مبحث شصت و هشتم طرح صالحین: "چگونه خود را ارزیابی کنیم؟"

حالا میخاهیم ببینیم که خودشناسی چه نفعی برای ما داره و چه چیزی به ما هدیه خواهد نمود؟ 

خوب هر چی باشه ما آدمها دنبال سود هستیم دیگه و کاری که برامون منفعتی نداشته باشه انجام نمیدیم!   

آثار خودشناسی

1.  خداشناسی

می توان گفت مهم­ترین فایده خودشناسی، خداشناسی است. پیامبر اکرم(ص) می­فرماید: هر کس خود را شناخت، خدای خود را شناخته است.زیرا خداوند هم مبدأ است و هم معاد. پس با شناخت خود که به شناخت خدا نیز منجر می­شود، هم مبدأ را شناخته و هم معاد را.

2.   رشد و کمال انسان

  انسان فطرتا طالب کمال است و در صورتی می­تواند رشد کند و به کمال برسد که خود را بشناسد. چون نمی­توان یک موجود مجهول و ناشناخته را رشد داد. اگر آدمی خود را بشناسد، می­تواند موانعی را که بر سر راه تحول و تکاملش قرار گرفته را بشناسد و آن­ها را از میان بردارد. در نتیجه خود را از گمراهی و نادانی نجات بخشد.

 زیرا مقدمه هر عملی، علم به آن می­باشد و علم به کمال جز در پرتو معرفت نفس حاصل نمی­شود.

3.   رستگاری در آخرت

  نجات اخروی در صورتی برای انسان حاصل می­شود که خدا را با قلبی سلیم ملاقات کند. قلبی که به دور از هر گونه کفر، شرک، نفاق و گناه باشد. انسان در صورتی مهذب نفس است و می­تواند به این کمالات دست پیدا کند، که به آن شناخت داشته باشد. پس سلامت نفس مبتنی بر تهذیب نفس و تهذیب نفس هم فرع بر شناخت آن است.

4.   مبارزه با نفس

در قرآن کریم آمده است که حضرت یوسف می­فرماید:

«من هرگز خودم را تبرئه نمی­کنم، که نفس(سرکش) بسیار به بدی­ها امر می­کند.»

نفس اماره دشمن واقعی هر انسانی است و در مبارزه با هر دشمنی ابتدا باید دشمن و صلاح­های مبارزه و روش­های او را شناخت و سپس با او به مقابله پرداخت.

5.   مصونیت از آلودگی

  اگر انسان قدمی را در راه خودشناسی برداشت، آن وقت به ارزش وجودی خودش پی می­برد و می­فهمد که به جای آنکه استعدادهای ذاتی خویش را صرف گناه کند، قلبش را حریم امن الهی کند، چون اگر کسی پی به شرافت خود برد، هیچ وقت اسیر خواهش­های نفسانی خویش نمی­شود.

6.  حفظ تعادل روحی و گرفتار نشدن به عجب

از جمله اموری که انسان را در سیر الی الله و رسیدن به قرب الهی تهدید می­کند، از دست دادن تعادل روحی و گرفتار شدن به احوال ناشایستی چون عجب و تکبر است. برای حفظ تعادل روحی و نجات از حالات مذکور، عوامل گوناگونی دخیل خواهد بود که از مهم ترین آنها خودشناسی است.