بيانات حضرت آيت الله بهجت
صفحه 50 الي 51 نسخه چاپي
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله وحده، و الصلاة علي سيد انبيائه و علي آله الطيبين، و العن أعدائهم اجمعين.
جماعتي از مؤمنين و مؤمنات، طالب نصيحت هستند. بر اين مطالبه، اشكالاتي وارد است؛ از آن جمله:
1. نصيحت در جزئيات است، و موعظه اعمّ است از كليات و جزئيات؛ ناشناس‌ها همديگر را نصيحت نمي‌كنند.
2. «من عمل بما علم ورثه الله علم ما لم يعلم؛ [من عمل بما علم] كفي ما لم يعلم؛ و الذين جاهدوا فينا، لنهدينهم سبلنا؛ [هر كه به آنچه مي‌داند عمل كند، خداوند علم آنچه را نمي‌داند به او مي‌دهد و هر كس به آنچه مي‌داند، عمل كند، از آنچه نمي‌داند، كفايت مي‌كند، و آنان كه در راه ما مجاهدت كنند، آنان را به راه‌هاي خود هدايت مي‌‌كنيم]».
به آنچه مي‌دانيد، عمل كنيد و در آنچه نمي‌دانيد، احتياط كنيد تا روشن شود. و اگر روشن شد، بدانيد كه بعض معلومات را زير پا گذاشته‌ايد. طلب موعظه از غير عامل، محل اعتراض است؛ و قطعاً مواعظي را شنيده‌ايد و مي‌دانيد، عمل نكرديد، و گرنه روشن بوديد.
3. همه مي‌دانند كه «رساله عمليه» را بايد بگيرند و بخوانند و بفهمند، و تطبيق عمل بر آن نمايند، و حلال و حرام را با آن تشخيص بدهند؛ و همچنين مدارك شرعيه [را] اگر اهل استنباط باشند؛ پس نمي‌توانند بگويند: «ما نمي‌دانيم چه بكنيم و چه نكنيم».
4. كساني كه به آنها عقيده داريد، نظر به اعمال آنها نماييد. آنچه مي‌كنند از روي اختيار، بكنيد، و آنچه نمي‌كنند از روي اختيار، نكنيد، و اين، از بهترين راه‌هاي وصول به مقاصد عاليه است: «كونوا دعاة الي الله بغير ألسنتكم». مواعظ عمليه، بالاتر و مؤثرتر از مواعظ قوليه است.
5. از واضحات است كه خواندن قرآن در هر روز، و ادعيه مناسبه اوقات و امكنه، در تعقيبات و غير آنها، و كثرت تردد در مساجد و مشاهد مشرفه، و زيارت علما و صلحا و همنشيني با آنها، از مرضيات خدا و رسول صلي الله عليه و آله و سلم است و بايد روز به روز، مراقب زيادتي بصيرت و انس به عبادت و تلاوت و زيارت باشد.
و برعكس، كثرت مجالست با اهل غفلت، مزيد قساوت و تاريكي قلب و استيحاش از عبادت و زيارات است. از اين جهت است كه احوال حسنه حاصله از عبادات و زيارات و تلاوت‌ها، به سبب مجالست با ضعفا در ايمان، به سوء حال و نقصان، مبدل مي‌‌شوند. پس مجالست با ضعيف الايمان -در غير اضطرار و براي غير هدايت آنها- سبب مي‌شود كه ملكات حسنه خود را از دست بدهد، بلكه اخلاق فاسده آنها را ياد بگيرد: «جالسوا من يذكركم الله رؤيته، و يزيد في علمكم منطقه، و يرغبكم في الآخرة عمله».
6. از واضحات است كه ترك معصيت در اعتقاد و عمل، بي نياز مي‌كند از غير آن؛ يعني غير، محتاج است به آن، و او محتاج غير نيست، بلكه مولد حسنات و دافع سيئات است: «و ما خلقت الجن والانس إلا ليعبدون». عبوديت، ترك معصيت در عقيده و عمل [است]. بعضي گمان مي‌كنند كه ما از ترك معصيت عبور كرده‌ايم!! غافل‌اند از اينكه معصيت، اختصاصي به كبائر معروفه ندارد، بلكه اصرار بر صغائر هم كبيره است؛ مثلاً نگاه تند به مطيع، براي تخويف [= ترساندن]، ايذاي محرّم است [و] تبسم به عاصي، براي تشويق، اعانت بر معصيت است.
محاسن اخلاق شرعيه و مفاسد اخلاق شرعيه، در كتب و رسائل عمليه، متبين شده‌اند. دوري از علما و صلحا، سبب مي‌شود كه سارقين دين، فرصت را غنيمت بشمارند و ايمان و اهلش را بخرند به ثمن‌هاي بَخس و غير مبارك. همه اينها مجرب و ديده شده است.
از خدا مي‌خواهيم كه عيدي ما را در اعياد شريفة اسلام و ايمان، موفقيت به «عزمِ راسخِ ثابتِ دائم بر ترك معصيت» قرار بدهد كه مفتاح سعادت دنيويه و اخرويه است، تا اينكه ملكه بشود ترك معصيت؛ و معصيت براي صاحب ملكه، به منزله زهر خوردن براي تشنه است، يا ميته خوردن براي گرسنه است.
البته اگر اين راه تا آخر، مشكل بود و به سهولت و رغبت، منتهي نمي‌شد، مورد تكليف و ترغيب و تشويق از خالق قادر مهربان نمي‌شد: «و ما توفيقي إلا بالله، عليه توكلت و اليه انيب».
و الحمد لله أولاً و آخراً، و الصلاة علي محمد وآله الطاهرين و اللعن الدائم علي أعدائهم أجمعين».
17 ربيع المولود 1419. 1
الأقل محمد تقي البهجت
¨ پي‌نوشت‌ها
ـــــــــــــــــــــ
1. به سوي محبوب، ص 28-31 و پايگاه اطلاع‌رساني حضرت آيت العـظـمي بـهـجـت قدس سره
