پاسخ به:مبحث هفتاد و چهارم طرح صالحین: «فرهنگ مطالعه و کتابخوانی»
شنبه 24 آبان 1393 4:04 PM
بنام خدا
در مورد عوامل کم رنگ شدن فرهنگ کتابخوانی موارد زیادی وجود دارد و موثر هست که بخشی از آنها عبارتند از:
موانع موجود بر سر راه مطالعه و کتبخوانی
1-مطالعه كتاب، سنتي، ضعيف و شكننده است
علي رغم همه تاكيدات و توصيه هاي بزرگان و فرهيختگان به مطالعه، هنوز هم شاهد كم توجهي خانواده ها به مقوله كتاب و كتاب خواني هستيم، اگر آن قدر كه پدر و مادرها براي دكوراسيون منزل، خريد اسباب بازي و لباس بچه هاي خود هزينه مي كنند و ساعتها براي خريد يك لباس معمولي وقت تغيير مي گذارند و مغازه ها را بالا و پايين مي كنند، همان زمان را در بوستان پرطراوت كتاب بگذرانند و دسته دسته گل دانش بچينند، يا ساعتي از وقت خود را به گشت و گذاري در يك يا چند كتابفروشي اختصاص دهند، شاهد تحولي عظيم در نوع نگاه مردم به خصوص نوجوانان و جوانان به كتاب و كتابخواني خواهيم بود.
مطالعه كتاب در فرهنگ ما يك بحث شكننده و لرزان و سنتي ضعيف است، مي توان گفت این امر ريشه جامعه شناختي و تاريخي دارد، چرا كه ملت ما، يك ملت شفاهي است و خيلي به مطالعه توجهي ندارد و اين مسئله نياز به بررسي دارد كه چرا به اينجا رسيده ايم.
2-عدم انسجام و هماهنگي در برنامه ها، عدم ثبات مسئوليتها در مديريتهاي فرهنگي و به دنبال آن تغيير در اصل برنامه ها و ارائه نگاه هاي نو به همراه مديريتهاي جديد نيز برخي از عواملي است كه به ضعف مطالعه و كم رنگ شدن كتابخواني در جامعه، دامن مي زند.
3- مردم به كتابخواني احساس بي نيازي مي كنند
يكي از دلايل پايين بودن سطح مطالعه در كشور در وهله اول به عدم شناخت صحيح از موضوع مطالعه برمي گردد كه بين مردم و مسئولان ديده مي شود.
مردم را به مطالعه عادت نداده ايم و آنها نيز به كتابخواني و مطالعه احساس نياز نمي كنند، افراد در استفاده از كتاب براي حل مشكلات خود احساس بي نيازي مي كنند، كتاب خواندن در كشور، پديده اي جدي و عبوس به شمار مي آيد كه خاص گروهي ويژه و براي قشر خاصي تلقي مي شود. تصور عامه از كتاب يك حجم انبوه از كاغذ است كه بايد در فضايي ساكت و به دور از دغدغه آن را خواند، حال آنكه مي توان كتابهايي را در جامعه عرضه كرد كه مردم براي برطرف كردن نيازهاي اوليه خود، براي سرگرمي و تفريح و يا لذت بردن و خنديدن به آن مراجعه كنند و ساعتها وقت براي مطالعه بگذارند.
4-نارسايي نظام آموزشي:
آموزش و پرورش، چون آبي است كه در سد ذهني ما جمع مي‌شود و بهره برداري از اين سد (ذهن ما) را، مهيا مي‌كند. به وضوح مشاهده می شود که ميليونها دانش آموز درس مي خوانند و ديپلم مي گيرند، بدون آنكه نيازي به مراجعه به كتابخانه اي داشته باشند. هزاران آموزگار و دبير همه روزه تدريس مي كنند، بدون آنكه سالي يك بار از كتابخانه اي گذر كنند. صدها هزار ديپلمه، هرسال در كنكور دانشگاهها شركت مي كنند و هزاران نفر از آنها نيز در امتحانات آن قبول مي شوند. درحاليكه اكثريت آنها حتي در تمام عمرشان از كتابخانه اي استفاده نكرده اند. هزاران دانشجو در دانشگاههاي كشور مشغول تحصيل اند كه اكثر آنها با كتابخانه كاري ندارند و آنهايي هم كه مراجعه ميكنند، يا براي خواندن جزوه درسي شخصي است، و يا براي استفاده از چند كتاب محدود درسي كه به وفور و به تعداد مكرر در كتابخانه دانشكده موجود است. اين جريان، حتي به شكلي درميان استادان دانشگاهها – اگر كه از استثناء نمي تواند به عنوان قاعده به حساب آيد – نيز كم و بيش ديده مي شود
5-بي توجهي دولت و رسانه‌هاي گروهي به امر مطالعه،
6- كتابخانه‌هاي عمومي به دليل كمبودهايي كه دارند، در روند ترويج مطالعه، كارايي لازم را ندارند. از اين مشكلات مي‌توان به بي توجهي به استانداردهاي موجود در تهيه منابع و كتب، ضعف ارتباط با مدارس، دانشگاهها، خانواده‌ها، رسانه‌ها و اقشار مختلف مردم، كمبود منابع علم و كتاب‌هاي مرجع روزآمد در كتابخانه‌هاي عمومي، عدم به كارگيري فنون و روش‌هاي عملي در جلب و جذب خوانندگان بالقوه كتاب، كمبود نيروي انساني متخصص و كارآزموده و عدم كارايي برخي از پرسنل موجود، عدم تناسب تعداد كتابخانه‌ها با شاخص‌هاي رشد جمعيت، نارسايي فضا و مجموعه و عدم انسجام آنها، مجهز نبودن كتابخانه‌ها به تجهيزات لازم، دستگاه‌هاي تكثير، خدمات سمعي و بصري، نداشتن كتابدار مرجع براي پاسخگويي به سوالات علمي مراجعين، متناسب و هماهنگ نبودن كتب كتابخانه با شرايط و نيازهاي مراجعان، نداشتن فعاليت‌هاي جانبي مانند مسابقات كتابخواني، قصه گويي، نمايش فيلم، بي توجهي به دل انگيز سازي فضاي كتابخانه و چيدمان تجهيزات و ناكافي بودن سالن‌هاي مطالعه در كتابخانه‌هاي عمومي، اشاره نمود.
7-گراني كتاب و مشكلات اقتصادي:
وضعیت بد اقتصادی در رویکرد مردم به فرهنگ کتابخوانی بسیار تاثیرگذار است. مردم از خریدن کتاب منصرف می شوند و از آن استفاده نمی کنند.
8- تعدد مشاغل و محدوديت ساعات فراغت افراد.
9-بي‌توجهي ناشران و مولفان به نيازهاي مختلف مخاطبان در تهيه و توليد كتاب
مجموعه عوامل فوق باعث بي علاقگي افراد به كتاب و عدم ترويج و گسترش آن شده است
