زایمان طبیعی چگونه است ؟

یکی از مهم ترین دغدغه های مادران باردار ، شیوه ی زایمانشان است. برخی از مادران به دلیل داشتن اطلاعات مبهم در رابطه با این موضوع و به خاطر شنیدن شایعاتی درباره روش های جدید زایمان ، ترجیخ می دهند که زایمان طبیعی داشته باشند و برخی نیز به خاطر درد این زایمان ، سزارین را ترجیح می دهند.


طبیعی اما بدون درد

بهترین و متداول ترین روش برای زایمان بدون درد استفاده از روش‌های بی‌حسی موضعی یا اپیدورال است و اگر مادری از نظر جسمی محدودیتی برای انجام این بی‌حسی‌ها نداشته باشد، می‌تواند به راحتی زایمان بدون درد را تجربه کند. در روش اپیدورال با وارد کردن ماده بی‌حسی به نخاع، درد مادر به‌طور کامل از بین می‌رود و زایمان برای او آسان‌تر می‌شود. اما بعضی مادر‌ها ممکن است به خاطر مسائلی از قبیل انحراف ستون فقرات، اختلال انعقادی یا برخی مشکلات دیگر، قادر به زایمان با این روش نباشند. اما در مورد افرادی که محدودیت جسمی ندارند، همین که درد جدی زایمان شروع می‌شود، بی‌حسی اپیدورال انجام می‌شود.
.
طبیعی، کم درد و آرام

زایمان فیزیولوژیک یکی دیگر از روش‌های کم کردن درد مادران است که خوشبختانه در سال‌های اخیر در کشور ما هم انجام می‌شود. در این شیوه زایمان، تلاش می‌شود تا بدون تزریق آمپول فشار به مریض و با پیروی از سیر طبیعی بدن زایمان انجام شود. مادرانی که می‌خواهند برای یک زایمان کم‌درد آماده شوند، با دریافت کمک‌هایی از قبیل ماساژ، تکنیک‌های تنفسی، تمرین‌های ریلکسیشن و برخی آمادگی‌های دیگر که از هفته ۲۰ آموزش داده می‌شود، زایمانی آسان‌تر را تجربه می‌کنند. تکنیک‌های ذهنی بخش دیگری از مواردی است که مادران باردار باید به آن توجه کنند. البته در بسیاری از کشور‌ها، به موسیقی درمانی هم به طور جدی برای آمادگی مادران پرداخته می‌شود و حتی در زمان زایمان هم با پخش موسیقی خاصی آرامش مادران را بیشتر می‌کنند. گرما درمانی، ریلکسیشن و استخر آب هم از موضوعات دیگری هستند که برای کاهش درد مادران در نظر گرفته می‌شود؛ گرچه با وجود تمامی این آمادگی‌ها، در زایمان فیزیولوژیک درد کاملا از بین نمی‌رود، بلکه تنها درد مادران کم می‌شود. به همین دلیل مادرانی که نمی‌خواهند هیچ گونه دردی را در زمان زایمان تجربه کنند، باید به جای زایمان فیزیولوژیک از زایمان بدون درد کمک بگیرند.
.
شاید بخواهید و نشود

با وجود مراقبت‌های گفته شده، حتی اگر مادری بعد از ۹ ماهگی هم آمادگی کامل برای انجام زایمان بدون درد را داشته باشد، باید باز هم درصدی از احتمال را برای انجام سزارین در نظر بگیرد چراکه اتفاقات غیرمترقبه ممکن است او را با محدودیت‌های تازه‌ای مواجه کنند. عدم پیشرفت زایمان، خونریزی ناگهانی، جدا شدن جفت و برخی موارد دیگر ممکن است پزشک را مجبور به سزارین کند اما این موضوع شامل حال همه مادران نمی‌شود و با وجود این اتفاقات پیش‌بینی‌ناپذیر، آمادگی مادر برای زایمان بدون درد، تاثیر بیشتری را در انجام شدن یا نشدن آن می‌گذارد.
.
مادرانه ورزش کنید

در مورد ورزش، مادران باید حساسیت بیشتری به خرج دهند و با آگاهی حرکات ورزشی را انتخاب کنند چراکه ورزش‌های دوران بارداری تا حدودی متفاوت از تمرین‌های عادی ورزشی است. این تمرین‌های خاص معمولا از هفته ۲۰ بارداری شروع می‌شود تا مادر بتواند برای زایمان طبیعی و کم‌درد آمادگی لازم را کسب کند. معمولا به مادران توصیه می‌شود این تمرین‌ها را در حدود روزی ۲۰ دقیقه انجام دهند. آموختن چنین حرکاتی کار دشواری نیست. خوشبختانه کلاس‌های آموزشی، کتاب‌ها و سایت‌های بسیاری برای ارائه این آموزش‌ها طراحی شده‌اند. آموزش تنفس صحیح هم از دیگر اصولی است که مادران باید به آن توجه کنند چراکه تاثیر واقعی این ورزش‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که با حرکات تنفسی صحیح همراه باشد.
.
تا قبل از ماه ۹ تصمیم نگیرید

