آغاز سال

از ويژگى هاى مهمّ ماه رمضان ، كه در روايات اهل بيت عليهم السلام بر

آن تأكيد شده ، اين است كه اين ماه ، آغاز سال است . در پرتو اين نكته ،

دو سؤال پيش مى آيد : اوّل . معناى «آغاز» سال و مقصود از آن چيست؟

دوم عرب ها ، «محرّم» را آغاز سال قرار داده اند و سنّت آنان ، هم اكنون

نيز بر اين جارى است ؛ كه محرّم را آغاز رسمى سال هجرى مى شمارند.

با اين همه ، چرا در روايات اسلامى ، ماه رمضان به عنوان آغاز سال ،

شناخته شده است؟ سيّد ابن طاووس (م ۶۶۴ ق) در اين زمينه مى نويسد :

بدان كه من روايات را درباره اين كه «محرّم ، آغاز سال است يا ماه

رمضان؟» مختلف يافتم ؛ ليكن آنچه از عمل علماى بزرگ و معتبرمان و

تأليفات علماى گذشته دريافتم ، اين است كه به طور مشخّص ، آغاز سال ،

«ماه رمضان» است . شايد ماه روزه (رمضان) ، آغاز سال در مورد

عبادات اسلامى است و محرّم ، آغاز سال در مورد تاريخ ها و كارهاى

مهمّ مردم . ليكن ما به روايتى برنخورديم كه محرّم را آغاز سال بدانند .

از اين رو ، آنچه در سخن سيّد ابن طاووس درباره تعارض ميان دو دسته

روايات (كه برخى ، آغاز سال را محرّم و برخى ماه رمضان مى دانند)

آمده است ، درست به نظر نمى رسد .