خستگی‌های بیش تر از ظرفیت

افراد خانواده های کنونی ، بیش از پیش نسبت به شرایط و سختی های جامعه و پیامدهای آن هشیار شدند.

بزرگسالان، نوجوانان و حتی کودکان از آلودگی محیط زیست، امکان وقوع یک جنگ هسته ای، به پایان رسیدن منابع طبیعی، خطر آزمایش های هسته ای، وجود افزودنی های غذایی و مواد سرطانزا و... سخن می گویند و تمامی این مسائل بخشی از زندگی روزمره را تشکیل می دهند.

والدین و فرزندان می دانند که هسته خانوادگی دگرگون شده است. زندگی عصر ما چنان است که در اغلب خانواده ها پدر و مادر هردو باید کار کنند تا بتوانند هزینه های روزافزون را تامین نمایند. میزان طلاق افزایش یافته، ، رسانه های گروهی افراد را به مشاهده صحنه های جنگ، خشونت، تخریب و شقاوت و بی رحمی، مرگ و کشتار عادت داده اند.

کم و بیش همه ی افراد حرفه ی خود را پراسترس ترین حرفه می دانند و بر این باورند که در عصر استرس و خستگی زندگی می کنند و این نکته را به فراموشی می سپارند که ترس انسان غارنشین از دریده شدن به چنگال حیوانات وحشی به هنگام خواب ، یا مردن از گرسنگی، سرما یا خستگی ، به همان اندازه ی ترس ما از جنگ جهانی، رکود، انفجار جمعیت و یا ناتوانی در پیش بینی آینده ، استرس زا بوده است.

در اکثر کشورهای غربی با تغییرات بنیادی نقش زن مواجه هستیم. ضرورت های اقتصادی همراه با جنبش های دفاع از حقوق زنان، آنها را در جهت انتخاب یک زندگی فعال حرفه ای سوق داده است و جاه طلبی طی سلسله مراتب سازمانی و برعهده گرفتن حرفه ی مستقل و نه تنها دریافت دستمزدی به منزله مکمل دستمزد شوهرانشان را بر آنان برانگیخته است.

زنان جوان بیش از پیش وارد بازار کار می شوند. اما هرچه بیشتر در سلسله مراتب سازمانی بالا می رویم ، تعداد زنان کمتر می شود و کار در محیطی که اکثریت با مردان است موجب می شود تا مدیران زن ، تابع فشارها و تنش هایی به مراتب بیشتر از مردان همکار خود باشند.

افزون بر استرس های ناشی از خانه و خانواده، زنانی که در موسسات اشتغال دارند با مسائل خاص تری مانند تنش هایی که بر اساس احساس انزوا، تعصب های جنسی همکاران مرد و به طور کلی سرخوردگی هایی که به دلیل جو و فرهنگ سازمانی به وجود می آیند نیز مواجهند.

جامعه پیشرفته صنعتی که بر اساس سرعت تغییرات تکنولوژیک، پیچیدگی فزاینده وظایف و نتایج سازمانی آن، تحرک جغرافیایی او آثارش بر زندگی خانوادگی مشخص می شود، بار سنگینی را بر تعادل شکننده روانی و زیستی افراد آدمی که در معرض تنش های عاطفی و ناکامی ها هستند تحمیل کرده است.

افراد به طور روزمره با تهاجم هایی که ماهیت متفاوت دارند با سرخوردگی ها، تهدیدها و فقدان هایی که می توانند نتایج سهمگین داشته باشند، مقابله می کنند.

احساس ها و هیجان هایی که بر اساس عوامل بیرونی برانگیخته می شوند ، می توانند تعادل حیاتی فرد را به مخاطره اندازند.

بدین سبب ، هشیاری فزاینده نسبت به رویدادهای ضربه آمیز زندگی ، لزوم توجه را به واکنش های افراد و شیوه ای که در رویارویی با مشکلات اتخاذ می کنند ضروری کرده است.

جایگاه "اراده" در مواجهه با استرس

انسان هرکه باشد ، یک دستگاه زیست شناختی است ؛ دستگاهی که به هنگام فرسودگی یعنی بی رمقی عاطفی و بدنی ، باید بتواند بر اساس یک اقدام ارادی ، نیروهایش را بازسازی کرده و به سرعت کار خود را از سر گیرد. حقیقت این است که چنین روی آوردی ، با دیدگاه متخصصان مطابقت دارد.

نشانه های استرس مانند اضطراب، افسردگی، تنش عصبی، بی خوابی، اختلال های جنسیت، خستگی، کاهش توجه و حالت مراقبت، تقلیل حافظه و همچنین اختلال های بدنی - کنشی و عضوی مختلف ؛ مانند اختلال های هضمی، قلبی- عروقی، سردردهای مزمن، ورم روده، تنگی نفس و ... ، در سطح فردی قابل مشاهده است.

هرکس هشیارانه یا به صورت ناهشیار می تواند تغییرات بدنی و روانی را که به علت استرس به وجود می آیند احساس کند.

