مبحث هفتاد و سوم طرح صالحین: حضرت زینب (س)؛ شخصیّت و نقش ایشان در نهضت حسینی

**** حضرت زینب دو خطبه ی ایراد فرموده اند در کوفه و در شام و در مجلس یزید**قسمت اول***

هردوی آنها از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند ، هم از جهت مضمون و شیوایی سخن و هم از جهت رسوایی بنی امیه . ایشان نوه ی پیامبر اسلام (ص) با آن شیوه ی سهل و ممتنع در گفتار بودند و نیز دختر صاحب نهج البلاغه با آن همه فصاحت ، سخن آوری ، بلاغت و قدرت بیان و نیز خواهر دو امام معصوم یعنی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) باز هم با آن علم لدنی ، سخنوری و تاثیر گذاری بر مخاطبان. پس نباید زیاد هم دور از ذهن و عجیب باشد که این چنین شگفتی آفرین باشد و همگان را به حیرت فرو ببرد .

او با آیات قرآن عجین است با آنها بزرگ شده و همراه شیر مادر به ذره ذره ی وجودش رسوخ کرده است ، لذا ما ، در هر دو خطبه ی ایشان می بینیم که اکثر سخنانشان مستند به آیات قرآن می باشد به شیوه ای که کسی یارای مخالفت با آنان را نیست ، چرا که نص صریح قرآن را می فرمایند .

او از احادیث جدش پیامبر (ص) و پدرش امام علی (ع) نیز استفاده کرده است .

نکته ی مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که ایشان تمام ویژگیهای یک خطیب را دارا هستند . یک خطیب علاوه بر شیوایی و رسایی ، صراحت ، قدرت بیان و ... باید شجاعت بیان حقایق را نزد هر کسی و در هر مجلسی را داشته باشد که او داشت در کوفه و یا در مجلس یزید با آن همه خفقان و ستم کاری بنی امیه آن هم به عنوان یک اسیر و در اوضاعی که کسی جرات   کوچکترین مخالفتی با آنها را نداشت ، او بی پروا به عنوان یک خطیب سخنرانی می کند و بنی امیه را که خود را پیروز میدان می دانند رسوا می کند . مثلاهنگامی که کاروان اسرا به دستور ابن زیاد از آن شهر عبور داده می شوند تا حس تنهایی و حقارت کاروان را در مردم ایجاد نماید ، ایراد خطبه از جانب حضرت زینب (س) اهداف ابن زیاد را معکوس می کند ، به طوری این کار را نیمه کاره رها می کند و کاروان را سریع تر بیرون می برند تا شورش به پا نشود .

در حقیقت او با سخنانش نهضت عاشورا را به بهترین و نیکوترین وجه ممکن به پایان می رساند . درست است که او در واقعه ی کربلا حضوری فعال داشت و از عناصر مهم و محوری ای حماسه ی بزرگ بود اما بخش عمده ی رسالتش زمانی آغاز شد که واقعه ی کربلا به ظاهر با شهلدت امام حسین (ع) خاتمه می یابد .

او همانند چراغی نورانی بود که هر کجا قدم گذاشت فضای تیره و تار جهالت را می زدود و آنجا را روشن می کرد و مردم با نور او جهل را می شناختند و در فضای مسومی که بنی امیه ایجاد کرده بودند ، به سوی حقیقت حرکت می کردند .

به عقیده ی من دادن این نقش به حضرت زینب (س) نمی تواند تصادفی یا اتفاقی باشد بلکه قطعا جنبه ی الهی داشت و مطابق اراده و مشیت باری تعالی بوده است . او همه ی معرکه ی عاشورا را در کلام آتشینش گرد آوری نموده است  که چنین کاری در تاریخ سابقه نداشته و نخواهد داشت .

او در آن زمان که زنان در حاشیه نگه داشته می شدند و سستی و ناتوانی را بر عقل و روحیه آنها تحمیل می کردند ، چنین سخنانی را بی پروا بر زبان راند و چنین نقشی را ایفا نمود . شاید به فرض محال اگر هم در زمان حال کسی پیدا شود که چنین سخنان فصیحانه ، عالمانه و بلیغانه ای را بیان کند ، با توجه به اوضاع زنان در این زمانه که بسیار با دوران تیره ی بنی امیه متفاوت است ، باز هم تعجب برانگیز است ، پس این جنبه را نیز درباره ی ایشان باید در نظر گرفت که کاری بس عظیم و بدون تکرار بوده است .