بیمار قبل از انتخاب یک شیوه زایمان، حتما باید به طور کامل با پزشک خود مشورت کند. ممکن است به دلایل غیرقابل تغییری، فرد قادر به انجام زایمان طبیعی یا یکی از روش‌های این زایمان نباشد. اما ممکن است شرایطی به طور موقت برای مادر محدودیت ایجاد کند و با انجام تمرین‌های مناسب او بتواند خود را برای انجام زایمان طبیعی و بدون درد آماده کند. برای مثل شکل قرار گرفتن جنین در شکم مادر که ممکن است محدودیتی برای انتخاب شیوه زایمان ایجاد کند، در بسیاری از موارد با انجام نرمش‌ها و حرکات درست به مرور قابل اصلاح است. اما به طور کلی، مادران تا ۹ ماهگی باید خود را برای یک زایمان راحت آماده کنند و بعد از ۹ ماهگی است که می‌توان با قاطعیت بیشتری در مورد شیوه زایمان اظهار نظر کرد. با تمام این اوصاف، تکنیک‌های ذهنی و آمادگی‌هایی که گفته شد برای مادرانی که می‌خواهند روش بی‌حسی اپیدورال تجربه کنند هم مفید است و از هفته بیستم باید انجام شود.
.
با تمرکز مادر شوید

بخشی از موفقیت این شیوه جدید مربوط به پزشک و بیمارستان است، اما خود بیمار هم در داشتن درد کمتر یا انجام موفقیت آمیز زایمان بدون درد، نقش موثری دارد. اگر فرد از قبل روی تمرکزش کار کرده باشد و بتواند روی ضربان قلبش هم کنترل لازم را داشته باشد، قطعا زایمان موفق‌تری هم خواهد داشت. البته برخی بیماران با مشورت با پزشک‌شان، با کمک گیاهان دارویی و ماساژ درمانی به کاهش اضطراب خود کمک می‌کنند و تلاش می‌کنند در این دوره آرامش بیشتری داشته باشند. البته تمامی این درمان‌های سنتی و غیردارویی باید با مشورت پزشک انجام شوند و مادران از انجام خودسرانه توصیه‌هایی که برای دیگران نتیجه بخش بوده‌است، باید جدا خودداری کنند.
.
هرچه خواستید بخورید

برای داشتن یک زایمان بدون درد، رژیم غذایی خاصی که متفاوت از رژیم‌های دیگر باشد تعیین نشده است. ممکن است رژیم غذایی دوران بارداری با توجه به شرایط خاص مادران تغییر کند. برای مثال برخی مادران امکان دارد شرایط جسمی خاصی داشته باشند که آنها را از خوردن برخی چیزها منع می‌کند. اما به‌طور کلی، همه مادران باید از سالم بودن رژیم خود در این دوره مطمئن شوند و از ریزه‌کاری‌هایی که باید در این مورد رعایت کنند، با مشورت پزشک خود آگاه شوند.
.
خودسرانه تمرین نکنید

گرچه اغلب مادران به انجام این حرکات نیاز دارند و با کمک‌شان می‌توانند زایمان بهتری را تجربه کنند اما با وجود این، تنها پس از مشورت با پزشک باید این تمرین‌ها انجام شود. چون ممکن است شرایط بدنی مادری به شکلی باشد که با انجام این تمرین‌ها خطراتی سلامت او و جنین را تهدید کند. برای مثال کسانی که با مشکل تهدید به سقط یا جفت سر راهی روبه‌رو هستند یا به هر طریقی زایمان زودرس تهدید‌شان می‌کند، نباید خودسرانه این تمرین‌ها را انجام دهند چون ممکن است پزشک به طور کلی آنها را از انجام این تمرین‌ها منع کند.
.
نترسید! خطری ندارد

در زایمان بدون درد، آسیب عمده‌ای مادر یا جنین را تهدید نمی‌کند. اگر شرایط انجام زایمان استاندارد باشد و مراقبت‌های طبیعی هم زیر نظر متخصص انجام بگیرد، دیگر جای نگرانی‌ نمی‌ماند. در زایمان اپیدورال مرحله دوم زایمان مقداری طولانی می‌شود اما اگر استاندارد‌ها رعایت شود و مادر از نظر روانی آمادگی و صبوری لازم را داشته باشد، زایمان موفقیت‌آمیز انجام می‌شود. دوره نقاهت هم در همه روش‌های زایمان طبیعی مثل هم است و از این لحاظ زایمان بدون درد و با درد برتری بر هم ندارند. در زایمان بدون درد تنها درد مادر در حین به دنیا آوردن فرزندش کم می‌شود و بعد از آن، او شرایطی مثل تمام مادرانی که زایمان طبیعی کرده‌اند خواهد داشت.
.
محو کردن درد خرج برمی‌دارد

در صورتی که قاعدتا بیمه باید هزینه اپیدورال را بپردازد، اما متاسفانه در ایران بیمه‌های انگشت شماری این هزینه را متقبل می‌شوند و باقی بیمه‌ها، با چنین موضوعی مثل یک جراحی زیبایی غیرضروری که شامل پرداخت‌های‌شان نمی‌شود برخورد می‌کنند. به همین دلیل بسیاری از کسانی که می‌خواهند زایمان طبیعی داشته باشند و قادر به پرداخت هزینه اپیدورال نیستند، به همان شیوه‌های قدیمی و با درد رو می‌آورند. اما اگر برای فردی چنین هزینه‌ای اهمیت نداشته باشد، خوشبختانه بیمارستان‌هایی هستند که به شکل تخصصی این شیوه از زایمان را انجام می‌دهند و با پرورش نیروهای دوره دیده و برگزاری کلاس‌های آموزشی برای مادران، امکان یک زایمان راحت را برای آنها فراهم می‌کنند