كمكهای اوليه در آسيب های اسكلتی – عضلانی
دوشنبه 25 فروردین 1393 12:17 AM
كمكهاي اوليه در آسيب هاي دستگاه اسكلتي – عضلاني
كمكهاي اوليه براي تمام آسيب هاي اسكلتي ( شكستگي , دررفتگي و پيچ خوردگي ) يكسان است و شامل مراحل زير مي باشد:
۱- با حفظ خونسردي , صحنه حادثه را ارزيابي و درخواست كمك مي كنيد .
۲- وضعيت تنفسي و هوشياري مصدوم را كنترل كنيد .
۳- تمامي زخم هاي باز را با گاز استريل بپوشانيد و خونريزي را كنترل كنيد .
۴- اگر آسيب يا علامت واضحي وجود ندارد , ولي مصدوم از درد شكايت دارد, هميشه مبنا را بر وجود شديدترين آسيب اسكلتي يعني شكستگي بگذاريد و اقدامات لازم را انجام دهيد .
۵- از اقدام برا ي جا انداختن موارد شكستگي يا در رفتگي به شدت پرهيز كنيد . به علاوه اگر سر استخوان شكسته از زخم بيرون زده است , سعي در فرو بردن آن به درون زخم نداشته باشيد , بلكه آن را با روش مناسب , پانسمان و بانداژ كنيد و سپس عضو صدمه ديده را با روش صحيح آتل بندي و بي حركت كنيد .
معاينه دستگاه اسكلتي – عضلاني
علائم و نشانه هاي آسيب به دستگاه اسكلتي – عضلاني
۱- درد در محل آسيب ۲- زخم باز يا بسته ۳- تورم شديد
۴- تغيير شكل عضئ صدمه ديده ۵- دردناك بودن محل آسيب هنگام لمس ( حساسيت به لمس )
۶- عدم توانايي يا عدم تمايل بيمار به حركت دادن عضو
توجه : دربرخي موارد شكستگي كه شدت ضربه باعث جداشدن دو قطعه استخوان از يكديگر مي گردد , ممكن است علامت ديگري نيز علاوه بر علائم ياد شده وجود داشته باشد , كه اين علامت شنيدن صداي سائيده شدن دو انتهاي شكسته ي استخوان به يكديگر يا احساس اين حالت توسط خود است . اين علامت به هنگام حركت دادن عضو صدمه ديده توسط خود مصدوم يا ديگران ايجاد مي شود و به طور معمول با درد بسيار شديدي نيز همراه است . اما به هيچ وجه نبايد از حركت دادن عضو آسيب ديده و ايجاد چنين صدايي براي تأييد وجود شكستگي استفاده كرد .دراين حالت احتمال صدمه به عروق , اعصاب , ماهيچه و ديگر بافت هاي اطراف استخوان شكسته بسيار زياد مي باشد و به همين علت بايد عضو صدمه ديده را در اسرع وقت آتل بندي و بي حركت كرد .
معاينه دستگاه اسكلتي – عضلاني
۱- معاينه ي عمومي بيمار از نظر آسيب ساير قسمتهاي مهم بدن مطابق روش ارزيابي بيمار
۲- معاينه اندام آسيب ديده
۳- بررسي گردش خون و حس در اندام آسيب ديده ( پر شدگي مويرگي )
معاينه اندام آسيب ديد ه:
امدادگر ابتدا بايد اندام را به طور كامل مشاهده و بررسي و شكل آن را با اندام طرف مقابل مقايسه كند . براي اين كار ابتدا لباس هاي روي اندام را از محل درز لباس باز يا قيچي كنيد و سپس آنها را از روي اندام صدمه ديده كنار بزنيد . به هيچ وجه سعي در خارج كردن يا در آوردن لباس مصدوم به روش معمول را نداشته باشيد زيرا ممكن است باعث تشديد صدمه به مصدوم شود .
