اخترشناسان با نظر افکندن به 11 بیلیون سال قبل، برای اولین بار توانستند حرکات ستارگان را در یک کهکشان بسیار دور اندازه گیری کنند و تخمین زدند که آنها سرعتی برابر یک میلیون مایل در ساعت دارند، تقریباً دوبرابر سرعت خورشید ما در کهکشان راه شیری.
این ستاره های پرسرعت، چگونگی تبدیل کهکشانهای دور-که از نظر اندازه تنها قسمتی از کهکشان راه شیری هستند- به کهکشان های کاملاً رشد یافته ای که امروزه در اطرافمان دیده می شود را روشن ساختند. نتایج در نسخه 6 آگوست 2009 ژورنال نیچر (Nature) انتشار خواهد یافت.
پیتر وان دوکام (Pieter van Dokkum) پروفسور نجوم و فیزیک از دانشگاه یل (Yale) و مسئول این مطالعه گفت: "این کهکشان بسیار کوچک است اما ستاره های موجود در آن با سرعت بسیار زیاد در حال چرخش هستند؛ درست به همان شکل ستاره های موجود در کهکشانهای بزرگی که در نزدیکی خودمان می بینیم و از نظر زمانی هم خیلی دور نیستند."
هنوز نتوانسته اند بفهمند که چگونه کهکشان هایی نظیر این، که دارای جرم بسیار زیاد و حجم کم می باشد، در جهان اولیه شکل گرفته و سپس به کهکشان هایی که امروزه دراطرافمان می بینیم و حدود 7/13 بیلیون سال عمر دارند تبدیل می شوند.
کاری که تیم بین المللی انجام داد، ترکیب داده های به دست آمده از تلسکوپ فضایی هابل با مشاهدات تلسکوپ 8متری جنوب جمینی (Gemini South telescope) در شیلی بود. بر طبق اظهارات وان دوکام: "داده های به دست آمده از هابل در سال 2007 تاییدی بود بر اینکه این کهکشان تقریباً به اندازه قسمتی از کهکشانهایی است که امروزه دیده می شود، و سپس آینه بزرگ 8متری تلسکوپ جمینی امکان تعیین تمام حرکات ستارگان را برایمان فراهم آورد. این تکنیک مشابه روشی است که پلیس برای تعیین سرعت اتومبیل ها از آن استفاده می کند." در مشاهدات طیف سنجی نزدیک مادون قرمز جمینی، به بیش از 29 ساعت زمان احتیاج است تا بتوان نورهای بسیار ضعیف این کهکشان دور (که با نام 1255-0 شناخته می شود)را جذب کرد.
ماریسکا کریک (Mariska Kriek)، یکی از اعضای تیم و از دانشگاه پرینستون واقع در پرینستون نیوجرسی گفت: "با نگاه کردن به این کهکشان قادریم به عقب برگردیم و ببینیم کهکشانها در گذشته های دور، و در زمانی که جهان بسیار جوان بود چه شکلی بودند." 1255-0 بسیار دور است به طوری که زمانی که نور از آن خارج شده تنها حدود 3 بیلیون سال عمر داشته.
اخترشناسان اعتراف کردند که توضیح چگونگی تشکیل کهکشانهایی چنین فشرده و متراکم، و اینکه چرا در جهان امروزی دیده نشده اند به مانند یک معمای سخت می باشد. یکی از اعضای تیم به نام مارین فرانکس (Marijn Franx) از دانشگاه لیدن (Leiden) در هلند چنین بیان می کند:"یک احتمال این است که ما در حال نگاه کردن به سرانجام نواحی متمرکز مرکزی یک کهکشان بسیار دور هستیم. احتمالاً اول مراکز کهکشان های بزرگ به همراه سیاه چاله های عظیمی که می دانیم در کهکشانهای بزرگ امروزی وجود دارند، شکل گرفته اند."
اخترشناسان برای مشاهده شکل گیری کهکشان های بسیار بزرگ، تصمیم گرفتند جزئیات و خصوصیات کهکشانهای بسیار قدیمی را مشاهده کنند. با استفاده از دوربین وسیع الطیف3 (Wide Field Camera 3) که اخیراً بر روی هابل نصب شده است چنین مواردی باید دیده شوند. وان دوکام گفت: "اجداد این کهکشانهای بسیار دور باید دارای خصوصیات واقعاً دیدنی و جالبی باشند. از جمله اینکه در یک بازه زمانی نسبتاً کوتاه علاوه بر سیاه چاله های بسیار متراکم، تعداد بسیار زیادی ستاره را به وجود آوردند."
اخترشناسان با نگاه به 11 بیلیون سال قبل برای اولین بار توانستند حرکات ستارگان در کهکشانهای بسیار دور را اندازه گیری کنند. آنها با سرعت یک میلیون مایل در ساعت در حال چرخش هستند، چیزی تقریباً دو برابر سرعت خورشید ما در کهکشان راه شیری. این کهکشان ها تنها به اندازه جزء کوچکی از کهکشان راه شیری هستند و پس از بیلیون ها سال به کهکشانهای کاملاً رشد یافته ای که امروزه در اطرافمان دیده می شود تبدیل شده اند. (اعتبار تصویر: ناسا، ESA و STScI)
اغلب کهکشانهای حجیمی که در جهان می بینیم و دارای جرمی مشابه 1255-0 هستند به طور مشخص پنج مرتبه بزرگتر از یک کهکشان فشرده جوان می باشند. اینکه چطور کهکشانها در 10 بیلیون سال پیش رشد کردند یک موضوع تحقیقاتی داغ است، فهم و درک دینامیک در این کهکشانهای فشرده جوان یک فاکتور اساسی برای حل این معما به شمار می آید.
مشاهدات تلسکوپ فضایی هابل با NICMOS یا «دوربین نزدیک مادون قرمز و طیف سنج چند جسم (مولتی آبجکت)» انجام گرفت.
مشاهدات جمینی با استفاده از GNIRS یا «اسپکتروگراف نزدیک مادون قرمز جمینی» انجام گرفت. این اسپکتروگراف هم اکنون در حال ارتقاء بوده و در سال 2010 بر روی تلسکوپ شمال جمینی (Gemini North telescope) در مائوناکیا (Mauna Kea) نصب خواهد شد.
منبع : سایت نجوم ایران
نوشته نعیمه موحدی از سایت رسمی ناسا