تصریح بر امامت حضرت هادی

بزرگان شیعه به مسأله امامت اهمیت زیادی داده‏اند، زیرا که امامت از نظر آنها یکی از اصول اسلام است. این بزرگان همواره از امام حاضر، درباره امام بعدی سؤال می‏کردند تا پس از وی به او مراجعه کنند و به ولایت و اطاعت تسلیم شوند. گروهی از فرزانگان و افراد موثق اسلامی، احادیثی درباره امامت امام هادی علیه‏السلام از پدرش امام جواد علیه‏السلام به شرح ذیل نقل کرده‏اند: 
1- اسماعیل بن مهران 
اسماعیل بن مهران، در نخستین سفرش موقعی که وارد بغداد شد، به خدمت امام جواد علیه‏السلام شتافت و عرض کرد: «فدایت شوم، من در این حال بر شما بیمناکم، پس از شما چه کسی عهده‏دار امامت است؟» امام علیه‏السلام با لبخندی شیرین رو به وی کرد و فرمود: «در این سال، آن پیشامدی که تو تصور کرده‏ای اتفاق نخواهد افتاد.» [1] . امام علیه‏السلام با این سخن آن ترسی را که اسماعیل، از سوء نیتی که خلیفه عباسی درباره امام داشت، برطرف کرد. و چون معتصم امام علیه‏السلام را احضار کرد، دوباره اسماعیل خواست امام پس از آن بزرگوار را بشناسد این بود که پرسید: «شما تشریف می‏برید، پس امام بعد از شما کیست؟...» 
این مرتبه امام علیه‏السلام گریه کرد، و از سفر خود بیمناک بود، و احساس می‏کرد که دوباره به مدینه برنمی‏گردد، از این رو امام پس از خود - یعنی فرزندش امام هادی علیه‏السلام - را تعیین کرد و فرمود: «اکنون که بیم جان من می‏رود، امر امامت پس از من بر عهده پسرم علی است...» [2] . پیشگویی امام به حقیقت پیوست و معتصم عباسی، امام علیه‏السلام را در اوان جوانی و نشاط زندگی، مخفیانه کشت. 
2- خیرانی 
از جمله راویان حدیث بر امامت امام هادی علیه‏السلام، یکی از خیرانی است که از پدرش امام جواد علیه‏السلام روایت کرده که ما حدیث او را در بحثهای آینده نقل خواهیم کرد. 
3- صقر بن ابی‏دلف 
صقر بن ابی‏دلف از امام جواد علیه‏السلام حدیثی را بر امامت امام هادی علیه‏السلام نقل کرده، می‏گوید: از ابوجعفر محمد بن علی الرضا علیه‏السلام، شنیدم که می‏فرمود: «امام پس از من، پسرم علی است، فرمان او فرمان من، سخن او سخن من و اطاعت از او اطاعت من است و پس از وی امامت از آن فرزندش حسن است.» [3] . 
4- یکی از شیعیان 
امام جواد علیه‏السلام موقعی که عازم بغداد بود، بصراحت به یکی از شیعیانش امامت فرزندش هادی علیه‏السلام را بیان کرد و فرمود: «من می‏روم و امر امامت به پسرم علی محول است و او همان سمتی را پس از من نسبت به شما دارد که من پس از پدرم بر شما داشتم.» [4] . 
امام جواد علیه‏السلام در این حدیث بر ضرورت اطاعت از فرزندش تأکید فرموده و همان حقی را برای او نسبت به شیعیان قائل شده که عین همان را خود پس از پدر بزرگوارش داشته است. 
5- احمد بن ابی‏خالد 
احمد بن ابی‏خالد نصی را از امام جواد علیه‏السلام بر امامت فرزندش نقل کرده و می‏گوید که ابوجعفر علیه‏السلام پسرش امام هادی را وصی خود قرار داد. ما فرازهای این وصیت را در مباحث آینده نقل می‏کنیم. [5] . شایان ذکر است که شیعه معتقد است که تعیین امام برخاسته از عواطف و تمایلات نفسانی نیست، بلکه امر امامت به دست خدای تعالی است و اوست که امام را برمی‏گزیند و تعیین می‏کند و پیامبر - صلی الله علیه و آله - فرمان خدا را ابلاغ می‏کند. و پیامبر (صلی الله علیه و آله) اعلان فرموده است که جانشینانش دوازده تن می‏باشند و نصوص فراوانی در این باره به تواتر رسیده است [6] ، و امام هادی علیه‏السلام یکی از آن دوازده تن می‏باشد. 

پی نوشت ها:
[1] حیاة الامام محمد الجواد: ص 70. 
[2] ارشاد: ص 369 و اصول کافی: 1 / 323. 
[3] بحارالانوار: 13 / 127، اکمال الدین صدوق. 
[4] اعیان الشیعه: 4 / ق 2 / 256. 
[5] اصول کافی. 
[6] صحیح مسلم، کتاب الامارة مسند امام احمد بن حنبل: 5 / 89 صحیح بخاری: ص 164.