سرطان حنجره چیست؟

سرطان حنجره (جعبه صدا) بیماری است که در آن سلولهای سرطانی ( بدخیم ) در بافتهای حنجره یافت می شوند . حنجره راه عبوری کوتاه شبیه یک مثلث است که درست زیرحلق و در ناحیه گردن قرار گرفته است . حلق لوله ای تو خالی بطول ۵ اینچ است که از پشت بینی شروع شده و به سمت پایین تا ناحیه گردن پیش می رود تا اینکه به مری برسد . مری لوله ای است که به سمت معده می رود . هوا از طریق حلق و سپس حنجره به نای ( تراشه ) رسیده  و از آنجا به ریه ها می رود . غذا از طریق حلق وارد مری می شود . حنجره در بالای خود دارای یک تکه بافت کوچک است که اپی گلوت نامیده می شود . این عضو مانع ورود غذا به راههای هوایی می گردد .

حنجره دارای طنابهای صوتی است که امواج صدا را هنگامیکه هوا در برابر آنها به جریان می افتد تولید و مرتعش می کنند  ِ بازتاب این امواج از طریق حلق  ِ دهان و بینی منجر به تولید صدای شخص می گردد . عضلات موجود در حلق  ِ صورت  ِ زبان و لبها به مردم در بیان کلمات قابل فهم کمک می کند.

۳ قست اصلی در حنجره وجود دارد :

گلوت  ( بخش میانی حنجره که طنابهای صوتی درآنجا واقع شده اند )

سوپرا گلوت ( بافت بالای گلوت )

ساب گلوت ( بافت پایین گلوت ) . ساب گلوت به نای متصل است و هوا را از این طریق به ریه ها می رساند .

سرطان حنجره اکثر در افراد سیگاری دیده می شود . اگر فردی به این بیماری مبتلا است و سیگار می کشد باید هرچه زودتر مصرف سیگار را قطع نماید .

درصورت وجود علائم بالینی زیر باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه نمود:

گلودردی که خوب نمی شود ، درد بهنگام بلع ، تغییر و یا خشونت صدا ،  درد گوش و یا وجود غده در گردن .

اگر چنین علائمی وجود داشته باشد ، پزشک با قرار دادن یک لوله در گلوی بیمار که یک چراغ مخصوص نیز در انتهای آن وجود دارد به معاینه حنجره می پردازد . این عمل لارنگوسکوپی نامیده می شود . درصورتیکه پزشک بهنگام معاینه به بافتی غیر طبیعی برخورد نماید تکه ای از آن بافت را برداشته و در زیر میکروسکوپ به مطالعه آن می پردازد تا ببیند که آیا سلولهای سرطانی در بافت مورد نظر وجود دارد یا خیر ؟ این روش نمونه برداری ( بیوپسی ) نامیده می شود. همچنین پزشک برای بررسی احتمال وجود غده به لمس گلو و گردن می پردازد .

شانس بهبودی بیمار ( پیش آگهی ) به محل استقرار سرطان در حنجره  ِ اینکه آیا سرطانها تنها در حنجره وجود دارد و یا به بافتهای دیگر پخش شده است ( مرحله بیماری ) و وضعیت عمومی سلامت بیمار بستگی دارد .

اطلاعات مربوط به مرحله بندی بیماری

مرحله بندی سرطان حنجره : زمانی که پی بوجود سرطان حنجره برده میشود  ِ آزمایشهای متعددی برای پی بردن به این نکته که آیا سلولهای سرطانی به نواحی دیگر بدن دست اندازی کرده اند یا خیر انجام می شود . این روش مرحله بندی بیماری نامیده می شود  ِ یک پزشک برای انتخاب درمان مناسب باید از مرحله ای که بیماری در آن واقع است آگاهی داشته باشد  ِ در سرطان حنجره تعاریف مربوط به مراحل ابتدایی به نقطه ای که سرطان از آنجا آغاز شده است بستگی دارد.

مرحله بندی زیر برای سرطان حنجره بکار برده می شود .

