پاسخ به:حدیث شماره 22: «خوش‌خُلقى و سكوت»
یک شنبه 25 آبان 1393 3:56 PM
بنام خدا
در مورد اثرات اخروی خوش خلقی روایات زیادی آمده که برخی از آن عبارتند از:
گشاده‌رویی نه تنها آثار دنیوی، که فواید اخروی فراوانی به دنبال دارد. از آن جمله، می‌توان گفت: گشاده‌رویی موجب رسیدن به مراتب عالی معنوی می‌گردد. پیامبر اکرم ( صلّی الله علیه وآله وسلّم ) می‌فرماید:
اِنَّ الْعَبْدَ لَیبْلُغُ بِحُسْنِ خُلْقِهِ عَظیمَ دَرجاتِ الآخِرَةِ وَ أَشْرَفَ الْمَنازِلِ وَ اِنَّهُ ضَعیفُ الْعِبادَةِ. (محجة البیضاء، فیض کاشانی، ج 5، ص 93)
بنده در سایه خوش اخلاقی، به مراتب بزرگ و مقام‌های والایی در آخرت می‌رسد؛ اگر چه عبادتش ضعیف است.
همچنین حسن خلق، حساب قیامت را آسان می‌سازد. حضرت علی(علیه السلام) بدین‌گونه بر این امر صحه می‌گذارد: «حَسِّنْ خُلْقَک یخَفِّفِ اللهُ حِسابَک»(بحارالانوار، ج 71، ص 383)؛ «اخلاقت را نیکو کن تا خداوند حسابت را آسان کند ».
آمرزش گناهان از دیگر آثار اخروی گشاده‌رویی است. امام صادق(علیه السلام) در این باره می‌فرماید: «اِنَّ الْخُلْقَ الْحَسَنَ یمِیثُ الْخَطیئَةَ کما تَمِیثُ الشَّمْسُ الْجَلیدَ.»(همان، ص 375)؛ «اخلاق نیکو، لغزش‌ها را ذوب می‌کند، همان‌گونه که آفتاب یخ را ».
پیامبر رحمت(صلّی الله علیه وآله وسلّم) خُوش‌خلقی را راهی به بهشت میداند:
اَکثَرُ ما تَلِجُ بِهِ اُمَّتی الجَنَّةَ تَقْوَی اللهِ وَ حُسْنُ الخُلْقِ.( بحارالانوار، ج 68، ص 375)
بیشترین امتیازی که امت من به سبب داشتن آن به بهشت می‌روند، تقوای الهی و حسن خلق است.
مزاح نباید برای انسان عادت درآید، به گونه‌ای که همواره دنبال بهانه‌ای برای شوخی با کسی باشد؛ زیرا این صفت، تصویر زننده‌ای از انسان، در ذهن مردم ایجاد می‌کند؛ به گونه‌ای که مردم، او را دلقک و بذله‌گو تصور می‌کنند و میان شوخی‌ها و موضع‌گیری جدّی او فرقی نمی‌گذارند. امیرمۆمنان علی(علیه السلام) می‌فرماید: «مَنْ جَعَلَ دَیدَنَهُ الْهَزلَ لَمْ یعْرَفْ جِدُّهُ»(شرح غرر الحکم، ج 5، ص 127)؛ «هر کس شوخی را عادت خود قرار دهد، موضع جدّی او [از شوخی‌هایش باز] شناخته نمی‌شود ».
شوخی بسیار، نور ایمان را از دل می‌برد و خنده زیاد، آدمی را از یاد خدا و آخرت غافل می‌سازد. امام کاظم(علیه السلام) فرمود: «اِیاک وَالْمِزاحَ فَاِنَّهُ یذْهَبُ بِنُورِ ایمانِک»؛ «از شوخی بپرهیز که نور ایمان را از دلت می‌برد. »
کلام آخر اینکه، زیاده‌روی در مزاح، شخصیت آدمی را خدشه‌دار می‌کند. امام علی(علیه السلام) در هشداری ارزنده می‌فرماید: «آفَةُ الْهَیبَةِ الْمِزاحُ » ؛ «شوخی، آفت هیبت و شخصیت و بزرگی است».
