اتحاد جماهیر شوروی زمانی موشکی با نام « اسپونیک » (Spotnik) را به فضا می فرستد و نشان می دهد دارای قدرتی است که می‌تواند شبکه های ارتباطی آمریکا را توسط موشک‌های بالستیک و دوربرد خود از بین ببرد .

آمریکایی‌ها در پاسخگویی به این اقدام روس‌ها مؤسسه پروژه های تحقیقی پیشرفته ARPA را به‌وجود آوردند . هدف از تأسیس چنین مؤسسه ای پژوهش و آزمایش برای پیدا کردن روشی بود که بتوان از طریق خطوط تلفنی کامپیوترها را به هم مرتبط نمود به طوری که چندین کاربر بتوانند از یک خط ارتباطی مشترک استفاده کنند. در اصل شبکه‌ای بسازند که در آن داده ها به صورت اتوماتیک بین مبدأ و مقصد حتی در صورت از بین رفتن بخشی از مسیرها جابه‌جا و منتقل شوند.

در اصل هدف  ARPAایجاد یک شبکه اینترنتی نبود و فقط یک اقدام احتیاطی در مقابل حمله احتمالی موشک های اتمی دوربرد بود. هر چند اکثر دانش امروزی ما درباره شبکه به‌طور مستقیم از طرح آرپانت ( (ARPPA NETگرفته شده است. شبکه ای که همچون یک تار عنکبوت باشد و هر کامپیوتر آن از مسیرهای مختلف بتواند با همتایان خود ارتباط داشته باشد و اگر یک یا چند کامپیوتر روی شبکه یا پیوند بین آنها از کار بیفتد بقیه باز هم بتوانند از مسیر های تخریب نشده با هم ارتباط بر قرار کنند .

این ماجرا با وجودی که بخشی از حقایق به‌ وجود آمدن اینترنت را بیان می‌کند اما نمی‌تواند تمام واقعیات مربوط به آن را تشریح کند. باید بگوییم افراد مختلفی در تشکیل اینترنت سهم داشته اند . آقای  Paul Baranیکی از مهمترین آنهاست. آقای باران که در دوران جنگ سرد زندگی می‌کرد می‌دانست که شبکه سراسری تلفن آمریکا توانایی مقابله با حمله اتمی شوروی سابق را ندارد . مثلاً اگر رئیس جمهور وقت آمریکا حمله اتمی متقابل را دستور دهد باید از یک شبکه تلفنی استفاده می‌کرد که قبلاً توسط روس‌ها منهدم شده بود. در نتیجه طرح یک سیستم مقاوم در مقابل حمله اتمی روس‌ها ریخته شد .

آقای باران (Baran) تشکیل و تکامل اینترنت را به ساخت یک کلیسا تشبیه کرد و معتقد بود طی سال های اخیر هر کس سنگی به پایه ها و سنگ های قبلی بنا اضافه می کند و انجام هر کاری وابسته به کارهای انجام شده قبلی است. بنابراین نمی توان گفت کدام بخش از کار مهمترین بخش کار بوده است و در کل پیدایش اینترنت نتیجه کار و تلاش گروه کثیری از دانشمندان است. داستان پیدایش اینترنت با افسانه و واقعیت در هم آمیخته شده است.

در اوایل دهه ۶۰ میلادی آقای باران طی مقالاتی پایه کار اینترنت امروزی را ریخت . اطلاعات و داده‌ها به صورت قطعات و بسته های کوچکتری تقسیم و هر بسته با آدرسی که به آن اختصاص داده می‌شود به مقصد خاص خود فرستاده می‌شود. به این ترتیب بسته‌ها مانند نامه‌های پستی می توانند از هر مسیری به مقصد برسند. زیرا آنها شامل آدرس فرستنده و گیرنده هستند و در مقصد بسته‌ها مجدداً یکپارچه می‌شوند و به صورت یک اطلاعات کامل درمی‌آیند.

آقای باران (Baran) طی مقالاتی این چنینی ساختمان و ساختار اینترنت را پیش‌گویی کرد. او از کار سلول های مغزی انسان به عنوان الگو استفاده کرد . او معتقد بود وقتی سلول‌های مغزی از بین بروند شبکه عصبی از آنها دیگر استفاده نمی کند و مسیر دیگری را در مغز انتخاب می‌کند. از دیدگاه وی این امکان وجود دارد که شبکه‌ای با تعداد زیادی اتصالات برای تکرار ایجاد شوند تا در صورت نابودی بخشی از آن همچنان به صورت مجموعه ای به هم پیوسته کار کند. تا نیمه دهه ۶۰ میلادی کسی به نظرات او توجه‌ای نکرد. تا اینکه در سال ۱۹۶۵ نیروی هوایی آمریکا و « آزمایشگاه های بل » به نظرات او علاقه‌مند شدند و پنتاگون با سرمایه‌گذاری در طراحی و ساخت شبکه ای براساس نظریات او موافقت کرد.

