نظرسنجی دوم تالار نجوم(انحراف زمین و دخالت در جهان)+امتیاز ویژه

درسی که ناسا از انفجار بزرگ‎ترین شهاب‌سنگ قرن گرفت

دانش > نجوم - گروهی از دانشمندان بین‌المللی با همکاری ناسا موفق شدند با تحلیل انفجار چلیابینسک روسیه، برای نخستین بار به درک دقیقی از اثرات برخورد سیارکی کوچک روی زمین دست یابند.

محمود حاج‌زمان: گروهی از دانشمندان بین‌المللی با همکاری ناسا موفق شده‌اند تا برای نخستین بار، درک دقیقی از اثرات برخورد سیارکی کوچک روی زمین به دست آورند. این داده‌های بی‌سابقه با استفاده از شهاب‌سنگی به دست آمد که بهمن ماه سال قبل بر فراز آسمان شهر چلیابینسک روسیه منفجر شد، و اکنون درک دانشمندان از این پدیده طبیعی را متحول کرده است.

به گزارش ناسا، حادثه چلیابینسک به خوبی توسط دوربین‌های شهری و دوربین‌های افراد عادی ثبت شد. این امر فرصتی استثنایی را در اختیار محققان قرار داد تا حادثه را برای کاربرد مطالعات اجرام نزدیک زمین (NEOs) واسنجی کنند؛ و از آن برای بهبود استراتژی‌های کاهش خطر دفاع سیاره‌ای استفاده نمایند. به این ترتیب، دانشمندان 9 کشور مختلف توانستند نقطه عطفی را برای مدل‌سازی برخوردهای سیارکی آینده ایجاد نمایند.

پیتر جنیسکنز، نویسنده ارشد این گزارش که در مجله معتبر ساینس منتشر شده می‌گوید: «هدف ما درک تمام رخدادها و پیش‌آمدهایی بود که منجر به این موج ضربه‌ای شد.» جنیسکنز که متخصص شهاب‌شناسی مرکز تحقیقاتی ایمز ناسا و پروژه ستی است، در مطالعه میدانی انجام شده به رهبری الگا پوپوا از موسسه Dynamics of Geospheres آکادمی علوم روسیه که هفته‌های بعد از حادثه انجام شد شرکت داشت.

با واسنجی ویدئوهای ضبط شده با استفاده از موقعیت ستارگان در آسمان، جنیسکنز و پوپوا سرعت برخورد شهاب‌سنگ را معادل 19 کیلومتر بر ثانیه محاسبه کردند. به دلیل اصطکاک میان شهاب‌سنگ و جو، هم‌زمان که شهاب به سمت زمین سقوط می‌کرد به قطعات کوچک‌تری خرد می‌شد تا اینکه نهایتا در ارتفاع 30 کیلومتری بالای سطح زمین منفجر شد. در این نقطه، نور شهاب‌سنگ از تابش خورشید نیز درخشان‌تر بود و حتی افرادی که در فاصله 100 کیلومتر دورتر بودند موفق به دیدن آن شدند.

بسیاری از خرده سنگ‌های این ابر غبار نارنجی پیش از آنکه به سطح زمین برسند، به دلیل حرارت زیاد تبخیر شدند. با این وجود، دانشمندان تخمین می‌زنند که بین 4 تا 6 هزار کیلوگرم از تکه‌های شهاب‌سنگ روی زمین سقوط کرده است. از جمله این قطعات، تکه شهاب‌سنگ 650 کیلوگرمی بود که روز 16 اکتبر / 24 مهر توسط غواصان از اعماق دریاچه چبارکول بیرون کشیده شد.

به عقیده دانشمندان ناسا که در این مطالعه مشترک 59 نفری همکاری داشته‌اند، فقدان ترک‌های ضربه‌ای در این شهاب‌سنگ به دلیل انفجار آن در جو زمین است. سایر قطعات به دست آمده از این شهاب‌سنگ توسط دانشگاه ایالتی چلیابینسک در اختیار محققان قرار گرفت تا با تجزیه و تحلیل آنها به منشاء رگه‌های ضربه‌ای و سایر مشخصات فیزیکی شهابسنگ پی ببرند.