آداب و رسوم پلدختریها در نوروز
سه شنبه 27 اسفند 1392 9:41 PM
در ایران اسلامی مردم با حس کردن بوی بهار به استقبال آن رفته و به گرمی از آن پذیرایی میکنند.
مردم استان لرستان به ویژه شهرستان پلدختر مثل دیگر هموطنان ایرانی همواره عید نوروز را به عنوان عیدی باستانی ارج نهاده و مراسم ویژه آن را برپا میکنند.
خانه تکانی، خرید لباس نو، دید و بازدیدها و مسافرتهای نوروزی از جمله آداب و رسوم دیرینه این شهرستان است.
با نزدیک شدن سال نو مردم پلدختر با شستن فرشها، پاک کردن شیشهها، درب و پنجرهها و تمیز کردن خانههای خود به استقبال سال جدید میروند.
مردم پلدختر با خانه تکانی و معطر کردن خانههای خود با عطر و گلاب و عنبر ایام عید نوروز را از سایر روزها مجزا میکنند.
آنان علاوه بر خانه تکانی غبار دل و قلبهای خود را نیز میزدایند و با کمک به همنوعان خود در این ایام آنان را نیز در عید باستانی خود شریک میکنند.
از جمله نشانههای نزدیک شدن سال جدید در این استان شور و شوق و جنب و جوش خاصی است که در بین مردم، گذرگاهها و اماکن به وجود میآید.
از آداب و رسوم برجسته مردم لرستان به ویژه شهرستان پلدختر مراسم نوعید است که در این روز خویشاوندان و دوستان برای ادای احترام به خانه صاحبان عزا میروند و برای تازه در گذشته فاتحه میخوانند.
زیارت اهل قبور در پنجشنبه آخر سال است به شکلی که افراد معمولاً خود را مکلف میدانند که به زیارت اهل قبور بروند.
طبق این سنت مذهبی افراد در بعد از ظهر پنجشنبه با حاضر شدن بر قبرستانها به قرائت فاتحه و قرآن کریم میپردازند.
نشستن در کنار سفره هفتسین برای تحویل لحظه سال نو
براساس سنت قدیمی، مردم این استان در لحظات نزدیک شدن به سال نو سفره هفتسین را چیده و با پوشیدن لباس نو دور آن جمع میشوند و در کنار بزرگ خانواده با قرائت قرآن مجید و دعای تحویل سال و راز و نیاز با خدا در انتظار تحویل سال ثانیهشماری میکنند.
آنان هنگام تحویل سال نو در و پنجرههای منازل خود را باز کرده و خیر و برکت را به خانههای خود فرا میخوانند.
پختن سبزیپلو و قورمهسبزی
غذای شب عید اغلب مردم در این شهرستان سبزیپلو با ماهی و قورمهسبزی، زیر برنجی (چلوگوشت) کوبیده است که به اعتقاد آنان پختن غذاها در شب عید به دلیل رنگ سبزشان چندان با سرسبزی بهار بیربط نبوده و اعتقاد دارند با پخت این غذاها خیر و برکت به سفره ارزانی میشود.
دید و بازدیدهای نوروزی در این شهرستان از دیگر آدابی است که بلافاصله بعد از لحظه تحویل سال آغاز و معمولاً تا پایان تعطیلات نوروزی نیز ادامه دارد.
مردم استان لرستان به ویژه پلدختر بعضی از روزهای نوروز را در کوه و دشت و مناطق سرسبز سپری میکنند و به بازیهای محلی و مرسوم این منطقه نظیر چوگانبازی، دارپلان، کورم گردله و قاوان که خاص این منطقه است، میپردازند.
چزنک رغو میل فرمایید
چزنک رغو در پلدختر
در این میان برخی از خانوادهها به تهیه چزنک رغو میپردازند. چزنک رغو از غذاهای محلی لرستان است که از طرفداران زیادی برخوردار است و در بین عشایر و روستاها به نشانه احترام به میهمان و نشان دادن میهماننوازی تهیه میشود.
طرز تهیه آن نیز بدین صورت است که ابتدا خمیری آبکی و نرم بدون خمیر ترش تهیه میکنند و آن را با دست روی تاوه یا ساج که به وسیله هیزم داغ شده میریزند و با انگشتان پهن میکنند (مثل نان ساجی)، بعد از پشت و رو کردن نان خوشمزه و فطیری بنام چزنک آماده میشود که آن را بلافاصله قبل از سرد شدن در ظرفی قرار میدهند و چند قاشق روغن محلی روی آن میریزند و با خاک قند (یا شیره) خوب مخلوط کرده و چنگ میزنند.
کباب بره نوش جان
همچنین مردمان لر به پاس احترام به میهمان در ایام نوروز با دعوت از میهمان به کوه و طبیعت رفته با قربانی کردن گوسفند و فراهم کردن مقدمات با کباب بره از میهمانان خود پذیرایی میکنند.
در این میان منقل بزرگی را از سنگ درست میکنند که پس از ریختن زغالهایی که قبلاً از چوبهای خشک شده و از درختان بلوط منطقه جمعآوری شده است، آماده کرده و سیخهای گوشت گوسفند را روی آن میگذارند و کباب میکنند در این حین باد طبیعی باعث آماده شدن گوشت میشود و نیازی به بادبزن نیست، این باعث خوشمزگی و لذیذ شدن مزه کباب میشود.
در این حین پس از خوردن کبابها یک دوغ محلی میچسبد! پس از کمی استراحت با دم کردن چای که از زغال طبیعی درست شده است، لذت این پذیرایی را صد چندان میکند!!
برخی خانوادههای عزادار و داغدیده این شهرستان سال جدید را بر سر خاک عزیزان خود سپری میکنند و برخی نیز سفره هفتسین را بر سر قبر آنان پهن میکنند.
مردم شهرستان پلدختر با شیرینی، آجیل و میوهای که از قبل برای فرارسیدن سال نو تدارک دیدهاند از میهمانان نوروزی خود به گرمی و با شور و شوق خاصی پذیرایی میکنند.
در این ایام عشایر این شهرستان با ذبح گوسفند غذای شب عید خود را تدارک میبینند.
مردم این شهرستان در روز 13 نوروز که در اصطلاح عامیانه سیزدهبدر نام دارد در حرکتی گسترده و تجمعی به دامان طبیعت سرسبز و زیبای این استان رفته و آخرین روز از تعطیلات خود را با انجام بازیهای محلی و با خاطرهای خوش به پایان میرسانند.
گفتم که خدا مرا مرادی بفرست ، طوفان زده ام راه نجاتی بفرست ، فرمود که با زمزمه ی یا مهدی ، نذر گل نرگس صلواتی بفرست