پاسخ به:مبحث هفتاد و چهارم طرح صالحین: «فرهنگ مطالعه و کتابخوانی»
جمعه 30 آبان 1393 8:04 PM
|
در کار فرهنگی نباید مسئله پول و بودجه، یک مشکل عمده به حساب آید؛ به این معنا که مشکلات و نقایص فرهنگی را در ردیف نیازهای بودجه ای و در آخرهای لیست قرار ندهیم؛ بلکه در اول های لیست- اگر نگوئیم در ردیف اول- قرار بدهیم. اگر درست فکر بکنیم این به صرفأ اقتصادی مملکت هم است. یعنی از اینکه بودجه و امکانات بیشتر را به کارهای فرهنگی- به خصوص فرهنگ آموزشی- متوجه کنیم کشور زیان نخواهد کرد؛ زیرا که خود این برای آیندأ کشور تولید امکانات می کند۸. افرادی که کار روزانه دارند- اداری، کاسب، روستایی، کشاورز و امثال اینها- اگر مثلا شب یا بین روز به خانه می آیند، بخشی از زمان را، ولو نیم ساعت، برای کتاب خواندن بگذارند. چقدر کتابها را در همین نیم ساعت ها می توان خواند. بنده خودم دوره های بیست و چند جلدی کتاب ها را در همین فاصله های ده دقیقه، بیست دقیقه، یک ربع ساعت خوانده ام!... این بایستی یک سیره و سنت رایجی بین مردم ما بشود که کتاب را بخوانند و به بچه هایشان یاد بدهند. خانم ها در خانه ها کتاب بخوانند و معلومات را فرابگیرند۹. کاری بکنید که مردم اگر کتاب حمل نمی کنند، بتوانند در اتوبوس، در مطب دکتر، در اداره ای که نوبت ایستاده اند، در نوبت نان و یا در نوبت قند، کتاب بخوانند. اگر بشود این کار را راه بیاندازید و باب کنید، خدمت بزرگی کرده اید. این کار محال نیست، بلکه ممکن است، به دلیل اینکه ما می بینیم در کشورهای دیگر تا حدود زیادی این کارها انجام شده است. ما که اهل این کار و اولی به این کار هستیم، متأسفانه هنوز نتوانسته ایم۰۱. با تلخی باید اعتراف کنیم که رواج کتاب و روحیأ کتابخوانی در میان ملت عزیز ما بسی کمتر از آن چیزی است که از چنین ملتی انتظار می رود۱۱. (تجهیز) کتابخانه ها و منابع مطالعاتی هم... یکی از مشکلات است. به من گزارش دادند که بعضی از کتابخانه های بعضی از دانشگاه ها، از بعد از انقلاب تا حالا، تقریباً هیچ کتابی برای آنها تهیه نشده است! این واقعاً غصأ بزرگی است که دانشجو و استاد می خواهند مطالعه و استفاده بکنند ولی موجود نیست۲۱! هر کس که در یک بخش یا گوشه ای مشغول تبلیغ و کار است، رابطه خودش را با کسب معلومات قطع نکند؛ نگوئیم کار داریم و نمی رسیم... الان من مطالعه هم می کنم و به کارم هم می رسم و می بینم که منافاتی با هم ندارند. مطالعه علمی- تاریخی هم دارم، مطالعه تفننی هم می کنم.۳۱ من جوانان بسیاری را دیده ام- حالا افراد مسن جای خود دارد- که حتی مطالعه کتاب رمان را هم میل ندارند!... حالا نمی گوییم کتاب اجتماعی، سیاسی، یا کتاب علمی، این ناشی از چیست؟ ناشی از عدم اعتیاد به کتاب است. مردم میل به کتابخوانی ندارند برای این باید فکری کنید.۴۱ بنده خودم هم با اینکه گرفتاری کاریم زیاد است اما بحمدالله از کتاب منفک نشده ام و در حقیقت نمی توانم هم منفک بشوم. در خلال کارهای فراوان و سنگینی که بر دوش ما هست دائما با کتاب سر و کار دارم. احساس می کنم که اگر انسان بخواهد در زمینه معنوی و فرهنگی تر و تازه بماند، جز رابطه با کتاب که مثل رابطه با جویبار دائمی و در جریان است و مرتب تازه هایی را در اختیار انسان می گذارد چاره ای ندارد.۵۱ کتاب خریدن، باید یکی از مخارج اصلی خانواده محسوب بشود. مردم باید بیش از خرید بعضی از وسایل تزئیناتی و تجملاتی مثل این لوسترها و میزهای گوناگون و مبل های مختلف و پرده ها و این قبیل چیزها به کتاب اهمیت بدهند و اول کتاب را بخرند. مثل نان و خوراکی و وسایل معیشتی لازمی که در خانه هست، کتاب هم باید از این قبیل باشد... خلاصه باید با کتاب انس پیدا کنند. اگر انس پیدا نکنند، جامعه ایرانی به آن هدف و آرزویی که دارد، که حق او هم هست، نخواهد رسید.۶۱ تقریبا همه این کتاب هایی که شما از دفتر ادبیات و هنر انقلاب منتشر کرده اید، خوانده ام و بعضی از آنها را بسیار فوق العاده یافتم.