او در یک نیمروز  عزیزترین عزیزانش : برادران ، برادرزادگان ، عموزادگان و دو پسرش را در مقابل چشمانش تکه تکه کردند و بر اجسادشان اسب و شتر راندند و بر بازوهایش ریسمان بستندو بر ناقه ی عریان سوار کردند و بر او تازیانه زدند و به کاروان اسرا آب و غذا ندادند ، کودکان و خواهران اسیرش را تازیانه زدند و در حضور یزید بد مست پلید بردند . باز هم تسلیم نشد و  سرافرازانه از عزت اسلام و مسلمین دفاع کرد و قیام برادرش را نیز جاودانه نمود .

او بزرگترین درس امر به معروف و نهی از منکر را به بشریت داد و ایجاد نهادهای مدنی را در دیدن مصیبت دهای فراوان  محکم ایستاد ، تسلیم نشد ، به تمام بزرگ مردان درس مردانگی   آسیب شناسی کرد و بنی امیه را رسوا کرد .

هر قیامی برای اینکه پس از اتمامش خاموش نشود و از یادها نرود ، باید توسط شخص یا اشخاصی ماندگار شود و درباره ی آن تبلیغ شود ، به نظر اینجانب ، شاید بنی امیه به این دلیل در صحرای نینوا بر امام حسین و یارانشان تاختند که کسی در آنجا حضورنداشته باشد و دور از انظار عمومی باشد تا حقانیت آنها دیده نشود و کار زشتشان زیر سوال نرود ، تا به راحتی به اهل بیت پیامبر (ص) بی حرمتی کند و با آنها بجنگد ، سپس خود را محق جلوه دهد و تبلیغات روان گردان راه بیاندازد ، اما این زینب کبری (س) بود که نگذاشت چنین اتفاقاتی به وقوع بپیوندد و با سخنان غرای خود این سیاست بنی امیه را در نطفه خفه کرد و طنین فریادش در گوش زمانه ادامه دارد .

   او برای همه ی ادوار بود و در همه ی زمانها تازگی دارد ، به همین دلیل زینب (س) برای این کار انتخاب شد نه شخص دیگری .زینب (س) فرزند علی (ع) و زهرا (س) و نوه ی پیامبر (ص) است . او خواهر حسنین (ع) است . چه کسی بهتر از او می تواند از اهل بیت دفاع کند ؟ چه کسی بهتر از او حقانیت اسلام و امام حسین (ع) و یارانش را ثابت می کند ؟

او نظاره گر شهادت پدر و مادرو برادرانش بوده است . نظاره گر توطئه های اقوام مختلف علیه پدرش علی (ع) و نیز غصب خلافت او بوده است . این همه سکوت و بغض به یکبارگی در کوفه و نیز در شام و در مجلس یزید ، سرباز می کند و جاری می شود .

او در این موقع زنی پنجاه و چار یا پنجاه و پنج ساله بوده است .  که انواع اعمال فشار و دسیسه هارا تجربه کرده است و اکنون کوله بار اسارت را بر دوشش نهاده اند اما پرچم مرجعیت امت را در بستری از هجران به اهتزاز درآورده است تا کاخ امویان را درهم شکند . گرچه او بعد از واقعه ی کربلا زیاد نزیست ، اما در همان اندک زمان ، انقلابی به پا کرد و بذر آگاهی را در سرار جامعه ی جهل زده پراکند . بذری که بعد از زمانی اندک سربرآورد و دستگاه بنی امیه را از هم پاشانید .

در حقیقت او با سخنان آگاهانه و حکیمانه اش زمینه ی سقوط آنها را فراهم کرد و آخرین ضربه را بر پیکر حکومت اموی وارد کرد .هر کدام از اهل بیت ضرباتی بر بنی امیه وارد کردند اما شرایط غم انگیزی که در آن زمان بر جامعه ی اسلامی حاکم بود اجازه ی ریشه کن کردن ستم اموی را نمی داد ، اما پس از حادثه ی کربلا این زینب کبری (س) بود که با بهره گیری از ثمره ی ضربات پیشین  و به پشتوانه ی پدر و برادرانش و با سلاح سخنان روشنگرانه اش آخرین ضربه را بر پیکر مجسمه ی کفر  وارد کرد و زمینه ی پاک شدن جامعه را از وجود پلیدشان ، فراهم کرد . آیا اگر افشاگری های زینب نبود امروز نامی از انقلاب عاشورا و جانفشانی های حسین و یارانش باقی مانده بود ؟ جهانیان از بیدادگری ها و ظلم و ستم های امویان آگاه می شدند ؟