مبحث چهلم طرح صالحین: روز پرستار

پرستاران، خادمان بی‌منت و فرشتگان سپیدپوش جامعه هستند كه لباس خدایی بر تن دارند، آنان حمایت و پشتیبانی جامعه را می‌جویند و خواهان ارج نهادن جامعه به جایگاه واقعی خویشند.

آنگاه كه رنج و درد بر كالبد انسان حمله‌ور گشت و سلامت وی را پایان داد، پرستاری به وجود آمد؛‌ یعنی از زمان پیدایش بشر،‌ این حرفه مقدس بر عرصه گیتی نمایان شده است. در مسیر تاریخ، پرستاری همپای پزشكی در خدمت انسان‌ها بوده است و به تدریج، این دو در قالب علم پیشرفت نموده‌اند و در زمان‌های بحرانی، مانند حوادث طبیعی و جنگ‌ها، خدمات شایان توجهی انجام داده‌اند.

واژه پرستار به معنای پرستنده؛ غمخوار و حافظ می‌باشد. و در فرهنگ لاتین پرستار از لغت Nutritious گرفته شده است كه به معنای پروردن؛ تغذیه كردن و پرورش دادن است. با توجه به این معنا هرگونه مراقبت و مواظبتی كه فرد از فرد دیگری اعم از بیمار یا سالم به عمل آورد پرستاری نامیده می‌شود. مجمع پرستاران كانادا (C.N.A )پرستاری را اینگونه تعریف می‌كند:

حرفه پرستاری در پاسخ به نیاز جامعه به وجود آمده است و در رابطه با سلامت انسان در طول زندگی ایده‌آل‌هایی را مد نظر دارد. پرستاران در جهت پیشبرد؛ حفظ و بازگرداندن سلامت و پیشگیری از بروز بیماری؛ تسكین دردها تلاش می‌كنند.

پرستاری حرفه‌ای پویا و حمایت‌گر است كه از قوانین اخلاقی خاصی پیروی می‌كند و ریشه آن مراقبت از بیمار یعنی مفهومی كه در چهار زمینه فعالیت آن(كار عملی؛ آموزش؛ مدیریت و تحقیق) نهفته می‌باشد.

پرستاري رشته‌اي است كه در كشور ما ناشناخته مانده است و بيشتر افراد با شنيدن نام پرستار تنها تزريقات و كمك‌هاي اوليه در ذهنشان نقش مي‌بندد.
 

برخلاف اين تصور ناقص، پرستار يك عضو مهم در تيم مراقبت بهداشتي است و نقش ارزنده اي در پذيرش، آماده سازي، مراقبت و حمايت‌هاي روحي، جسمي و اجتماعي بيمار دارد.
تلاش پرستار براي پذيرش واقعيت‌ها و تطبيق با تغييرات بالقوه و پذيرش زندگي جديد و يا تحمل طول دوره درمان وظيفه سنگين و ارزنده پرستار است.

پرستاري علم است چون نيازمند فراگيري علوم مرتبط با اين رشته است و هنر است چون توانايي ارتباط خوب و سنجيده با بيمار و اطرافيانش را مي‌طلبد.

اين رشته در مقطع كارشناسي پيوسته، كارشناسي ارشد ناپيوسته و دكتري با گرايش‌هاي مختلف در كشور دائر است.
اخيرا مركزي به نام نظام پرستاري مانند سازمان نظام پزشكي تأسيس شده است.
در خصوص اين رشته صبر و حوصله و مطالعه دقيق در ابعاد اين شغل سنگين را توصيه مي‌كنيم.
طول دوره تحصيل (براي مقطع كارشناسي) حدود 4 سال است.

در اواسط قرن نوزدهم (1858 میلادی) پرستاری به نام "فلورانس نایتینگل" در دنیای پرستاری قد علم كرد و شیوه پرستاری نوین را ابداء و پایه گذاری كرد و انقلابی عظیم در تربیت و آموزش پرستاران ایجاد كرد. او هدف از انجام خدمات پرستار را قرار دادن بیمار در بهترین شرایط ممكن به نحوی كه طبیعت بتواند اثرات خود را اعمال نماید تعریف نمود. وی در سال 1860 اولین مدرسه پرستار نایتینگل را در بیمارستان سنت توماس تاسیس نمود.

رهبران پرستاری ، این حرفه را به عنوان یك علم و هنر تلقی كردند. با این وجود؛ تعریف حرفه پرستاری به مرور زمان تغییر كرده است. انجمن پرستاران آمریكا ( A.N.A. ) در بیانیه‌ای در سال 1995 پرستاری را تشخیص و درمان پاسخ‌های انسان به سلامتی و بیماری تعریف نمودند.

پرستاری در ایران:

در سال 1294 شمسی نخستین آموزشگاه پرستاری در ایران گشایش یافت كه دوره آموزشی سه ساله جهت علاقه‌مندان این رشته برگزار می‌كرد. در سال 1314 در شهرهای تبریز؛ مشهد و شیراز آموزشگاه‌های پرستاری تاسیس شد. در سال 1320 آموزشگاه پرستاری دانشگاه تهران افتتاح شد. و در سال 1335 وزارت بهداری برای تدوین برنامه‌های آموزشی پرستاری از كارشناسان بین‌المللی پرستاری استفاده نمود و اولین كنفرانس بزرگ پرستاری را در تهران برگزار كرد.

از آنجایی كه نیروی انسانی تعلیم یافته پرستاری جوابگوی نیاز جامعه نبود در سال 1338 به منظور جبران این كمبود اولین آموزشگاه بهیاری تاسیس شد.

لازم به ذكر است هم اكنون تعلیم پرستاران با مهارت‌های روز پرستاری جهان تا مقطع دكترای پرستار در ایران انجام می‌گیرد. و همه ساله خیل مشتاقان به این سفید جامگان می‌پیوندند.