روزنامه ایران: با به پايان رسيدن فصل امتحانات زنگ فراغت براى خانواده‌ها، دانش آموزان و به ويژه دستگاه‌های مسئول به صدا در مى‌آيد. به اين ترتيب همه تلاش مى‌كنند با اتخاذ شيوه‌ها و راه حل‌هاى مختلف به غنى سازى اوقات فراغت ميليون‌ها دانش آموز در سراسر كشور بپردازند.

وزارت آموزش و پرورش در رأس و هرم اين مجموعه و سازمان ملى جوانان، شهردارى، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى و مساجد به همراه آن سعى در پركردن و يا به عبارتى سعى در آماده سازى دانش آموزان براى بهره گيرى از برنامه هاى خود دارند و مهمتر از همه آن‌ها خانواده و دانش‌آموزان نيز در صددند تا با ارزيابى فعاليت‌هاى ارائه شده از سوى دستگاه‌هاى مرتبط دراين باره اوقات فراغت خود را پربار و غنى سازند.

اوقات فراغت
تعريف لغوى اوقات فراغت به معناى آسودگى و آسايش از كار و شغل است. اما لحظه‌ها يا اوقاتى كه شخص غير از مسئوليت و كار اصلى روزانه خود آزادانه و به اختيار و براساس تمايل شخصى به آن مى‌پردازد را اوقات فراغت مى‌توان تعريف كرد.

تأثير اوقات فراغت بر سلامت روانى افراد
با توجه به تعريف كلى سلامت روانى يعنى توجه به جنبه هاى زيستى، جسمانى، اجتماعى و روانى افراد در اوقات فراغت با دور شدن از كارهاى اصلى روزمره و انتخاب آزادانه ديگر فعاليت‌هاى سالم و دوست داشتنى سعى در بهبود سلامت روانى خود مى‌كنند.
در خانواده‌هايى كه به علت مشكلات مالى و كار زياد اوقات فراغت كمترى وجود دارد علاوه بر تأمين نشدن نيازهاى روحى و روانى سركوب نيازهاى روانشناختى، برخوردهاى تنش زا و مشكل آفرين، رضايت نداشتن از زندگى، اعتماد به نفس پایين، تفكر منفى و خودپندارى منفى بيشتر ديده مى شود.

 تفاوت اوقات فراغت و بيكارى
در اوقات بيكارى افراد هيچ گونه فعاليت يا كارى را براى انجام دادن ندارند ولى اوقات فراغت ويژگى‌هايى دارد كه آن را از بيكارى متمايز مى‌كند. يكى از اين ويژگى‌ها وجود فعاليت‌ها و كارهاى متعدد در كنار زندگى روزمره و عادى است كه فرد براى به دست آوردن احساس آرامش و راحتى از فعالیت‌های روزانه خود دست مى‌كشد و به فعاليتى روى مى آوردكه متفاوت از فعاليت هاى اصلى و هميشگى او است.

براساس تحقيقات انجام شده رايج‌ترين اوقات فراغت دانش آموزان شركت در فعاليت‌هاى ورزشى، مطالعه در كتابخانه، فعاليت‌هاى هنرى، صرف غذا در بيرون منزل، مسافرت و گردش، فعاليت‌هاى اجتماعى، خيابان گردى، گيم نت، كار و فعاليت، اينترنت و چت كردن، فعاليت‌هاى دينى و مذهبى، فعاليت‌هاى اجتماعى و تماشاى تلويزيون است.

 فرصت‌ها و تهديدهاى اوقات فراغت
لازم است والدين ضمن آزادى فرزندان در انتخاب چگونگى گذران فراغت آنان را هدايت و راهنمايى كنند. درغير اين صورت آزادى صرف و خارج از چارچوب اصول خانواده می‌تواند براى آنان مشكل آفرين باشد.

دانش آموزان آينده سازان و سرمايه‌هاى ملى یک كشور محسوب مى‌شوند. با هدايت آن‌ها و درست قرار دادن امكانات مناسب و به موقع از سوى مسئولان امكان حفظ و شكوفايى استعدادهاى اين سرمايه ملى فراهم مى‌شود.

