مبحث هفتاد و هفتم طرح صالحین: «اربعین حسینی؛ تاریخچه و تأثیرات آن در زنده نگه‌داشتن عاشورا»

فلسفه يادآوري اربعين

نكته ديگري كه درباره اربعين حسيني بايد مورد توجه قرار گيرد، اين است كه همه به خوبي مي دانيم بر مبناي روايات در ميان ذوات مقدسه ائمه معصومين(ع)، امام حسين(ع) جايگاهي خاص دارد و اگرچه معصومين(ع) كشتي نجات محسوب مي شوند اما كشتي نجات اباعبدالله(ع) وسيع تر و سريع تر از همه است، چرا كه خون پاك آن حضرت اسلام ناب را بيمه كرد و آن حضرت به نوعي بزرگ ترين احياگر اسلام حقيقي است. از همين رو اربعين شهادت آن بزرگوار نيز بيش از ساير معصومين(ع) مورد توجه قرار مي گيرد و حتي براي وجود مقدس پيامبر اسلام(ص) و اميرالمؤمنين(ع) نيز مسأله اربعين رحلت و شهادت مورد توجه قرار نگرفته است، چرا كه يادآوري اربعين شهادت حسين(ع) خوني تازه را در رگ هاي شيعيان به جريان مي اندازد و همگان را به قيام براي خدا چه به صورت فردي و چه به صورت جمعي دعوت مي كند، همچنانكه قرآن نيز موعظه اصلي خويش را همان قيام براي خدا(فردي و اجتماعي) مي داند: «قل انما اعظكم بواحده ان تقوموالله مثني و فرادي» در هر حال مسأله اربعين و اقامه عزا براي سالار شهيدان در اين روز از جايگاه والايي برخوردار است، چه آنكه اين عمل از علامات مؤمن شمرده شده و بزرگان دين نيز در اين رابطه متفق القول بوده اند. شاهد بر اين مطلب اينكه شيخ طوسي(ره) در كتاب التهذيب در باب زيارت امام حسين(ع) به همين حديثي كه ذكر شد، اشاره مي كند، يا در مصباح المتهجد درباره ماه صفر مي گويد: در بيستم آن بازگشت حرم ابي عبدالله(ع) از شام به مدينه و ورود جابربن عبدالله انصاري به كربلا جهت زيارت ابي عبدالله(ع) است، او نخستين زائر بود و زيارت او زيارت اربعين بود. ابوريحان بيروني نيز گفته است: در بيستم صفر سر به بدن بازگردانده شد و با آن دفن شد، در اين روز زيارت اربعين وارد شده و روز بازگشت حرم حسين(ع) از شام است. علامه حلي نيز در المنتهي مي فرمايد: زيارت حسين(ع) در بيستم صفر مستحب است. مرحوم مجلسي نيز همين حديث را درباره اربعين نقل مي كند و شيخ يوسف بحراني در كتاب حدائق به همين حديث اشاره دارد. علماي ديگري همچون شيخ عباس قمي، شيخ مفيد، ملامحسن فيض كاشاني و شيخ بهائي نيز مسأله اربعين را پذيرفته و به تعظيم آن تشويق كرده اند.