قبله

تاریخ قبله چیست؟ دلایل تبدیل قبله از بیت‏المقدس به كعبه كدام است؟

سال‏ها قبله مسلمانان، بیت‏المقدس بود. كعبه در آن زمان به صورت بتخانه در آمده بود و مصلحت نبود كه اسلام آن را قبله عبادت قرار دهد؛ ولى پس از هجرت، شرایطى پیش آمد كه قبله مسلمانان از بیت‏المقدس، به مسجدالحرام تغییر یافت. یكى از علل آن زخم‏زبان‏هایى بود كه یهودیان به مسلمین مى‏زدند و مى‏گفتند: شما خودتان قبله ندارید و به سوى قبله ما نماز مى‏خوانید! رسول خدا(ص) از این موضوع ناراحت بود و انتظار گشایشى را از سوى خدا مى‏كشید، تا آن گاه كه آیات قرآن نازل شد و دستور آمد كه هر كجا هستید، رو به مسجدالحرام بایستید و نماز بخوانید. آیات تغییر قبله، در طول تاریخ به مسلمانان این درس را مى‏دهد كه مستقل و آزاد باشند و زیر بار منت دیگران - حتى در مسائل عبادى - نروند و شرافتمندانه زندگى كنند.

این فرمان تغییر قبله، به علاوه امتحانى براى مسلمانان بود تا معلوم شود، چه كسانى مطیع و پیرو كامل دستورهاى خدا و پیامبراند و چه كسانى بهانه جویى و اعتراض مى‏كنند.

بنابراین مسلمانان باید در عبادت، رو به كعبه كنند؛ حتى در كارهایى همچون خواب و خوراك خوب است به سمت قبله باشند. ذبح حیوانات نیز باید رو به قبله باشد و گرنه گوشت آنها حرام مى‏شود. این جهت‏گیرى در همه امور به سوى كعبه، درس یكتاپرستى، ایمان و به یاد خدا بودن را به مسلمانان مى‏دهد، تا همواره توجه به خانه محبوب و معبود داشته باشند واز غفلت به در آیند. به علاوه این سمت‏گیرى به سوى قبله واحد، نظم و وحدتى شگفت‏انگیز و زیبا مى‏آفریند و همه مسلمانان در هر جاى دنیا، وقت نماز به سوى آن كانون خدایى رو مى‏كنند. اگر كسى از فراز آسمان‏ها به صفوف نماز گزاران كره زمین بنگرد، دایره‏هاى متعددى را مى‏بیند كه مركزیت همه آنها، «كعبه» است.

«توحید» نقطه تمركز فكر، دل، جان و صفوف مسلمین است. از رهگذر توجه به قبله، علم هیئت، جغرافیا و جهت‏شناسى نیز در میان مسلمانان رشد كرد. آرى كعبه، یادگار مبارزات توحیدى حضرت ابراهیم و اسماعیل(ع) و حضرت محمد(ص) است. حضرت مهدى(عج) نیز در قیام جهانى خویش، به كعبه تكیه مى‏كند و به اصلاح جهان مى‏پردازد. این كعبه است كه براى نماز و نیایش، قبله یك مسلمان قرار مى‏گیرد.