا تصادفی خود.
کاربر وبلاگ یا وبلاگ‌نویس به سادگی مدیرِ یک صفحه ا‌ی وب، همچون یک روزنامه‌ی شخصی می‌شود، که می‌تواند به شکل منظم و زمان‌مند، اندیشه‌ها، علایق، قطعه‌های هنری و ادبی و دیدگاه‌های گوناگون خود را خارج از الزامات و قواعد رسمی وسایل ارتباط جمعی، منتشر کند. نقطه‌ی اشتراک وبلاگ با دیگر وسایل ارتباطی، وابستگی به تعامل دوسویه است.
پایداری و پویایی وبلاگ‌ها بسته به جلب مخاطب است و دراین میان نظرات موافق و مخالف، چالش‌ها و توافق‌ها به یک اندازه می‌توانند در غنی‌سازی محتوا و فرم وبلاگ‌نویسی مؤثر باشند. به واقع به دلیل موفقیت چشمگیر وبلاگ‌ها در برقراری تماس و ارتباط با طیف وسیع و گوناگونی از کاربران اینترنت بوده است که اکنون وبلاگ‌نویسی خود به یک حرفه و فن تخصصی تبدیل شده است.
نکته قابل توجه اینجاست که وبلاگ‌نویسی خود یک کارگاه آموزش خلاقیت و شناخت است.
وبلاگ‌نویسی یک فرآیند دانش و مهارت پویا و برنامه‌دار است. اغلب کاربران وبلاگ با دانشی اندک از این فن شروع می‌کنند اما در حین کار و به دلیل فضا و میدان پویا و ارتباطی وبلاگ اندک اندک بر مهارت‌های نوشتاری و اندیشه‌گانی آنان افزوده شده و به همین‌سان دانش و شناخت آنان هم‌پای محتوای وبلاگ پرمایه‌تر و غنی‌تر می‌گردد.
از اواخر دهه 90 میلادی، وبلاگ‌نویسی با شتاب روزافزونی بسط و گسترش یافت، چنان‌که تا سال 2000 میلادی یک هزار وبلاگ و تا اواسط سال 2002 بیش از نیم میلیون وبلاگ فعال شدند. گزارش‌ها حاکی از آن هستند که امروزه هر چهل ثانیه، یک وبلاگ جدید ایجاد می‌شود.
اکنون وبلاگ‌ها شامل سطح وسیعی از علاقه‌مندی‌ها و تخصص‌ها شده‌اند. از یادداشت‌ها و خاطرات شخصی و روزانه گرفته تا مطالب پیچیده و کاملاً تخصصی و طرفه این که در هر سطحی، هر کدام، مخاطبان پایدار و دایمی خود را می‌یابند و همواره بازار تبادل نظر، همفکری و گاه جدال و تنش در وبلاگ‌ها گرم است.
نکته مهم در موفقیت وبلاگ‌ها این است که وبلاگ برای نخستین بار فضایی برای اشتراک دانش و تجارب را فراهم کرد که هم از قوانین و قواعد رسمی دیگر سامانه‌های ارتباطی به دور بوده و هم قابلیت استفاده از سبک و شیوه شخصی در نگارش را ممکن می‌ساخت.
وبلاگ‌نویس به راحتی می‌تواند ذهنیت، ذوق و سلیقه‌ی شخصی خود، دغدغــه‌ها، پرسش‌های خود را در مسأله‌ای اجتماعی و گاه جهانی در آمیزد و آن را با مخاطبان‌اش به اشتراک گذارد، از طرفی موتورهای جست و جوی اینترنتی هم در این‌جا به کمک وبلاگ‌نویس‌ها می‌آیند تا از سراسر جهان افرادی با علایق و دغدغه‌های مشترک را به سوی آنان هدایت کنند. هر وبلاگ مجموعه‌ای از پیوندها (لینک) به وبلاگ‌ها و سایت‌های دیگر دارد که بدین شکل فرآیند ارتباط کامل‌تر می‌شود.
به این شکل وبلاگ‌ها به یکی از مهم‌ترین و فرهنگی‌ترین نیازهای بشر پاسخ شایسته‌ای داده‌اند. نیاز به بیان کردن در کنار رشد و شکوفایی مستمر.
در جامعه‌ی شبکه‌ای و ارتباطی که همواره بیم آن می‌رفت که تفکر و اندیشه‌ی فردی در کوران سطحی شدن اطلاعات به محاق رود، یکی از امکان‌های بازدارنده همین وبلاگ‌ها هستند که با اتکایی که بر محتوا و غنای معانی دارند چرخش آزادانه‌ی آگاهی‌ها و جهان‌بینی‌ها و علایق فرهنگی را تسهیل می‌کنند.
در مجموع می‌توان گفت وبلاگ‌نویسی میدانی وسیع با بالقوه‌گی‌های بالایی است که به همین علت مورد توجه مدیران برنامه‌ریزان و محققان فرهنگ و اجتماعی قرار گرفته است.
طرح یک برنامه چندجانبــه از سویی برای نوشتن وبلاگ و از سوی دیگر برای مطالعه‌ی وبلاگ ضــروری به نظر می‌رسد. در این رابطه خوب است ضمن آشناسازی و جلب توجه جوانان به این پدیده، ساز و کارهایی برای آموزش و انتقال تجربه برای وبلاگ‌نویسان تازه‌کار یا علاقه‌منــدان به وبلاگ‌نویسی فراهم آید، به گونه‌ای که با حفظ قابلیت‌های آزادانه و فردی وبلاگ، وبلاگ‌نویسی متعهد و وفادار به ارزش‌ها و هنجارهای بومی، ملی، اخلاقی و آرمانی ضمن پایداری، توسعه و ترویج یابد. به همین دلیل لازم می‌آید تا در کشورهای متعهد به فرهنگ دینی، اخلاق عمومی، ایده‌های صادق و آینده‌نگارانه، به این ابزار مناسب توجه ویژه‌ای صورت پذیرد و به این وسیله مبادرت به نشر فرهنگ و ارزش‌های والای الهی، معرفتـی، اخلاقی و فرهنگی شود. حضور پر رنگ و متنوع این رویکردها، می‌تواند فضای منفی نوشتارهای مغایر با اخلاق درون ذاتی انسانی و اجتماعی را تحت تأثیر آثار مثبت خود قرار دهد.
