متن نشریه (دو ماهنامه) خلق - شماره یازدهم

عشقي كه در قاموس انگيزه و انديشه، اخلاق و اعمال و گفتار و كردار آيت الله العظمي بهجت طرح و تجلّي مي‌يافت، عشقي بود كه مبتني بر شريعت الهي و صراط مستقيم محمّدي صلي الله عليه و آله و سلم و علوي بود. عشقي كه بر مدار بايدها و نبايدهاي شرعي در تمام مراحل سير و سلوك عرفاني قرار گرفت، عشق پاك و منزه از هر گناه و آلودگي است؛ يعني از ترك گناه شروع مي‌شود و به آن پايان مي‌يابد و به تعبير ايشان: «... من راهم اين است كه دستورالعمل فقط در يك چيز جمع شده و در يك كلمه كوچك، و آن ترك گناه، تمام دستورات بعداً خودش مي‌آيد».15 پس «عشق عفيف»، عشق طاهر و مطهّر است، كه آرام آرام انسان را به عشق حقيقي يعني عشق به خدا مي‌كشاند و «بايدهاي» انسان در سلوك الي الله نيز مبتني بر آن خواهد بود. بنابراين عشق از يك «خط قرمز»، يعني شريعت حقّه محمديه صلي الله عليه و آله و سلم در اعتقاد، اخلاق و اعمال برخوردار است و چنين عشقي انسان را مرحله به مرحله و منزل به منزل به پيش مي‌برد. به تعبير علامة حسن‌زادة آملي:‌ «... عشق حقيقي همان عشق به خداست، مثل عشق عابدِ عارف... و اما حيواني آن چيزي است كه مبدأ آن شهوت حيواني و طلب لذّت است، توجه به لَوْن، تخاليط اعضا و هيئت موزون بدني از عشق حيواني مي‌آيد. اما «عشق عفيف» از شمايل، روش، ادب، صفات انساني و كمالات عقلاني سرچشمه مي‌گيرد... . اين همان عشق است كه مي‌فرمايند: «المجاز قنطرة الحقيقة؛ مجاز پلي براي حقيقت است»، اين عشق مي‌تواند پلي براي رسيدن به عشق عفيف باشد، انسان نبايد در اين حد توقف كند و به عشق نفساني اكتفا نمايد. اين مي‌تواند سبب كوچ از اين نشئت به نشئت ديگري شود. كوچ از عشق مجازي به عشق حقيقي».16
عشـق آينـة بلـنـد نـور اسـت
شهوت ز حساب عشق دور است
آري، راهكار رهايي از «گناه» نيز از ديدگاه آيت الله بهجت قدس سره توبه است؛ توبه‌اي حقيقي كه با همه لوازمش ظهور يابد تا آثار معاصي بالكليّه رفع شود.17 و به تعبير ديگر فرمودند: «هر توبه كننده‌اي پاكيزه است؛ زيرا توبه تخليه و پاكيزگي از گناهان است. پس توبه، تخليه و تحليه [يعني] آراسته شدن به طهارت است، و پاكيزگي و توبه تحليه است و تحليه يك نوع پوشش براي شخص پاكيزه است. پس توبه پوشش بعد از پوشش است».18