روش‌های سنتی مواجهه با استرس

توسل به توتون، شیر، شکلات، قهوه و جوشانده ها به هنگام بازگشت از کار، نوعی آرامش و تحریک شدگی قلیل را ایجاد می کند که در صورت افراط ، اختلال های خواب را برمی انگیزد و افسردگی پنهان را تشدید می کند که اینها جزء روش های سنتی اند.

روش‌های جدید مواجهه با استرس

شیوه های جدید مقابله با استرس اینهاست : مصرف انواع ویتامین ها، خواب آورها و آرام بخش ها که به خصوص مورد استفاده مردم جوامع صنعتی پیشرفته است.

هدف تمام این روش ها ، به رغم گوناگونی آنها ، تقلیل تدریجی تنش های روانی و کاهش سطح تحریک های حسی، شنیداری و دیداری و جز آن بوده است.

ولی آیا با همین موارد ذکر شده ، می توان با انواع استرس های ظاهری و باطنی مبارزه کرد ؟

احساسات خود را باور كنید: ‌هیچ‌وقت به‌خودتان نگویید كه شما نباید آنچه را انجام می‌دهید احساس كنید. (جلوی احساس خود را نگیرید). نگویید: من الان نباید دچار استرس شوم. شما باید همیشه احساسات خود را قبول كنید در غیراین صورت ، آن احساسات به‌زودی بر شما غلبه می‌كنند. اگر شما قبول كنید كه استرس دارید یك قدم جلو هستید و بهتر می‌توانید بر آن غلبه كنید.

مسئولیت احساسات خود را قبول كنید : خالی كردن حالات استرس خود روی دیگران بسیار كار ساده‌ای است. ولی سعی كنید كه هیچ‌ وقت با دیگران رفتار نامناسبی نداشته باشید. اگر با دیگران بر خلاف میل آنها رفتار كنید باعث می‌شود كه آنها ناراحت شده و ناراحتی خود را بر سر شما خالی كنند. سرزنش كردن ، فقط باعث استرس بیشتر شما می‌شود ؛ زمانی‌كه شما مسئولیت كار خود را قبول كردید آن وقت فاكتور سرزنش كردن از بین می‌رود و شما با واقعیت روبه‌رو شده و قربانی دیگران نمی‌شوید و می‌توانید كنترل احساسات خود را در دست بگیرید . لذا مسئولیت شما باعث می‌شود تا نسبت به احساسات خود كاری انجام دهید. اگر شخصی باعث اضطراب شما می‌شود، او را صدا كنید و به او بگویید چه احساسی نسبت به او دارید و چرا این احساس را دارید و چه می‌توان كرد كه این احساس از بین برود. این موضوع را با سرزنش كردن آنها بدتر نكنید. همیشه راجع به مشكل خود فكر كنید، نه راجع به شخص به‌خصوصی.

نفس عمیق كشیدن :

زمانی‌كه اضطراب وجود شما را فرا می‌گیرد، ناخودآگاه نفس‌های كوتاه می‌كشید. این اولین مرحله قبل از جدال و یا خاموشی و سكوت است كه اینها خود باعث صدمه زدن به گفت‌وگو می‌شود. بنابراین در این مواقع نفس‌های عمیق بكشید، این كار باعث كاهش اضطراب می‌گردد.

استراحت كوتاهی بكنید :

از صحنه خارج شدن همیشه فكر شما را تازه می‌كند. البته نیازی به سفر‌های بلندمدت نیست بلكه یك استراحت كوتاه ‌مدت تنها چیزی است كه به آن نیاز دارید. قدم زدن و یا تمرین در باشگاه ورزشی كافی است.بهتر است فعالیت كنید تا هورمون‌های مخالف و ضد‌حالت‌های فعلی در شما ایجاد شود. ورزش همیشه باعث ریلكس شدن بدن می‌شود. دوری از محل اضطراب باعث آرامش فكر شده و فرصتی جهت مقابله با مشكل به شما می‌دهد. حتما سعی كنید بعد از استراحت مشكل را با طرف مقابل بازگو كنید در غیراین صورت ، فقط وقفه‌ای در مشكل به‌وجود آمده است بدون آنكه مشكل شما بر طرف گردد.

انعطاف پذیر باشید:

استرس غیرقابل اجتناب است و مانند طلوع و غروب خورشید اتفاق می‌افتد. پس بهترین راه مبارزه با آن تغییر رفتار و برخورد با دیگران است. نرم باشید نه سخت. با توجه به كلام افراد نشانه‌های استرس را تشخیص داده و سپس خودتان را با آن تطبیق دهید. با كمی انحراف و گذشتن از علائق خود، دیگران را در به ‌دست آوردن نیازهایشان كمك كنید. نیازی به سختی كشیدن و تحمل سفرهای دور و دراز نیست فقط به صحبت‌های دیگران گوش دهید و توجه داشته باشید كه این روش به خوبی باعث كاهش استرس می‌گردد.