در مشاهده به دنبال علائم و نشانه هاي زير بگرديد :
۱- زخم باز ۲- زخم بسته يا كبودي ۳- تغيير شكل ۴- تورم
وجود هر كدام از اين علائم را بعنوان آسيب قلمداد كنيد و كمك هاي اوليه مناسب را انجام دهيد . براي معاينه ي ساير قسمت هاي مشكوك , اندام را از بالا تا پايين به صورت حلقوي و يا دو دست به ملايمت فشار دهيد . احساس هرگونه درد به هنگام لمس , راهنماي مهمي جهت شك به امكان وجود آسيب است .
در مورد حس اندام از بيمارسئوال كنيد . آيا احساس مورمور شدن يا كرختي دارد ؟ اين علائم مي تواند نشانه آسيب يا عصب خونرساني اندام باشد . اگر در نهايت هيچ كدام از علائم يا شده مشاهده نشد , از بيمار بخواهيد تا اندام را به آرامي و با احتياط حركت دهد . بروز درد به هنگام حركت دادن عضو نيز مي تواند نشانه ي وجود صدمه و آسيب اسكلتي باشد .
توجه : در صورت وجود هر كدام از علائم ياد شده از تكان دادن عضو يا درخواست از مصدوم براي حركت دادن عضو به شدت پرهيز كنيد .
وضعيت گردش خون و حس اندام آسيب ديده بوسيله عوامل زير بررسي مي شود :
۱- نبض اندام ۲- پرشدگي مجدد مويرگي ۳- رنگ و حرارت اندام ۴- حس اندام ۵- حركت اندام
انواع آسيب هاي وارده به دستگاه عضلانی
در مواردي كه شك به دررفتگي يا پيچ خوردگي نيز وجود دارد , بايد درست مثل موارد شكستگي عمل كنيد و اقدامات لازم جهت بي حركت كردن عضو را انجام دهيد . استفاده از كمپرس آب سرد از تورم بيشتر و درد مي كاهد . به يا داشته باشيد كه در اين موارد نيز آتل بندي و بي حركت كردن عضو لازم است .
در كل بي حركت كردن عضو آسيب ديد هاصل مهم و اساسي در موارد شكستگي ها و ديگر آسيب هاي اسكلتي مي باشد . برا ياين منظور از وسيله اي بنام آتل استفاده مي شود .
شكستگي جمجمه , دنده ها , ستون فقرات , لگن و ران شكستگي هاي خطرناكي هستند كه به مراقبت هاي ويژه نياز داند .
شكستگي جمجمه مي تواند با خونريزي داخل جمجمه اي يا ضربه مغزي همراه باشد . بنابراين بايد سطح هوشياري مصدوم , وضعيت تنفس و گردش خون , واكنش تقارن مردمك ها و حس و حركت اندام ها را بررسي كرد و در صورت لزوم و كمك هاي اوليه مناسب را برا ي مصدوم انجام داد . در اين موارد ثابت كردن سر و گردن را فراموش نكنيد .
شكستگي دنده ها گاهي با آسيب به ريه , قلب , كبد يا طحال همراه است . به تنفس , نبض و فشارخون مصدوم توجه كنيد و ه دنبال علائم خونريزي داخلي باشيد .
شكستگي لگن و ران به علت مجاورت با رگ هاي خوني بزرگ هميشه با خطر خونريزي شديد داخلي و حتي مرگ مصدوم همراه هستند . همچنين خطر ديررس ديگر حركت چربي در خون (آمبولي چربي) به دنبال اين شكستگي ها ( به ويژه شكستگي استخوان ران ) و انسداد رگ هاي ريه است كه معمولاً در عرض ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از شكستگي روي مي دهد و با سرفه , تنگي نفس , احساس بي قراري و اضطراب , تند شدن تنفس و نبض مصدوم و علائم شوك همراه است . آتل بندي و ثابت كردن سريع شكستگي ران بلافاصله پس از وقوع حادثه , احتمال بروز اين عارضه ي خطرناك را تا حد زيادي كاهش مي دهد .
لگن در برگيرنده اندام ها يادراري – تناسلي است و شكستن لگن خطر آسيب به اين اندام ها را در بر دارد .