مرحله اول ( I ) :

سرطان تنها در همان ناحیه ای که شروع شده است قرار دارد و به گره های لنفاوی همان ناحیه و یا نواحی دورتر بدن دست اندازی نکرده است . ( گره های لنفی اندامهای لوبیایی شکل کوچکی هستند که در سرتاسر بدن وجود داشته و تولید و حفظ سلولهای مبارز با بیماریهای عفونی را بر عهده دارند ) .

تعریف دقیق مرحله یک به نقطه شروع سرطان بستگی دارد :

سوپرا گلوت :  سرطان تنها در ناحیه سوپرا گلوت قرار داشته و طنابهای صوتی می توانند بطور طبیعی حرکت کنند .

گلوت : سرطان تنها در طنابهای صوتی قرار داشته و این طنابها می توانند بطور طبیعی حرکت کنند .

ساب گلوت : سرطان به خارج از ساب گلوت پیشرفت نکرده است .

مرحله دوم ( II ) :

سرطان تنها در حنجره  وجود داشته و به گره های لنفاوی همان ناحیه و یا نواحی دورتر بدن پیشرفت نکرده است . تعریف دقیق این مرحله مطابق زیر به نقطه شروع سرطان بستگی دارد :

سوپرا گلوت : سرطان در بیش از یک ناحیه از سوپرا گلوت وجود دارد ولی طنابهای صوتی می توانند آزاد و بطور طبیعی حرکت کنند . گلوت : سرطان  ِ سوپرا گلوت باساب گلوت و یا هر دو منتشر شده است . طنابهای صوتی ممکن است بطور طبیعی حرکت کنند یا نکنند.

ساب گلوت : سرطان  ِ طنابهای صوتی را در گیر کرده است ولی ممکن است طنابهای صوتی بطور طبیعی حرکت کنند یا نکنند .

مرحله سوم ( III ) :

هر یک ازموارد زیر در این مرحله صدق می کند :

سرطان به بافتهای اطراف حنجره نظیر حلق و یا بافتهای گردن انتشار پیدا کرده است  ِ گره های لنفاوی ناحیه ای ممکن است حاوی سرطان باشند یا نباشند .

سرطان به یک گره لنفی در همان سمت گردن انتشار یافته و اندازه گره لنفاوی از ۳ سانتی متر بیشتر نمی باشد ( تنها کمی بیش از یک  inch )

مرحله چهارم ( IV ) :

هریک از موارد زیر ممکن است صادق باشد :

- سرطان به بافتهای اطراف حنجره نظیر حلق و یا بافتهای گردن انتشار پیدا کرده است  ِ گره های لنفاوی ناحیه ای ممکن است حاوی سرطان باشند یا نباشند  .

- سرطان به بیش از یک گره لنفاوی در همان سمت گردن منتشر شده و باعث بروز سرطان در آنها گشته است . و یا به گره های لنفاوی یک یا هر دو طرف گردن منتشر شده و اندازه گره ها بیش از ۶ سانتی متر می باشد  ( بیش از ۲ اینچ )

- سرطان به قسمتهای دیگر بدن دست اندازی نموده است .

عود بیماری : منظور از عود بیماری باز گشت مجدد آن بعد از درمان می باشد . محل بازگشت می تواند حنجره و یا هر قسمت دیگر بدن باشد .

نگاهی اجمالی به روشهای درمانی

چگونه سرطان حنجره درمان میشود ؟

درمانهایی برای بیماران مبتلا به سرطان حنجره وجود دارد . ۳ نوع درمان مورد استفاده واقع می شود :

* پرتو درمانی ( با استفاده از مقادیر بالای اشعه ایکس و یاسایر پرتوهای پر انرژی برای کشتن سلولهای سرطانی )

* جراحی ( خارج کردن سرطان )

* شیمی درمانی ( با استفاده از داروهایی که باعث از بین رفتن سلولهای سرطانی می شوند ) .

پرتو درمانی با استفاده از اشعه ایکس برای کشتن سلولهای سرطانی و کوچک کردن تومور انجام می شود . تابش پرتو ها بوسیله دستگاهی که خارج بدن قرار دارد ( پرتو درمانی خارجی ) و یا با استفاده از مواد پرتوزایی که رادیوایزوتوپ ) بوسیله لوله های پلاستیکی نازک درمحل استفرار سلولهای سرطانی قرار میگیرند ( پرتو درمانی داخلی ) انجام می شود .