گذراندن اوقات فراغت با بازی‌هاى طولانى مدت رايانه يا گيم نت باعث بى‌تحركى و فعاليت نامناسب فرزند مى‌شود به طورى كه مى‌تواند او را به انزواى اجتماعى و مشكلات رفتارى سوق دهد.

زيبايى و قشنگى اوقات فراغت در اين است كه نوع اوقات فراغت براى دانش آموزان دوست داشتنى و لذت آفرين باشد و حلاوت آن در روح و روان آنان باقى بماند.

بهتر است انتخاب در نوع فعاليت در اوقات فراغت حتماً با توانمندى‌هاى افراد مطابقت داشته باشد تا از آسيب‌هاى رفتارى و مشكلات ضعف اعتماد به نفس آنان جلوگيرى كند.

در اوقات فراغت بهتر است از ديگران تقليد نكنيم. آنچه را خود دوست داريم و به صلاح ماست انجام دهيم.

بسيارى از بزه‌هاى اجتماعى و مشكلات رفتارى و قانونى نوجوانان و جوانان در زمان‌هاى فراغت و بيكارى اتفاق مى‌افتد. بايددقت كنيم اين تهديدها را به فرصت‌هاى سازنده و مشگل گشا تبديل كنيم.

 اثرات اوقات فراغت
1.رفع خستگى: دانش آموزان پس از ۹ ماه تلاش و كوشش و مطالعه  اوقات فراغت در رفع خستگى آنان تأثير بسزايى دارد.

2.لذت دورى از فشارهاى روانی :معمولاً درس خواندن همراه با فشارهاى روانى از طريق احساس و افكار خود دانش آموز، والدين و يا مدرسه همراه است . اوقات فراغت براى دورى از فشارهاى روانى به او كمک و به سلامت روانى دست پيدا مى‌‌كند.

3.افزايش بازدهى رفتار: اوقات فراغت موجب مى‌شود كه دانش آموزان با كسب سلامت روانى به افزايش رفتارهاى مثبت و سالم خود بيفزايند و بازدهى خود را افزايش دهند.

4. اوقات فراغت به مثابه یک تفريح. دراين باره پيامبر اكرم (ص) مى‌فرمايند:« مسافرت كنيد تا سلامت بمانيد. براين اساس دورى جستن از محيط زندگى ثابت و تكرارى و رفتن به مسافرت موجب سلامتى و نشاط افراد می‌شود.»

5.جهت‌دهى و شكوفايى استعداد: خانواده‌ها باهدايت درست فرزندان خود و با بهره‌گيرى از امكانات موجود در ايام فراغت براى شكوفايى استعدادهاى فرزندان خود مى‌توانند گام‌هاى مؤثرى در زمينه‌هاى مختلف بردارند.

6.كسب روابط درون فردى :افراد با استفاده از اوقات فراغت خود موجب شناخت هرچه بيشتر خود (خودآگاهى)، موفقيت در تصميم‌گيرى و شناخت احساس و افكار خود مى‌شود.

7.رشد اجتماعى: اوقات فراغت مى‌تواند دانش آموز را از فضاى درون مدرسه خارج كرده و او را در فضاى اجتماعى وسيع‌ترى به نام جامعه وارد كند. اين امر موجب بهبود در روابط و تعامل با ديگران و در نهايت رشد اجتماعى او مى‌شود.

.8احساس اعتماد به نفس بالا: با توجه به اين كه از شرايط اوقات فراغت آزادى و اختيار در نوع فعاليت آن است وقتى دانش آموز با همكارى والدين آزادى عمل در انتخاب اوقات فراغت خود داشته باشد موجب خودباورى و اعتماد به نفس بالا در آنان مى‌شود.

 .9اوقات فراغت و شناخت خويشتن خويش: در اوقات فراغت فرد مى‌تواند با تفكر و تأمل درباره خويشتن و ارزيابى اعمال و رفتارهاى خود شناخت بهترى از خويشتن خويش به دست آورد.

10.دورى از روحيه گوشه‌گيرى و انزواطلبى: با ايجاد اوقات فراغت فرزندان ما وارد اجتماع شده و با ايجاد تعامل و ارتباط با ديگران انزواطلبى و گوشه‌گيرى را از آن دور كنيم.