شكستگي مهره هاي ستون فقرات ( به ويژه مهره هاي گردني ) از اهميت بالايي برخوردار است و نياز به مراقبتهاي خاص دارد . بنابراين به علائم و نشانه هاي آسيب به ستون فقرات (مثل زخم , كبودي يا ساير علائم ضربه به سر , گردن و ستون فقرات , دردناك بودن ستون فقرات هنگام لمس , ضعف , فلج يا عدم توانايي در حركت دادن اندام ها و از دست دادن حس يا مورمور شدن قسمتي از بدن در زير ناحيه صدمه ديده ) توجه كنيد و در صورت لزوم كمك هاي اوليه زير را براي مصدوم انجام دهيد :
۱- مصدوم را در وضعيت ثابت نگه داريد و از هر گونه جابه جايي مصدوم به شدت پرهيز كنيد .
۲- به سطح هوشياري , راه هوايي , تنفس و گردش خون مصدوم توجه كنيد . تنفس اين بيماران ممكن است به صورت شكمي باشد (بالا و پايين آمدن شكم با هر بار تنفس )
۳- نبض , حس و حركت اندام ها رابررسي كنيد .
۴- كمكهاي اوليه را براي ساير عوارض و صدمات جدي مصدوم را انجام دهيد .
۵- جز براي انجام احياي قلبي –ريوي يا دور كردن مصدوم از محل ناامن و خطرناك , اقدام به جابجايي مصدوم نكنيد .
۶- با كمك تخته كمري كوتاه يا بلند , ستون مهره هاي مصدوم را ثابت كنيد .
۷- تا رسيدن نيروهاي امدادي به محل , از هرگونه جابه جايي مصدوم به شدت خودداري كنيد و به ارزيابي مداوم و يادداشت علائم حياتي وي ادامه دهيد
انواع آسيب هاي وارده به دستگاه اسكلتي
چگونه آسيب به استخوان ها ( دستگاه اسكلتي – عضلاني )
۱- ضربه مستقيم
۲- ضربه غيرمستقيم مانند افتادن روي بازو كه باعث شكستگي ترقوه مي شود .
۳- نيروي چرخشي : پيچ خوردن پا هنگام دويدن يا اسكي و آسيب به فاصل و شكستگي استخوان ها
انواع آسيب هاي وارده به دستگاه اسكلتي
۱- شكستگي ۲- دررفتگي ۳- پيچ خوردگي
انواع شكستگي
شكستگي باز : هرگاه در ناحيه ي دچار شكستگي زخمي وجود داشته باشد كه با محل شكستگي استخوان مرتبط باشد , بطوري كه باعث شود تا محل شكستگي با محيط بيرون ارتباط داشته باشد , به آن شكستگي باز اطلاق مي شود . اين مسئله باغث افزايش خطر عفونت در محل شكستگي مي گردد .
شكستگي بسته : در اين نوع شكستگي ها علي رغم شكسته شدن استخوان پوست سالم است ( زخم بسته ) و به اين علت شكستگي بسته نام دارد .
در شكستگي باز به علت احتمال ورود ميكروب امكان بروز عفونت هاي شديد بيشتر از شكستگي بسته مي باشد .
دررفتگي :
هرگاه دو سطح استخواني كه در محل مفصل روبروي هم قرار مي گيرند بطور كامل يا ناقص از محل خود جابجا مي شوند به اين حالت دررفتگي گفته مي شود . اين حالت معمولاً با پارگي و آسيب به رباطهاي نگه دارنده اطراف مفصل همراه است . حركت دادن محل دررفتگي همانند شكستگي بسيار دردناك و گاهي غير عملي است . براي پيشگيري از آسيب به اعصاب و رگهاي خوني و همچنين كاهش درد مصدوم بايد مانع از حركت مفصل شويد (آتل بندي) .
پيچ خوردگي :
آسيبي است كه به علت كشيده شدن بيش از حد رباط هاي محافظ مفاصل به وجود مي آيد . در موارد پيچ خوردگي نيز براي كاهش درد مصدوم و جلوگيري ار ايجاد آسيب بيشتر , بايد در اسرع وقت اقدام به بي حركت كردن عضو صدمه ديده كنيد (اتل بندي ).