پرتو درمانی خارجی به غده تیروئید و هیپوفیز ممکن است باعث تغییر عملکرد غده تیروئید شود لذا ممکن است پزشک برای اطمینان از عملکرد مناسب غده تیروئید  ِ قبل و بعد از پرتو درمانی آزمایشاتی را از تیروئید بعمل آورد . درحال حاضر پرتو درمانی بهمراه تجویز داروهایی که باعث حساسیت بیشتر سلولهای سرطانی به تابش امواج می شود بعنوان یک روش درمانی تحت مطالعه می باشد .

همچنین پرتو درمانی  بصورت چند نوبت در روز با دوز کم هم از دیگر روشهای در حال مطالعه می باشد در صورتیکه مصرف سیگار قبل از شروع پرتودرمانی متوقف شود نتیجه بهتری از نظر افزایش طول عمر در پی خواهد داشت جراح ممکن است توده سرطانی و بخشی از حنجره را با یکی از روشهای زیر بردارد :

- کورد کتومی ( cordec tomy ) برای برداشتن طناب صوتی

_ سوپراگلوتیک لارنژکتومی  ( Supraglottic laryngectomy ) برای برداشتن فقط سوپراگلوت

- partial or hemilaryngectomy  : برای برداشتن فقط قسمتی از حنجره

- لارنژکتومی توتال ( total laryngectomy ) : برای برداشتن کل حنجره . در این روش سوراخی در جلوی گردن ایجاد می شود تا بیمار بتواند به راحتی نفس بکشد . به این عمل تراکئوستومی می گویند  ِ اگر سرطان به گره های لنفی سرایت کرده باشد این گره ها نیز برداشته می شوند .

- استفاده از جراحی لیزر برای سرطانهای در مراحل ابتدایی در مرحله پژوهش می باشد  ِ در عمل جراحی از لیزر یک رشته نور باریک و فشرده برای برش سرطان مورد استفاده قرار می گیرد .

در شیمی درمانی از داروهایی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را نابود می کنند  ِ شیمی درمانی ممکن است بصورت تجویز قرص  ِ تزریق عضلانی و یا تزریق داخل وریدی انجام شود  ِ شیمی درمانی یک درمان فراگیر (سیستمیک) است زیرا دارو وارد خون شده  ِ در تمام بدن سیر می کند و می تواند سلولهای سرطانی را در هر جای بدن نابود کند .

بیماران مبتلا به سرطان حنجره استعداد بیشتری برای ابتلا به سایر سرطانهای سروگردن دارند . در حال حاضر مطالعات پژوهشی روی داروهای شیمی درمانی درحال انجام است که آیا می توانند جلوی سرطانهای ثانویه دهان  ِ گلو  ِ نای  ِ بینی و مری را بگیرند ؟

از آنجاییکه حنجره در فرایند تنفس و صحبت کردن کمک می کند بیمار ممکن است بعلت عوارض سرطان و درمان آن نیازمند کمک باشد  ِ بیمار ممکن است نیاز داشته باشد تا راه جدیدی را برای صحبت کردن پیدا کند و حتی از وسایل کمکی مخصوص جهت حرف زدن استفاده نماید . لذا پزشک معالج بیمار مبتلا به سرطان حنجره با پزشکان متخصص در رشته های دیگر جهت اتخاذ بهترین روش درمانی مشاوره  می کند . پرسنل پزشکی مجرب می توانند به بهبود بیمار و آموزش روشهای جدید خوردن و صحبت کردن کمک نمایند .

