چه موقع تطهیر شیء نجس واجب است؟

تطهیر شیء نجس (آب کشیدن آن به صورت شرعی) واجب نیست مگر آن که کسی بخواهد آن شیء را بخورد یا با آن نماز بخواند یا در اموری استفاده کند که شرط آن‌ها، طهارت است؛ مثلاً اگر یکی از چند لباس نجس شود شستن همه آن‌ها واجب نیست اما اگر بخواهد با یکی از این لباس‌ها نماز بخواند، باید آن را تطهیر کند.

جواب: اگر رنگ و بو و مزه نجاست را نگیرد، پاك باقی می‌ماند مثلاً اگر گوسفندی را در كنار جوی آب سر ببرند مقدار آب جاری كه رنگ خون گرفته نجس است و بقیه آن پاك می‌باشد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره), م30)

جواب: لازم است به مقداری كه آب، بوی تعفن میته یا طعم آن را می‌دهد، خارج نمایند و بقیه آن پاك و قابل استفاده است. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره), م44 و 45)

شرح پرسش

اگر دو ظرف باشد که یکی نجس و دیگری پاک است و شبهه محصوره است حکم حالات ذیل چیست: الف: اگر دست خود را در یکی از این دو ظرف قرار دهیم؟ ب: اگر دست را در هر دو ظرف قرار دهیم. ج: اگر یک دست را در یک ظرف و دیگری را در ظرف دیگر قرار دهیم؟

هرگاه دو ظرف داشته باشند، یكى پاک و دیگرى نجس، اما ندانیم کدامشان نجس یا پاک است، اگر یكى از آن دو، با شیء پاکی تماس پیدا كند، آن را نجس نمى‌كند. ولی اگر این شیء پاک با هر دو ظرف تماس داشته باشد، حكم به نجاست آن مى‌شود.

بر این اساس پاسخ سوال به ترتیب عبارت است از:

الف: پاک است.

ب: نجس است.

ج: احکام نجس به هیچ کدام از دستها به تنهایی بار نخواهد شد. به عنوان نمونه، اگر یک دست را به چیز مرطوبی زده و دست دیگر را به شیء مرطوب دیگری، هیچ‌کدام از آن چیزها متنجس نمی‌شوند، امّا اگر به نحوی رفتار شود که یقین به نجاست پیدا ‌کنیم باید اجتناب شود؛ مثلاً هر دو دست را که خیس هم بود به لباسمان زدیم، مطمئناً بخشی از این لباس، متنجس خواهد شد و یا مثلاً بخواهیم نماز بخوانیم چون یقین پیدا می‌کنیم که حتماً یکی از اعضایمان نجس است نماز باطل است.

البته چنانچه از آن ظروف برای غسل و وضو استفاده شود، مسئله متفاوت است. به این بیان که هرگاه دو ظرف، آب داشته باشند، یكى پاک و دیگرى نجس، اما ندانیم کدامشان نجس یا پاک است، استعمال هیچ یک در غسل و در وضو جایز نیست، و هرگاه متمكّن از آب دیگر نباشد، به جهت نماز، تیمّم مى‌كند.

1. تطهیر شیء نجس (آب کشیدن آن به صورت شرعی) واجب نیست مگر آن که کسی بخواهد آن شیء را بخورد یا با آن نماز بخواند یا در اموری استفاده کند که شرط آن‌ها، طهارت است؛ مثلاً اگر یکی از چند لباس نجس شود شستن همه آن‌ها واجب نیست اما اگر بخواهد با یکی از این لباس‌ها نماز بخواند، باید آن را تطهیر کند.

2. در فرض سۆال که شبهه، محصوره به شمار می‌آید، هر چند همه‌ی صندلی‌ها حکم متنجس را دارد، ولی اگر شیء مرطوبی با یک یا چند تا از این شش صندلی برخورد کند، حکم ملاقی اطراف علم اجمالی را داشته و نجس نمی‌شود.

بنابراین در عمل، لازم نیست صندلی‌ها آب کشیده شود.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

نسبت به همه باید احتیاط کنید.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

در فرض سۆال، شبهه محصوره است و باید از همه آنها اجتناب کرد. ولی اگر نجاست به لباس و بدن نماز گزار سرایت نمی‌کند تطهیر واجب نیست.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

در فرض سۆال که شبهه محصوره است برای اطمینان به پاک شدن صندلی نجس لازم است همه صندلی‌ها را تطهیر کنید لکن ملاقی با هر یک از صندلی‌ها محکوم به طهارت است لذا لازم نیست صندلی‌ها آب کشیده شود.

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

سایت اسلام کوئیست

سایت اندیشه قم