ارزش انسان در نظام هستي
جمعه 4 بهمن 1392 12:17 AM
هنگامي كه در اين كره خاكي، شرايط حيات فراهم شد و تمام موجودات در زيباترين وجه آفريده شدند، امكان حيات براي انسان، به عنوان بزرگترين مظهر خدا و خليفة الهي مهيا شد و خداي تعالي خلقت انسان را آغاز كرد.
پس از اينكه ظاهر انسان در نيكوترين صورت آماده شد، خداوند تبارك و تعالي بزرگترين هديه خويش را به انسان عطا كرد و از روح خويش در او دميد؛ نفخهاي خدايي،2 تا انسان از ساير موجودات برتر باشد.
خداوند تبارك و تعالي هر چه آفريد، زيبا و احسن خلق نمود و از آن زيباتر ممكن نبود. ليكن چون انسان ميتوانست خليفه الهي باشد، بايد نسبت به موجودات ديگر، از حسن افزونتري بهرهمند باشد؛ لذا خداي سبحان بعد از تبيين نظام آفرينش انسان فرمود: «فتبارك الله احسن الخالقين»3
«اگر موجودي از انسان زيباتر يافت ميشد، باز هم خداوند هنگام آفريدن آن موجود، خود را به عنوان احسن الخالقين معرفي ميكرد؛ چون نهايت زيبايي در جمع بين كمال عقل و جمال حسن است؛ و طاووس كه نماد زيبايي ظاهري است، توان تقابل با انسان را ندارد».4
با صـد هـزار جلـوه برون آمدي كه من
با صـد هـزار ديـده تمـاشا كنـم تـو را5
تـو را چنان كه تويي هر نظـر كجا بيند
به قدر دانش خود هر كسي كند ادراك6
در جهان بيني اسلامي، اشرف بودن انسان، تنها به واسطه لطف الهي و خلقت نيكو و روح خدايي و مقام خليفة اللهي است؛ لذا خدا او را واسطه اراده خود و محل تجلي اوامر خود در زمين و بلكه در جهان قرار داده است. البته ارزش وجود انسان، به واسطه روح ملكوتي او است كه با معنويت و فضايل معنوي، قابل ارتقا ميباشد.
«و او كسي است كه شما را جانشينان خود در زمين ساخت و درجات بعضي از شما را بالاتر از بعضي ديگر قرار داد، تا شما را به وسيلة آنچه در اختيارتان قرار داده است، بيازمايد».7 كساني كه تقواي بيشتري داشته باشند؛ در درجات بالاي جانشيني خدا قرار ميگيرند