امانتي از جانب خدا
پنج شنبه 3 بهمن 1392 7:36 PM
امانتي از جانب خدا
هيئت تحريريه
صفحه 24 الي 25 نسخه چاپي
¨ اشاره: آيت‌الله شيخ محمد بهاري همداني، از عالمان عامل و عارفان دلداده‌اي است كه تحت راهبري استاد بزرگ و بي‌نظير اخلاق و عرفان مرحوم آيت‌الله حاج ملاحسينقلي همداني، مراتب عالي معرفت را پيمود. او نوشته‌ها و نامه‌هاي ارزنده‌اي از خود به جاگذاشته است. مصاحبة مجازي اين شماره برگرفته از «آداب تربيت اولاد» اوست كه در كتاب تذكرة المتقين او آمده است.
¨خُلُق: از اينكه توفيق يافتيم كه با حضرت عالي به گفتگو بپردازيم، بسيار خرسنديم. يكي از دغدغه‌هاي والدين تربيت فرزند است. به طور كلي ما بايد چه ديدي به فرزند داشته باشيم و طبق آن به تربيت او بپردازيم؟
استاد: نعمت فرزند، در حقيقت، امانتي است كه از جانب خدا به انسان سپرده شده است و او ما را وليّ نعمت فرزند قرار داده است. بايد مراقب بود در اين امانت، خيانتي از ما سرنزند و كوتاهي نكنيم كه حقي ضايع شود. در اين صورت، خداوند ما را مؤاخذه خواهد كرد كه چرا او را به وسيلة دستورالعمل من تربيت نكردي، تا اين امانت را به سلامت به من بازگرداني و اجر بسيار بگيري. پس در مجموع بايد فرزند را امانت خدا و خود را مسؤول حفظ اين امانت بدانيم.
¨خُلُق: آيا تربيت همة كودكان يك‌سان است يا تفاوت مراتب وجود دارد؟
استاد: بله، مطمئناً تفاوت هست؛ مثلاً برخي اطفال از همان ابتدا با حيا هستند و اين، دليل بر عقل آنهاست. البته غالباً اطفال از اين دسته نيستند، بلكه از همان ابتدا بسياري از كارهاي ناپسند از آنان سرمي‌زند.
¨خُلُق: اصول كلي در تربيت هر كدام از اين دو دسته چيست؟
استاد: براي دستة اول كه همان فرزندان با رشد عقلي بالا هستند، بايد دو امر را رعايت كرد:
1. بايد آنان را به رعايت و عمل به آداب شرعي ترغيب كرد و به سنن نبوي واداشت.
2. بايد خوبان را نزدشان ياد كرد. همچنين اگر كار خوبي از آنان سرزد، بسيار مدحشان كرد واگر كوچك‌ترين عمل زشتي مرتکب شدند، بسيار تقبيح‌شان كرد تا دوباره مرتكب آن نشوند. زياده‌روي در خوردن و نوشيدن و توجه به لباس كلاً ناپسند است. به فرزند بايد آموخت كه دوست داشته باشد ديگران را در غذا بر خود مقدم بدارد.
از ديگر فرزندان كه معمولاً رفتارشان پسنديده نيست نيز بايد اين‌گونه مراقبت كرد:
1. او را از همراهي و همنشيني و رفاقت با كساني كه مي‌دانيم مخالف نظريات ما را به فرزندمان القا مي‌كنند، نهي كنيم.
2. بايد به گونه‌اي مراقبت شود كه از اين حالت ناپسند، به حالت نيكو و پسنديده انتقال يابد؛ چرا كه اين طفل، بدي‌هايش هنوز ملكة او نشده و مي‌توان از او جدا كرد و در اين زمينه نبايد از آموزش مطالب مفيد به او كوتاهي كرد.
¨خُلُق: معمولاً امر و نهي پدر و مادر، با مقاومت و به اصطلاح لج‌بازي فرزندان همراه است. در اين موارد چه بايد كرد؟
استاد: اگر انسان ديد كه فرزند با آنچه او را نهي مي‌كنيم، مخالفت مي‌كند، نبايد او را زياد توبيخ كرد، خصوصاً اگر ديديم مخالفت خود را از ما پنهان مي‌كند.
¨خُلُق: براي آموزش فرزندان چه اموري اولويت دارند؟ به عبارت ديگر، محور اصلي آموزش فرزندان، چه باشد بهتر است؟
استاد: بهترين چيزها براي اطفال اين است كه اخبار و روايات نغز و پرسود اهل‌بيت عليهم السلام را به آنان آموزش دهيم. همچنين اشعاري كه در ادب و تربيت آنان مؤثر است. البته بسيار بايد مراقب بود كه با اشعار هوس‌آلود كه مشتمل بر عشق مجازي و تشبيهات نامناسب است، انس نگيرند
