قرار شب هفدهم ماه مبارک رمضان

خوش‌رویی، عامل دوست‌یابی
غلامعلی مهدی
 

امام علی(ع): «سَبَبُ الْمَحَبَّةِ الْبِشرُ»(1)؛ گشاده‌رویی، سبب محبت است.

اگر نخستین برخوردهای روزانه‌ی افراد با یک‌دیگر را زیرنظر بگیریم، درمی‌یابیم که «چهره‌ها نیز سخن می‌گویند». مردمان، هر صبحدم، در کوچه، خیابان، وسایل نقلیه و محل‌های کار هم‌دیگر را ملاقات می‌کنند؛ گروهی با روی گرفته، بعضی با چهره‌ای گشاده و دسته‌ای هم با تبسم و لبخند به سلام شما پاسخ می‌دهند. برخورد کدام یک از این گروه‌ها برای شما دوست‌داشتنی‌تر است؟

آنان که با ترش‌رویی با دیگران برخورد می‌کنند، معمولاً از نعمت دوستان و یاران خوب بسیار کم‌بهره‌اند؛ اما کسانی که با گشاده‌رویی و یا خوش‌رویی به استقبال دوستان خود می‌روند، همیشه از سرمایه‌ی دوستانِ فراوان لذت می‌برند.

به راستی چرا مردم به این افراد بیش‌تر علاقه‌مند هستند؟ سخن نغز امام علی(ع) پاسخی نیکو به این پرسش است: «گشاده‌رویی، سبب محبت است». بنابراین، یکی از کلیدهای مهمّ جلب محبت دیگران، گشاده‌رویی است؛ چرا که صورت درهم کشیده، عبوس، اخمو و ترش‌روی، برای عموم مردم ناخوشایند است و در مقابلْ روی خوش و گشاده، دل‌ها را به خود علاقه‌مند می‌سازد، گمانِ اولیه بر سلامتی و پاک‌رفتاری وی ایجاد می‌کند و یا دست‌کم اسباب یک گفت‌وگوی دوستانه را فراهم می‌سازد.

در روایتی دیگر، امام علی(ع) خوش‌رویی را به سانِ ریسمان صیادان در به دام انداختن صید می‌داند و می‌فرماید: «البِشاشَةُ حِبالَةُ المَوَدَّة»(2)؛ خوش‌رویی، رشته‌ی محبت است.

دام صیادان، ظاهری جذاب دارد و باطن آن مخفی است، و همین مطلب سبب می‌شود که صیدْ، ناخودآگاه، جذب دام شود.

صید، پس از مدتی بهره بردن از خوراکی‌های موجود در دام، خود را گرفتار و دربند می‌بیند، در برخوردهای روزمره، روی خوش خوش‌رویان نیز همانند دام‌هایی است که دل‌ها را صید می‌کند.(۳)

یک برخورد نیکو سبب می‌شود که فردِ مقابل شیفته گردد و پس از لختی صحبت، ناخودآگاه، دلش متمایل می‌شود و با فرد خوش‌رو دوست می‌شود. آری، بیش‌تر دوستی‌های پایدار با یک برخورد ساده، اما گشاده‌رویانه، آغاز شده است. با توجه به این‌که فراوانی دوستانِ ارزش‌مند، سرمایه‌ای کمیاب برای انسان است، شایسته است در جذب ایشان کوشید:

به خوش‌خویی توان با دوستان زیست

چو بدخو دوست باشد، دشمنی چیست؟

این دو دستورالعمل امام(ع) در برخوردها سبب می‌شود که یک برخورد صحیح اسلامی شکل گیرد. جالب این‌جاست که بسیاری از فواید این دو برخورد با هم یکسان است؛ برای نمونه، این دو برخورد سبب می‌شود که کینه‌ها از بین برود و دوستی‌ها پایدار شود.

1. غررالحکم و دررالکلم، ح 5546‌.

2. نهج‌البلاغه، حکمت 44‌.

3. شرح اصول‌الکافی، ج 8، ص 296.

http://daftarmags.ir