قرار شب نهم ماه مبارک رمضان

تفسیر کامل آیه

نکته: نکات مربوط به قسمتی که موضوع تاپیک قرار داده شده است، ویا بسیار مهم است را قرمز رنگ کرده ام.یا زیرآن ها خط کشیده ام. 

 منظور از" الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ" (كسى كه گره ازدواج به دست او است) ولى صغير يا سفيه است، زيرا او است كه حق دارد اجازه ازدواج بدهد، ولى بعضى از مفسران چنين پنداشته‏اند كه منظور شوهر است، يعنى هر گاه شوهر تمام مهر را قبلا پرداخته باشد (آن چنان كه در ميان بسيارى از اعراب معمول بوده) حق دارد نصف آن را باز پس گيرد مگر اينكه ببخشد و صرف نظر كند.
اما دقت در آيه نشان مى‏دهد كه صحيح همان تفسير اول است، زيرا روى سخن در آيه با شوهران است، به همين دليل آنها را مخاطب قرار داده و مى‏گويد:
" و ان طلقتموهن" (اگر آنها را طلاق داديد) در حالى كه جمله" أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ" به صورت فعل غائب ذكر شده و مناسب نيست كه منظور از آن، شوهران باشند.
آرى در جمله بعد مى‏گويد:" عفو و گذشت شما (و پرداختن تمام مهر) به پرهيزكارى نزديك‏تر است و نيكوكارى و فضل را در ميان خود فراموش نكنيد كه(تفسير نمونه، ج‏2، ص:203)
 خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد بينا است" (وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‏ وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ).
به طور مسلم مخاطب در اين جمله شوهرانند و در نتيجه در جمله قبل سخن از گذشت اولياء و در اين جمله سخن از گذشت شوهران است.
و جمله" وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ" خطابى است به عموم مسلمانان كه روح گذشت و بزرگوارى را در تمام اين موارد فراموش نكنند.
رواياتى كه از پيشوايان معصوم ع به ما رسيده است نيز آيه را به همين صورت تفسير مى‏كند، و مفسران شيعه با توجه به مضمون آيه و روايات اهل بيت ع نيز همين نظر را انتخاب كرده‏اند و گفته‏اند منظور از اين عبارت اولياء زوجه هستند، البته مواردى پيش مى‏آيد كه سر سختى كردن در گرفتن نصف مهر، آن هم قبل از عروسى ممكن است احساسات شوهر و اقوامش را جريحه دار كند و در صدد انتقام‏جويى بر آيند و ممكن است حيثيت و آبروى زن را در معرض خطر قرار دهد اين جا است كه گاه، پدر براى حفظ مصلحت دختر خود، لازم مى‏بيند كه از حق او گذشت نمايد.
جمله" وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‏" (عفو و گذشت شما به پرهيزكارى نزديك‏تر است)، وظيفه مردان را در برابر زنان مطلقه خود بيان مى‏كند، كه اگر تمام مهر را پرداخته‏اند چيزى پس نگيرند و اگر نپرداخته‏اند همه آن را بپردازند و از نيمى كه حق آنها است صرف نظر كنند، زيرا مسلم است دختر يا زنى كه بعد از عقد يا پيش از عروسى از شوهر خود جدا مى‏شود ضربه سختى مى‏خورد و از نظر اجتماعى و روانى مواجه با مشكلاتى است و بى شك گذشت شوهر و پرداخت تمام مهر، تا حدى مرهم بر اين جراحات مى‏گذارد.
لحن مجموعه آيه، بر اصل اساسى" معروف" و" احسان"، در اين مسائل تاكيد مى‏كند، كه حتى طلاق و جدايى آميخته با نزاع و كشمكش و تحريك روح(تفسير نمونه، ج‏2، ص 204)
 انتقام‏جويى نباشد، بلكه بر اساس بزرگوارى و احسان و عفو و گذشت، قرار گيرد، زيرا اگر مرد و زنى نتوانند، با هم زندگى كنند و به دلائلى از هم جدا شوند دليلى ندارد كه ميان آنها عداوت و دشمنى حاكم گردد.پایان تفسیرنمونه

برداشت های شخصی :

زیبایی آیه در این جاست که به ضربه ی عاطفی دختران اشاره کرده است و مردان را امر(البته به نظر می آید امر ارشادی است )  می کند که رعایت حال دختران را داشته باشند.در حالی که در جامعه ی امروز نصف مهریه ی دختر رو (همان که در ابتدای آیه اشاره کرده است)هم نصف می کنند و نصف دیگررا قسط بندی می کنند.چگونه می خواهند در روز قیامت با خدا مواجه شوند؟!و چه جوابی خواهند داد و حق است که ملائکه به چنین شخصی بگوید: چرا اینگونه آمده ای، مگر پیامبر برای تو نیامده بود(این مفهمومی از یکی از آیات قرآن کریم است)  این آیات مغفول مانده است و بعد می گویند اسلام برای زن حقوقی قائل نیست.گویی زن با این آیه در آغوش پر از مهر و لطف و مهربانی خدا قرار می گیرد. خیال زن راحت است هرکه او را درک نکند خدا او را خیلی خوب درک می کند و این یعنی زندگی.