ولی آقای باران (Baran) بنابردلایلی حاضر با همکاری با نیروی هوایی آمریکا نشد.  در این میان دانشمندی با نام تیلور (Tailor) وارد مؤسسه آرپا (ARPA) شد. او مستقیماً به آقای هرتسفلد رئیس مؤسسه پیشنهاد کرد (ARPA) آرپا هزینه ایجاد یک شبکه آزمایشی کوچک با حداقل چهار گره را تأمین کند که بودجه آن بالغ بر یک میلیون دلار می‌شد. با این پیشنهاد تیلور تجربه ای را آغاز کرد که منجر به پیدایش اینترنت امروزی شد. او موفق شد در سال ۱۹۶۶ دو کامپیوتر را در شرق و غرب آمریکا به هم متصل کند. با این اتصال انقلابی در نحوه صدور اطلاعات در دنیای ارتباطات رخ داد که نتیجه آن را امروز همگی شاهد هستیم.

این شبکه به بسته هایی (packet) از داده ها که به وسیله کامپیوتر های مختلف ارسال می شدند اتکا داشت. پس از آنکه آزمایشها ، سودمندی آنرا مشخص کردند سایر بخش های دولتی و دانشگاههای پژوهشی تمایل خود را به وصل شدن به آن اعلام کردند . ارتباطات الکترونیکی به صورت روشی مؤثر برای دانشمندان و دیگران به منظور استفاده مشترک از داده ها درآمد.

در همان زمان که ARPAnet در حال رشد بود تعدادی شبکه پوشش محلی (LAN)  در نقاط مختلف امریکا به وجود امد. مدیران LAN ها نیز به وصل کردن کامپیوتر های شبکه های خود به شبکه های بزرگتر اقدام کردند . پروتکل اینترنت ARPAnet IP زبان استاندارد حکمفرما برای برقراری ارتباط کامپیوترهای شبکه های مختلف به یکدیگر شد .

« تاریخ تولد اینترنت به طور رسمی اول سپتامبر ۱۹۶۹ اعلام شده است »

زیرا که اولین IMPدر دانشگاه  UCLAواقع در سانتاباربارا در این تاریخ بارگذاری شده است. از اوایل دهه ۱۹۹۰ رشد استفاده از اینترنت به صورت تصاعدی افزایش یافت . یکی از علل چنین استقبالی ابزار جستجویی مانند Gopher و archie بوده است اما اینها در سال ۱۹۹۱ تحت تاثیر word wide web قرار گرفتند که به وسیله CERN یا آزمایشگاه فیزیک هسته ای اروپا ساخته شد . با آنکه اینترنت از ابتدا طوری بود که مبادله اطلاعات برای تازه واردان بسیار ساده باشد.بزرگترین جهش در وب در سال ۱۹۹۳ با عرضه نرم افزار موزاییک (mosaic) که نخستین برنامه مرورگر وب گرافیکی بود به وجود آمد.

برنامه موزاییک محصول تلاش دانشجویان و استادان بخش مرکز ملی کاربردهای ابر کامپیوتر در دانشگاه ایلینویز آمریکا بود. برای نخستین بار موزاییک امکانات اشاره و کلیک (به وسیله ماوس) را فراهم کرد. کاربران می توانستند صفحات وب (web page) یا مجموعه ای از متن و گرافیک را کنار هم بگذارند تا هر کسی که می خواست آنها را بتواند روی اینترنت ببیند. وقتی با ماوس روی کلمه ها یا تصاویر خاصی که hyper link نامیده می شد کلیک می کردند برنامه موزاییک به طور خودکار یک صفحه دیگر باز می کرد که به کلمه یا تصویر خاص و کلیک شده اختصاص داشت.

بهترین بخش این سیستم آنجا بود که hyper link ها می توانستند به صفحاتی روی همان کامپیوتر یا هر کامپیوتر دیگر اینترنت با خدمات وب اشاره کنند. صفحات وب هر روز متولد می شدند و مفهوم موج سواری یا surfing روی وب متولد شد. اواسط سال ۱۹۹۴ سه میلیون کامپیوتر به اینترنت وصل شده بود و در آن هنگام اجرای عملیات آهسته نشده بود. صفحات جدید وب که شامل همه چیز از اسناد دولتی تا مدارک شرکت ها و مدل های جدید لباس بود در سراسر دنیا چندین برابر شد . موزاییک و جانشینان آن مانند navigator محصول شرکت نت اسکیپ اینترنت را از قلمرو علمی به میان مردم آوردند. طبق آخرین آمار ۵۱ درصد کاربران بعد از سال ۱۹۹۵ وارد این محیط شده اند.