۷۱ ادبیات و هنر مقاومت و آنچه مربوط به دوره خاص دفاع کشور و ملت ماست، حقیقتا از برجسته ترین و مهمترین کارهاست... اگر بنده شاعر بودم یقینا در مدح شماها، در مدح آقای سرهنگی، در مدح آقای بهبودی، در مدح آقای قدمی، در مدح همین خاطره سازان و خاطره انگیزان قصیده می ساختم، حقیقتا جا دارد، چون کار بسیار بزرگ و با اهمیتی است.۸۱ ... در طول این سالیان سی، چهل ساله عمرم که با کتاب سر و کار داشته ام، شاید هزارها قصه از بهترین نویسندگان دنیا خوانده ام.۹۱ اگر هر منصفی به بیانات نبی مکرم اسلام و ائمه (علیهم السلام) و پیشوایان اسلام نگاه کند و ببیند که اینها در چه زمانی به کتاب و کتابخوانی دعوت می کردند و فرا می خواندند، همه افسانه ها از ذهنش شسته خواهد شد و خواهد فهمید که دشمنان اسلام راهی جز این نداشتند که افسانه های کتاب سوزی و کتاب ستیزی را بر سر زبانها بیندازند؛ چون اسلام پرچمدار کتابخوانی است.۰۲ در اهمیت عنصر کتاب برای تکامل جامعه انسانی، همین بس که تمامی ادیان آسمانی و رجال بزرگ تاریخ بشری، از طریق کتاب جاودانه مانده اند.۱۲ اگر مردم توانستند سؤالها و استفهام هایشان را در کتاب بیابند و به کتاب مراجعه کنند یک عالم دیگر و ماجرای دیگری خواهد شد، که متأسفانه امروز در داخل ایران از آن خبری نیست.۲۲ برای یک ملت، خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سر و کار نداشته باشند و برای یک فرد، توفیق عظیمی است که با کتاب مأنوس و همواره در حال بهره گیری از آن- یعنی آموختن چیزهای تازه- باشد.۳۲ در بین شیوه های بیان هنری، آن چیزی که در مجموع، بیشتر جامع شرایط گوناگون هست، رمان است؛ حتی مثلا از سینما... در عین حال فهم از فیلم، با فهم از رمان متفاوت است. فیلم محدودیتی دارد که نمی توان همه چیزها را بیان کند.۴۲ اگر از این جهت هم حساب کنید که امروز این ملت، ملتی است که در دنیا دچار ستم های ناشی از اعمال غرض قدرتهای استکباری جهان است، پس باید از خودش دفاع کند، کدام دفاع ملی است که در درجه اول متکی به فرهنگ و آموزش و بینش و دانش نباشد؟ پس، باز هم به «کتاب» بر می گردیم. یعنی شما از هر طرف که بچرخید، مجبورید به کتاب اهمیت بدهید. من تعجب می کنم که چرا ما به عنوان دولت جمهوری اسلامی، آن مقداری که به کتاب اهمیت می دهیم، ده برابر آن را اهمیت نمی دهیم؟!۵۲ |
|
منابع و مأخذ: ۸- بیانات در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی- ۱۲.۹۱۳۶۸. ۹- مصاحبه با خبرنگار صداوسیما پس از بازدید از ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران- ۱۲.۲۱۳۷۲. ۱۰- بیانات در دیدار با دست اندرکاران برگزاری هفته کتاب- ۰۳.۷۱۳۷۵. ۱۱- پیام به مناسبت آغاز هفته کتاب- ۴.۰۱۱۳۷۲. ۱۲- بیانات در دیدار با وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و رؤسای دانشگاههای سراسر کشور- ۶.۲۱۱۳۷۶. ۱۳- بیانات در دیدار با علما و روحانیون شهر قائن- ۳.۱.۱۳۶۶ ۱۴- بیانات در دیدار با دست اندرکاران برگزاری هفته کتاب- ۹۱.۸۱۳۷۶. ۱۵- بیانات در دیدار با برگزیدگان مراسم انتخاب کتاب سال- ۷.۰۱۱۳۷۲. ۱۶- مصاحبه با خبرنگار صداوسیما پس از بازدید از هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران- ۶۲.۲۱۳۷۴. ۱۷- بیانات در دیدار با اعضای دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی- ۵۲.۴۱۳۷۰. ۱۸- بیانات در دیدار با دست اندرکاران برگزاری شب خاطره- ۱۳.۶۱۳۸۴. ۱۹- بیانات در دیدار با مدیران و برنامه سازان گروه تلویزیونی شاهد- ۳۱.۰۱۳۷۲.۱ ۲۰- بیانات در دیدار با دست اندرکاران برگزاری هفته کتاب- ۰۳.۷۱۳۷۵. ۲۱- پیام به مناسبت برگزاری اولین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران- ۴۱.۸۱۳۶۶. ۲۲- بیانات در دیدار با دست اندرکاران هفته کتاب- ۹۱.۸۱۳۷۶. ۲۳- پیام به مناسبت آغاز هفته کتاب- ۴.۰۱۱۳۷۲. ۲۴- بیانات در دیدار با گروه ادبیات جنگ بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی- ۵۲.۷۱۳۷۲. ۲۵- بیانات در دیدار با دست اندرکاران هفته کتاب- ۰۳.۷۱۳۷۵. |
