معماران معروف

نیکلای مارکف (زادهٔ ۱۸۸۲ میلادی در تفلیس و درگذشتهٔ ۱۹۵۷ در تهران)، معمار ایرانی گرجستانی بود.

نیکلای مارکف در سال ۱۸۸۲ در خانواده‌ای سرشناس از افسران ِ روسیه تزاری در تفلیس زاده شد. او در سال ۱۹۱۰ از آکادمی هنرهای زیبای سن پترزبورگفارغ التحصیل شد و سپس تا سال ۱۹۱۴ در بخش ِ فارسی ِ دانشکدهٔ شرق‌شناسیِ این دانشگاه تحصیل کرد. مارکف در جنگ ِ جهانی اول به عنوان دواطلب در ارتش ِ روسیه در قفقاز خدمت کرد. در سال ۱۹۱۷ میلادی (۱۲۶۹ خورشیدی) آجودان فرماندهی بریگاد قزاق شد که یک واحد ویژهٔ نظامی در ایران بود کهناصرالدین شاه آن را تشکیل داده‌بود. در ارتش ِ ایران به درجهٔ ژنرالی رسید و پس از انقلاب ِ اکتبر روسیه در ایران ماندگار شد. درسال ۱۹۲۱ میلادی از بریگاد قزاقخارج شد و و به حرفهٔ معماری بازگشت. نیکلای مارکف در شهرداری ِ تهران استخدام شد. این معمار روسی تبار با ساختِ بیش از بیست اثر معماری در ایران و به خصوص در تهران، از پیشگامان معماری مدرن در ایران محسوب می‌شود.

مارکوف، معماری اسلامی و شیوه‌های سنتی احداث بناهای ایرانی و مصالح محلی از قبیل آجر، سنگ، کاشی و گچ را می‌ستود. در واقع، آجرهای خشتی که وی به کار می‌برد به نام آجر مارکوفی مشهور شد. شهر تهران در دههٔ اول و دوم قرن ِ جاری پر از ساختمان‌هایی به سبک او شد، سبکی که تلفیق چهار نوع فرهنگ را به نمایش می‌گذاشت: مدرن، التقاطی، غربی و ایرانی. آرت دکو و جریان‌ها ی موازی در اروپا و آمریکا استفاده از نتایج پژوهش‌های باستان شناسی، به خصوص نتایج مربوط به دوران اسلامی و صفوی در طراحی بر روش ِ معماری ِ مارکف تاثیر گذاشتند. استفاده از فناوری محلی متاثر از کشفیاتباستان شناسی در طراحی ِ بناها از دیگر ویژگی‌های کار ِ مارکف بود.