درمان بر اساس مرحله بیماری

درمان سرطان حنجره به محل سرطان در حنجره  ِ اسقرار بیماری  ِ سن بیمار وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد . ممکن است از روشهای درمانی استاندارد بخاطر اینکه موثر بودن آنها در مطالعات گذشته ثابت شده است استفاده نمود و یا اینکه روشهای درمانی استاندارد بعلت عوارض زیاد در همه بیماران موثر نباشد و بهمین علت است که از آزمونهای بالینی برای یافتن راه حل بهتر استفاده می کنند :

مرحله اول ( I ) سرطان حنجره : نوع درمان به محل سرطان در حنجره بستگی دارد :

اگر سرطان در ناحیه سوپرا گلوت باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :

۱-پرتو درمانی خارجی

۲-جراحی برای برداشتن سوپرا گلوت ( Supraglottic laryngetomy )

3-جراحی برای برداشتن حنجره (  total laryngectomy )

اگر سرطان در ناحیه گلوت باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :

۱-پرتودرمانی

۲-جراحی برای برداشتن طناب صوتی ( cordectomy )

3-جراحی برای برداشتن بخشی از  حنجره  ( hemilaryngectomy )

4- جراحی لیزر

اگر سرطان در ناحیه ساب گلوت باشد درمان احتمالا پرتو درمانی خواهد بود و در برخی بیماران ممکن است از جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره استفاده کرد ( hemilaryngectomy )

مرحله دوم ( II ) سرطان حنجره :  انتخاب روش درمانی به محل استقرار سرطان در حنجره بستگی دارد .

اگر سرطان در ناحیه سوپرا گلوت باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :

۱-پرتودرمانی خارجی

۲-جراحی برای برداشتن سوپرا گلوت ( Supraglotic laryngectomy ) یا کل حنجره ( laryngectomy )

3-پرتو درمانی ممکن است بعد از جراحی تجویز شود .

۴-تجویز چندین نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پایین

۵-شیمی درمانی برای جلوگیری از بوجود آمدن سرطانهای ثانویه در دهان   ِ  گلو  ِ  نای  ِ  بینی و مری

اگر سرطان درناحیه گلوت باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :

۱-پرتودرمانی

۲-جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره ( hemilaryngectomy )

3-تجویز چند ین نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پایین

۴-شیمی درمانی برای جلوگیری از بوجود آمدن سرطانهای ثانویه در دهان  ِ  گلو  ِ نای  ِ بینی و مری

اگر سرطان در ناحیه ساب گلوت باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود  :

۱-پرتو درمانی

۲-جراحی برای برداشتن بخشی از حنجره ( hemilaryngectomy )

3-تجویز چندین نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پایین

۴-شیمی درمانی برای جلوگیری از بروز سرطانهای ثانویه در دهان  ِ  گلو  ِ نای   ِ بینی  و مری

مرحله سوم (  III ) سرطان حنجره : نحوه درمان به محل استقرار سرطان در حنجره بستگی دارد .

اگر سرطان در ناحیه سوپرا گلوت باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :

۱-جراحی برای برداشتن سرطان با یا بدون پرتو درمانی

۲-پرتو درمانی : در صورتیکه توده سرطانی در تنیجه پرتو درمانی کوچک نشد ممکن است   به عمل جراحی برای برداشتن حنجره نیاز باشد ( laryngectomy )

3-تجویز چندین نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پایین

۴-شیمی درمانی و متعاقب آن پرتو درمانی و یا ترکیب همزمان شیمی درمانی و پرتو درمانی : در صورتیکه این روش منجر به کوچک شدن سرطان نشود ممکن است به عمل جراحی حنجره نیاز شود .

۵-استفاده از داروهای شیمی درمانی که باعث افزایش حساسیت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

۶- شیمی درمانی برای جلوگیری از بروز سرطانهای ثانویه در دهان  ِ گلو  ِ نای  ِ  بینی  و مری

اگر سرطان در ناحیه ساب گلوت باشد یکی از روشهای درمانی زیر مورد استفاده قرار می گیرد :

۱-جراحی برای برداشتن حنجره ( total laryngectomy )  ِ مقداری از بافت اطراف آن  ِ غده تیروئید  ( با حفظ غدد پاراتیروئید که نزدیک غده تیروئید قرار دارند ) و گره های لنفاوی گردن  ِ معمولا بعد از عمل جراحی پرتو درمانی انجام می شود .