میلیون ها انسانی که از اینترنت استفاده می کنند نیازی ندارند که نکات فنی مانند TCP/IP را بدانند . امروزه شرکتهای خدمات دهنده اینترنت یا ISP این کار را به عهده دارند. رشد روزافزون آن و ساده تر شدن استفاده آن همچنان ادامه دارد . هر چه تعداد مردم بیشتری به اینترنت رجوع کنند تعداد شرکت های سازنده برنامه های اینترنت بیشتر می شود . با آنکه بعضی از عاشقان اینترنت آن را نوعی شیوه زندگی میدانند در نظر بیشتر کاربران منبع سرگرمی اطلاعات است ولی :

« بیشترین مصرف اینترنت ، پست الکترونیکی یا همان Email است »

که یکی از ابزارهای ارتباطی کارآمد به شمار می رود . پیام ها از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر با سرعت پرواز می کنند و منتظر می مانند تا شخص فرصت خواندن آنها را پیدا کند .

وب امکانات خوبی برای کپی از نرم افزارهای مجاز از لحاظ کپی فراهم می سازد. وقتی که می بینیم که در مدت کوتاهی اینترنت به چنین رشدی نایل آمده است مطمیناً دشوار خواهد بود که آینده او را پیش بینی کنیم . طبق نظر کارشناسان ماهانه ۱۰ درصد به تعداد کاربران اینترنت افزوده می‌شود ولی تعداد دقیق کاربران که روزانه از آن استفاده می کنند مشخص نیست . هرچند که پاره ای از کارشناسان تعداد آنها را تا ۹۰۰ میلیون نفر حدس می‌زنند. تعداد رسمی کاربران اینترنتی را در سال ۲۰۰۰ کارشناسان ۵۰۰ میلیون نفر اعلام کرده بودند.

قطعاً در سال های آینده تحولات شگرفی را در زمینه شبکه های اینترنتی شاهد خواهیم بود. به ‌وسیله اینترنت انسان به راه های جدیدی دست پیدا کرد . در کنار این شانس جدید توسط اینترنت‌ باید بگوییم خطراتی نیز در رابطه با سیاست و اقتصاد و علم به دنبال خواهد داشت. فرم امروزی اینترنت مدیون همکاری تمام کاربران اینترنت در سرتاسر گیتی است که با این تصور که اطلاعات موجود در سطح جهان را به راحتی با یکدیگر مبادله کنند. این تصوری بود که آقای باران(Baran)  از اینترنت داشت و امیدواریم در آینده نیز تکامل اینترنت در این مسیر باشد.

تاریخچه اینترنت در ایران :

سال ۱۳۷۱: تعداد کمی از دانشگاه‌های ایران از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و از طریق پروتکل UUCP به اینترنت وصل می‌شوند تا با دنیای خارج ایمیل رد و بدل کنند.

سال ۱۳۷۲ : در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی ایران نیز به شبکه اینترنت پیوست . نخستین رایانه ای که در ایران به اینترنت متصل شد مرکز تحقیقات فیزیک نظری در ایران بود. در حال حاضر نیز این مرکز یکی از مرکزهای خدمات اینترنت در ایران است .مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات‌ بعنوان تنها نهاد ثبت اسامی قلمرو [.ir] در ایران به رسمیت شناخته می‌شود. این قلمرو مشخّصه تعیین شده برای هویّت ایران در فضای اینترنت است.

سال ۱۳۷۳ : مؤسسه ندا رایانه تأسیس می‌شود. پس از راه‌اندازی اوّلین بولتن بورد (BBS)، در عرض یک سال نیز اوّلین وب سایت ایرانی داخل ایران را راه‌اندازی می‌کند. همچنین این مؤسسه روزنامه « همشهری » را به زبان فارسی در اینترنت منتشر می‌کند که این اوّلین روزنامه رسمی ایرانی در وب محسوب می شود . در همین سال بدنبال اتصال به اینترنت از طریق ماهواره کانادایی « کد ویژن »  (Cadvision) مؤسسه ندا رایانه فعالیت بازرگانی خود را بعنوان اوّلین شرکت خدمات سرویس اینترنتی (ISP) آغاز می‌کند.

سال ۱۳۷۴ : مجلس ایران تأسیس شرکت « امور ارتباطات دیتا » تحت نظر شرکت مخابرات ایران را تصویب می‌کند و مسئولیت توسعه خدمات دیتا در سطح کشور را بطور انحصاری در اختیار آن شرکت قرار می‌دهد.

سال ۱۳۷۷ : پروژه یونیکد در ایران با قرارداد شورای عالی انفورماتیک و همکاری بنیاد دانش و هنر واقع در انگلستان و با نظارت و مدیریت فنّی دانشگاه صنعتی شریف تحت عنوان « فارسی وب » آغاز می‌شود . هدف پروژه اینست که با گنجاندن کامل و جامع الفبای فارسی در استاندارد یونیکد ، نشر فارسی در کامپیوتر مخصوصاً اینترنت و وب ، استاندارد شود و اصولاً مشکل قلم (فونت) های غیر استاندارد موجود در نرم افزارهای ایرانی حل شود.