مبحث هفتاد و هفتم طرح صالحین: «اربعین حسینی؛ تاریخچه و تأثیرات آن در زنده نگه‌داشتن عاشورا»

بنام خدا

در مورد قسمت دوم سوال : روایتی از علماء شیعه و اهل سنت در مورد دفن سر امام حسین(ع) و شهدا همراه بدن هایشان

بعد از شهادت امام حسين عليه اسلام و اهل بيت و اصحابش در دهم محرم سال 61(ه. ق )، بدن هاي قطعه قطعه و خون آلود آنان بر زمين ماند. و طبق نقل طبري آمده است كه امام حسين عليه السلام و ديگر شهدا يك روز پس از شهادت و بعد حركت سپاهيان عمر سعد به سمت شام يعني يازدهم محرم توسط اهل غاضريه از بني اسد دفن شدند.(1) بلاذري در انساب الشراف (2)و مسعودي در مروج الذهب(3) خود نيز بر همين باورند.
اين قول مورخان اهل سنت است و شيخ مفيد در الارشاد(4) و سيد بن طاووس در لهوف(5) و ابن شهر آشوب در مناقب آل ابي طالب(6) از مورخين و علماي شيعه هم همين قول را نقل كرده اند، با اين تفاوت كه شيعيان قائل به دفن ابدان توسط امام سجاد عليه السلام هستند.
در رد قول اول بايد نكاتي را مد نظر داشت، اولاً اينكه روش دفن امام عليه السلام و اهل بيت شان و ياراني كه در ركاب وي شهيد شدند به آنگونه كه از پراكندگي قبرشان مي دانيم براي بني اسد امكان پذير نبود. زيرا آنان اهل روستايي بودند كه در ميدان نبرد شركت نداشتند و نمي توانستند بدون راهنمايي كسي كه از همه آن شهيدان و پيكر و لباسشان شناخت كامل داشته باشد آنان را شناسايي و دفن كنند. بويژه آنكه سرهاي شهيدان را بريده بودند و پيكرها سر نداشتند لذا راهنمايي آگاه بايد براي تشخيص شهيدان از يكديگر وجود مي داشت و بدون وجود چنين شخصي دفن كوركورانه و بدون شناخت انجام مي شد.
و بنا بر نظر شيعه مبني بر اينكه دفن امام را جز امامي مانند خودش بر عهده نمي گيرد(7) ناگزير بايد گفت كه راهنمايي كه با بني اسد در دفن شهداي كربلا بود امام سجاد عليه السلام بودند(8) و حضور ايشان نيز بايد بيرون از اسباب عادي صورت گرفته باشد و اين مطلب نيز به وسيله روايتي كه از امام رضا عليه السلام نقل شده؛ تاييد مي شود. و چون امام عليه السلام در روز يازدهم با كاروان اسرا به سمت كوفه حركت كردند و در روز دوازدهم در مجلس ابن زياد به روشنگري مشغول بودند تا اينكه در هنگام غروب ابن زياد اسرا را به زندان فرستاد؛ اينگونه برداشت مي شود كه امام عليه اسلام فرصتي پيدا كردند كه اندكي دور از اذيت و آزار يزيد و عمالش قرار گيرند لذا با اسباب غيبي به دشت كربلا آمدند و بدنهاي شهداء را سه روز بعد از واقعه كربلا در روز سيزدهم محرم به كمك مردان طايفه بني اسد كه با تحريك زنانشان به سوي دشت كربلا آمده بودند دفن مي كنند.

پاورقي ها:
1- محمد بن جرير طبري، تاريخ طبري، ج3، دار الكتب العلميه، بيروت، ص 335.
2- احمد بن يحيي بن جابر بلاذري، انساب الشراف، ج3، دار الفكر، بيروت، ص 411.
3- علي بن حسين مسعودي، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج3، نشر دار المعرفه، بيروت، ص72.
4- شيخ مفيد، الارشاد، ج2، نشر موسسه آل البيت لاحياء التراث،قم، ص 114.
5- سيد بن طاووس، لهوف علي قتل الطفوف، انتشارات اسوه، قم، ص 125.
6- ابن شهر آشوب، مناقب آل ابي طالب، ج4، موسه العلامه، قم، ص112.
7- محمد بن يعقوب كليني، كافي، ج1، دار لاضواء، بيروت، صص384- 385./ شيخ ابو جعفر صدوق، علل الشرايع، ج1، دار إحياءالتراث العربي، بيروت، باب 148، ص 184.
8- عبداالرزاق الموسوي المقرم ، مقتل الحسين، ص 414./ محمد باقر ملبوبي، الوقايع و الحوادث، ج 4، صص 59 ـ 60 ـ 61./ مروج الذهب،ج 3،ص 63.