مبحث شصت و هشتم طرح صالحین: "چگونه خود را ارزیابی کنیم؟"

نخستين گام براي ارزيابي خويش‌، شناخت كامل و دقيق صفات‌، حالات و رفتارهاي خويش است‌. يكي از راه‌هاي شناخت خود، محاسبه نفس است‌؛ يعني حساب رسي و بازنگري نسبت به گذشته و اين كه آدمي در هر شبانه روزي وقتي را معيّن كند كه در آن به حساب نفس خويش برسد و طاعات و معاصي خود را بسنجد. اگر خود را در انجام واجبات مقصر يافت يا معصيتي از او سرزده بود، نفس خويش را مورد عتاب قرار دهد و بر جبران عزم نمايد و اگر همه واجبات را بجا آورده و گناهي از او سر نزده است‌، خدا را شكر كند و اگر كارهاي مستحب انجام داده‌، شكر خدا را افزون نمايد.

دومين گام در ارزيابي خويش‌، يافتن ميزان‌هاي حقيقي و واقعي است‌. از آيات قرآن و روايات معصومين‌، ميزان ها و وسايلي براي سنجش آدمي استفاده مي‌شود، که عبارتند از:

1. حق؛

2. قسط و عدل؛

3. پيامبران‌، اوصيا، امامان و حضرت امير المؤمنين به خصوص‌؛

4. قرآن کریم.

پس از شناخت خود و يافتن ميزان سنجش آدمي‌، بايد خود را با آن ميزان ها سنجيد، كه با اين سنجش‌، مقدار ارزش خود را به دست مي‌آوريم‌. هر چه در اين ميزان ها از وزن بيشتري برخوردار باشيم و به حق و عدل و پيامبران و امامان و حضرت علي‌(صلواتُ الله و سلامُه علیهم أجمعین) و حقايق قرآن نزديك‌تر باشيم‌، ارزش ما بيشتر است‌. با اين سنجش به ارزيابي خويش دست مي‌يابيم‌.