چه موقع باید از سرگیجه نگران شد؟

سرگیجه یکی از ناراحتی‌های نسبتا رایج است که گاه در شرایطی خاصی مانند خستگی شدید بروز می کند. با تاری دید و بیحالی همراه است، غالبا به خاطر افت فشار ایجاد می‌شود و معمولا پس از چند دقیقه نیز برطرف می شود. اما گاه ممکن است نشانه‌ای هشداردهنده از مشکلی جدی باشد.

کشیده شدن پاها روی زمین،‌ چرخیدن اطراف دور سر،‌ کاهش حواس،‌ تاری دید،‌ تهوع و استفراغ علائم سرگیجه هستند که به دلیل اختلال تعادل ایجاد می شوند و برای فرد مبتلا شرایط سختی را به وجود می آورند.

مغز از طریق مخچه تعادل بدن را برقرار کرده، با شرایط محیط هماهنگ می سازد و حرکات را تنظیم می کند. البته مخچه به تنهایی مسئول این عملکرد مهم نیست و اعضای دیگر نیز کمک می کنند. گوش داخلی را در واقع باید مرکز تعادل دانست. در سیستم دهلیزی ( بخشی در گوش)، کریستال هایی که از کانال های نیمه دورانی به شکل مایع عبور می کنند،‌ اعصاب دهلیزی را تحریک می کنند تا اطلاعات مستقیما به مغز فرستاده شود و در نتیجه با حرکات بدن در محیط هماهنگ شود. بینایی نیز در این باره نقش مهمی دارد. کره چشم تصاویر بسیار شفافی از محیط پیرامون را به مخچه می فرستد.

ماهیچه ها و گیرنده های واقع در کف پا موقعیت بدن و حرکات بدن را بدون ارسال پیام به حس بینایی مشخص می کنند.

علل سرگیجه چیست؟

در اغلب موارد سرگیجه به عدم عملکرد پیام های اطلاعاتی مربوط شده و مشکل جدی نیست. اما ممکن است نتیجه مشکل حرکتی، بینایی یا گوش داخلی باشد.
- سیستم دهلیزی در نزدیک دستگاه شنوایی قرار دارد. مشکل شنوایی، اوتیت و مانعی در گوش می تواند سیستم دهلیزی دچار اختلال کرده و سرگیجه به وجود آید.

- در موارد دیگر سرگیجه، کریستال های سیستم دهلیزی که اطلاعات مربوط به حرکات و جایگاه بدن را به مغز می فرستند، به سمت سیستم شنوایی تغییر مسیر می دهند و در نتیجه مغز اطلاعات نادرستی از موقعیت بدن دریافت می کند که باعث عدم تعادل و سرگیجه می شود.

- التهاب اعصاب سیستم دهلیزی نیز عامل دیگری در سرگیجه است. این مشکل عموما در پی عفونت ویروسی بروز می کند و با حالت تهوع و استفراغ همراه سرگیجه های شدید همراه است. این نوع سرگیجه موقتی است و بیشتر از ۱۵ روز طول نمی کشد.

- بعضی افراد مبتلا به بیماری منیر (Ménière) هستند. این بیماری در خانم ها بیشتر از آقایان و در سن ۴۰ تا ۶۰ سال بروز می کند و با سرگیجه های شدیدی همراه است. علائمی مانند کاهش شنوایی، سردرد و احساس کیپ شدن گوش قبل از بیماری فرد را آزار می دهد. برای درمان و پیشگیری این بیماری که ممکن است فرد را از فعالیت های روزمره باز دارد، بهتر است آزمایشات خاص پزشکی توسط متخصص انجام شود.

چه موقع باید از سرگیجه نگران شد؟

به طور کلی سرگیجه ها به خاطر مشکل وخیم جسمانی نیستند اما باید مراقب بود و علت را تشخیص داد زیرا در بعضی موارد نشانه ای از بیماری جدی مانند مشکلات عروق مغزی،‌ تومور مغزی، ‌صرع یا اسکلروز (‌تصلب شریان) هستند.

سیستم دهلیزی و ماهیچه ها در سالمندان پیر می شوند. بینایی کاهش می یابد و حتی در صورت پیشرفت بیماری دیابت و فشار خون از بین می رود. سرگیجه در این افراد باید مورد توجه باشد زیرا ممکن است عارضه جانبی بیماری قلبی عروقی یا مشکلات جریان خون مانند پرفشاری خون باشد. سرگیجه با افتادن همراه است که البته بی خطر نیست که اغلب باعث شکستگی های شدید و آسیب های جدی می شود.