فشار خونیها حتما بخوانید

ابتلا به فشار خون بالا یکی از خطرناک‌ترین گرفتاری‌های سلامت عصر حاضر است، زیرا این مشکل زمینه‌ساز مشکلات مهلک بسیاری خواهد بود. یکی از روش‌های مرسوم در مهار فشار خون تجویز قرص‌های کاهش فشار است. در حال حاضر پزشکان فشار خون بالاتر از mmHG ۹۰ / ۱۴۰ (یا ۱۴۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه) را فشار خون بالا به حساب می آورند که باید درمان شود.

اما بتازگی دستورالعمل جدیدی در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شده که هر چند تعریف فشار خون بالا را همچنان عبور از مرز ۹۰ / ۱۴۰ می داند، اما این عدد را معیار مناسبی برای تجویز داروی کنترل فشار خون به حساب نمی آورد. در واقع در این دستورالعمل، عدد ۹۰ / ۱۵۰ مرز تجویز دارو به بیماران تعریف شده است. این رویکرد از تعداد مصرف کنندگان داروهای فشار خون خواهد کاست. 

تهیه کنندگان این دستورالعمل، نخست به بررسی دقیق تاثیرات داروی فشار خون بر مردان و زنان هجده ساله و بالاتر پرداختند و در نهایت به این نتیجه رسیدند برخلاف تصور رایج، تمام افرادی که فشار خونشان از عدد ۹۰ / ۱۴۰ بیشتر است به دریافت دارو نیاز ندارند و برای برخی از آنها باید شیوه های دیگری به کار گرفت. مطابق این دستورالعمل، برای افراد بیش از ۶۰ سال، مبنای تجویز داروی فشار خون باید عدد ۹۰ / ۱۵۰ (یا همان ۱۵۰ روی ۹۰ میلی متر جیوه) باشد. 

به عبارت دیگر در این معیار جدید، فشار خون انقباضی (یا همان عدد فشار خون بالا) ۱۰ واحد از عدد قبلی (یعنی ۱۴۰) بالاتر است، در حالی که فشار خون انبساطی (یا همان عدد فشار خون پایین) مانند گذشته (عدد ۹۰) باقی مانده است. این مساله می تواند خبر خوشی باشد برای بیمارانی که فشار خونشان در محدوده مرزی ۹۰ / ۱۴۰ در نوسان است.

دکتر کورتیس ریمرمن یکی از متخصصان قلب و عروق کلینیک کلیولند می گوید:«این به معنای کاهش دوز دارو یا تعداد قرص های مصرفی است.»

اما برای افراد کمتر از ۶۰ سال هنوز شواهد کافی در دست نداریم که بتوانیم عدد دقیقی را به عنوان معیاری برای آغاز درمان دارویی فشار خون بالا توصیه کنیم. البته همان طور که گفتیم، مولفان این دستورالعمل هنوز هم فشار خون بالاتر از ۹۰ / ۱۴۰ را غیرطبیعی و نیازمند درمان به شمار می آورند، اما این نظر را به معنای تجویز بی درنگ دارو برای افراد زیر ۶۰ سالی نمی دانند که فشار خونشان بیشتر از این مقدار است. به عبارت دیگر، پزشک معالج برای سن کمتر از ۶۰ سال به جای آن که بلافاصله دست به قلم ببرد و داروی فشار خون تجویز کند، توصیه خواهد کرد بیمار در سبک زندگی خود تغییر ایجاد کند.

این مساله برای متخصصان کاملا قابل درک است. دکتر ریمرمن می گوید: «اگر شما به فشار خون بالا مبتلا هستید، تا زمانی که به علائم خطرناکی مانند بیماری های قلبی مبتلا نشوید، معمولا به تجویز دارو نیازی نیست. در عوض برنامه ای برای کاهش عوامل خطرآفرین و پیش از هر چیز رژیم غذایی، ورزش و کاهش وزن می تواند راه بسیار موثری باشد.» اگر این تغییرات نتوانست کاری از پیش ببرد، باید کم کم به فکر تجویز قرص بیفتیم. دکتر ریمرمن می گوید: «من به بیمارم حدود سه ماه فرصت داده، آن گاه میزان بهبود او را مورد بررسی قرار می دهم. اگر شرایط تغییر چندانی نکرده باشد، به درمان دارویی او می پردازم.»

و اما یک نکته بسیار مهم: توجه داشته باشید تعریف علمی فشار خون بالا در این دستورالعمل جدید تغییری نکرده و مولفان این دستورالعمل، با آن تعریف کاملا موافقند. پس همچنان عدد ۹۰ / ۱۴۰ آستانه ابتلا به بیماری فشار خون به شمار می رود. بحث اصلی این متخصصان آن است که تجویز دارو برای همه افرادی که در این تعریف می گنجند کار مناسبی نیست و تاثیرات درمانی قابل قبولی ندارد. با این حال همین متخصصان توصیه می کنند هرگز خودسرانه از تجویز و دستور دارویی پزشک خود تخطی و مصرف دارو را بدون اجازه او قطع نکنید. تنها مرجع تشخیص شرایط جسمانی و روش صحیح درمان شما پزشک معالجتان است.