جاذبه های گردشگری استان ایلام

شهر باستانی سيمره که در تقسیم بندی جغرافیایی کهن جزء سرزمین جبال قرار گرفته ، در 135 کیلومتری جنوب شرقی ایلام و 45 کیلومتری غرب پل دختر به عرض و طول جغرافیایی 33درجه و 7 دقیقه و 47 درجه و 21 دقیقه ، با ارتفاع 720 متر از سطح دریا واقع است و هم اکنون شهر جدید دره شهر در غرب ویرانه های آن بنا شده است .

          دره شهر در مرز پشتکوه و پیشکوه در دره سیمره، در دامنه های شمالی کبیر کوه قرار دارد و با کوه های مله در شمال و کبیرکوه در جنوب احاطه شده است . کبیر کوه پوشیده از جنگل های بلوط از مله آفتو (گردنه آفتاب) شروع شده و در محلی به نام دمشا همانجائیکه رودخانه ی سیمره به جانب خوزستان تغییر مسیر می دهد و ادامه آن در خاک بختیاری کشیده شده است . در شرق این محوطه باستانی کوه های کم ارتفاعی است كه اهالی محل آن ها را تپه های گچی می نامند و ادامه بقایای ساخت و سازهای معماری شهر کهن تا بالای این ارتفاعات پیش می رود.

دره شهر با فاصله چهار کیلومتر از ساحل راست رودخانه ی سیمره قرار دارد . این رود از کوه های شمالی لرستان و دامنه های جنوبی کوه گری که جزء نهاوند محسوب است، سرچشمه می گیرد و به نام گاماساب مشهور است و وقتی به خاک لرستان می رسد « سیمره » نامیده می شود . این رودخانه از بهم پیوستن چند رود تشکیل شده : رودخانه ی شیخ ماخو ، رودخانه ماژین ، رودخانه سیکان و بالاخره رودخانه ی دره شهر که از دامنه های شمالی کبیرکوه سرچشمه گرفته و آب آن نزدیک 6 سنگ آسیاب ، در شرق دره شهر در جریان است و سراسر دره شهر و قسمتی از زمینهای اطراف آن را مشروب می کند و مازاد آن به سیمره می ریزد.

در جنوب غربی محوطه دره شهر مسیری قرار دارند که از ارتفاعات تپه های گچی گذشته و در طرف غرب محوطه ی باستانی ادامه می یابد.

دره شهر از نظر موقعیت آب و هوایی در منطقه ی گرمسیر واقع شده است و دارای تابستان های گرم و زمستان های معتدل است و به طور معمول فصل زمستان با بارانهای موسمی و شدید همراه است ، از این روی زمین های حاصلخیز آن مناسب کشاورزی است. کشت اصلی منطقه را عموما گندم و جو تشکیل می دهد و همچنین صیفی کاری و باغداری در کنار آن متداول است و متون تاریخی نیز به اتفاق از باغات و نخلستان های آباد و پر بار منطقه در روزگار گذشته همواره یاد کرده اند، به علاوه زمین های این منطقه دارای مراتع و چراگاه های سر سبز و پر محصولی است. شرایط اقلیمی و وجود این مراتع، موقعیت مناسبی را بری قشلاق عشایر و کوچ‌نشینان فراهم آورده و از این روی در فصل زمستان حضور سیاه چادرها در جای جای آن مشهود است .

بقایای دره شهر باستان در یک فضای بسیار وسیع حدود 60 هکتار پراکنده است و امروز قسمت های وسیعی از آن و علت حاصلخیزی خاک ، توسط کشاورزان تبدیل به مزارع وسیع شده میزان قابل توجهی از آثار تخریب و بقیه آن نیز در معرض خطر نابودی است.

سیاحان بسیاری در مسیر سفر خود از این محل عبور کرده و در مورد موقعیت آن توضیحاتی داده اند. سر اورول اشتاین در مورد دره شهر ( سیمره ) می گوید : تمام مسافرانی که به ناحیه سیمره آمده اند مانند هرتسفلد و اولینسون، دمرگان و غیره این خرابه ها را دیده اند. "شهر عجیبی است شاید تجاوز از پنج هزار خانه داشته باشد از ابتدای تنگ تا انتهای آن یعنی دامنه کوه ، آثار بنا از گچ و سنگ نمایان است"

همچنین ، اولینسون در سفرنامه ی خود و در مسیر سفر از ذهاب به خوزستان توصیفی بر سیمره (دره شهر ) دارد : « به سمت جنوب غربی برای دیدن خرابه های شهر سیمره به راه افتادم. فاصله شهر سیمره تا مصب کرخه در حدود سیزده کیلومتر است و موقعیت مکانی آن با سیروان یکی است . فزون بر این چنان شباهتی بین این دو شهر وجود دارد که آنچه درباره سیروان گفته ام در باره سیمره نیز صدق می کند ، با این حال یک فرق عمده وجود دارد و آن هم این که در اینجا ساختمان های بیشتری وجود دارد که بزرگی شهر را می رساند، و همچنین در سیمره ساختمان ها به هم فشرده نیستد و از این رو مسیر خیابان ها ، بازارها ، محل کاروانسراها و عمارات به خوبی آشکار است.

امروزه بقایای معماری موجود دره شهر به صورت اطاق های ساخته شده از گچ و سنگ است که تعدادی از طاق های آنها هنوز باقیمانده است و در حال حاضر اهالی بومی از این فضاها به عنوان کاه دامن و انبار علوفه استفاده می کنند.

اين شهر باستاني طي 9 فصل توسط خانم لك پور مورد حفاري قرار گرفته است كه بناي موسوم به مسجد و خانه اربابي از جمله مهمترين بناهاي مكشوفه از اين شهر است.