۲-پرتو درمانی در صورتیکه بیمار به هر علت کاندید عمل جراحی نباشد

۳-تجویز چندین نوبت در روز پرتو درمانی با دوز پایین

۴-استفاده از داروهای شیمی درمانی که باعث افزایش حساسیت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

۵-شیمی درمانی برای جلوگیری از بروز سرطانهای ثانویه در دهان  ِ گلو  ِ نای  ِ  بینی و مری

مرحله چهارم ( IV ) سرطان حنجره : انتخاب نوع درمان به محل استقرار سرطان بستگی دارد .

اگر سرطان در ناحیه سوپرا گلوت باشد یکی از روشهای درمانی زیر بکار می رود :

۱-جراحی برای برداشتن حنجره و متعاقب آن پرتو درمانی

۲-پرتو درمانی :  در صورتیکه منجر به کوچک شدن توده سرطانی شود ممکن است بیمار به عمل جراحی برداشت حنجره نیاز پیدا کند

۳-تجویز چندین نوبت پرتو درمانی در روز با دوز پایین

۴-شیمی درمانی و متعاقب آن پرتو درمانی و یا تجویز همزمان این دو : در صورتیکه این روش باعث کوچک شدن توده سرطانی نشود ممکن است به عمل جراحی برداشت حنجره نیاز شود .

۵-شیمی درمانی با استفاده از داروهایی که منجر به افزایش حساسیت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

۶-شیمی درمانی برای جلوگیری از بروز سرطانهای ثانویه در دهان  ِ گلو  ِ نای  ِ بینی  ومری

اگر سرطان در ناحیه گلوت باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :

۱-برداشت کل حنجره و متعاقب آن پرتو درمانی

۲-پرتو درمانی اگر منجر به کوچک شدن توده سرطانی نشود ممکن است بیمار به عمل جراحی برداشت حنجره نیاز پیدا کند .

۳-تجویز پرتو درمانی با دوز پایین چندین بار در روز

۴-شیمی درمانی و متعاقب آن پرتو درمانی و یا ترکیب همزمان این دو :  در صورتیکه منجر به کوچک شدن توده سرطانی نشود ممکن است به عمل جراحی برداشت حنجره نیاز شود

۵-شیمی درمانی با استفاده از داروهایی که منجر به افزایش حساسیت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

۶-شیمی درمانی برای جلوگیری از بروز سرطانهای ثانویه در دهان  ِ گلو  ِ نای  ِ بینی  و مری

اگر سرطان در ناحیه ساب گلوت باشد یکی از روشهای درمانی زیر بکار برده می شود :

۱-عمل جراحی برداشت تمام حنجره و غده تیروئید و برداشتن قسمتی از بافت اطراف حنجره و غدد لنفاوی گردن . معمولا بعد از عمل جراحی پرتو درمانی انجام می شود .

۲-پرتو درمانی : در صورتیکه بیمار به هر علت کاندید عمل جراحی نباشد . روشهای جدید در دست مطالعه ای وجود دارد که در آنها پرتو درمانی و داروهای شیمی درمانی برای افزایش حساسیت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی  ِ مورد استفاده قرار می گیرد .

۳-تجویز چندین نوبت در روز پرتو درمانی با دوز پایین

۴-ترکیب همزمان شیمی درمانی و پرتو درمانی با دوز پایین

۵-شیمی درمانی با داروهایی که منجر به افزایش حساسیت سلولهای سرطانی به پرتو درمانی می شوند .

۶-شیمی درمانی برای جلوگیری از بروز سرطانهای ثانویه دردهان  ِ گلو  ِ نای  ِ بینی  و مری

عود سرطان حنجره

انتخاب درمان در سرطان راجعه به نوع درمانی بستگی دارد که بیمار طی اولین بار ابتلاء به سرطان حنجره دریافت نموده بود .

اگر بیمار قبلا فقط تحت عمل جراحی قرار گرفته است این بار نیز ممکن است تحت عمل جراحی دیگه و یا پرتو درمانی قرار بگیرد  ِ اگر بیمار قبلا فقط پرتو درمانی گرفته است  ِ یک دوره پرتو درمانی دیگر و یا عمل جراحی باید برای او در نظر گرفت  ِ اگر عمل جراحی و یا پرتو درمانی موفقیت آمیز نبود باید از شیمی درمانی برای تخفیف علائم استفاده نمود .