متن نشریه (دو ماهنامه) خلق - شماره دهم

2. تقواي اجتماعي
نتيجه و ثمرة تقوا اختصاص به فرد ندارد، بلكه تقوا ضابطه‌اي است كه سبب حيات جامعه و بقاي حيات انسانيت نيز مي‌شود. بعضي گمان مي‌كنند كه تقوا محدوديت مي‌آورد؛ ولي تقوا محدوديت نمي‌آورد، ‌بلكه براي حيات بشر مصونيت ايجاد مي كند؛ چون تقوا مي‌گويد‌ ظلم و ‌خيانت نكن. اگر تقوا رعايت شود، اجتماع از همة پليدي‌ها مصون مي‌ماند. اگر حقوق اجتماع را رعايت نكنيم و آزاد به تمام معنا بشويم، ديگر حيات باقي نمي‌ماند و جامعه قدر ومنزلتي پيدا نمي‌كند. رعايت حقوق اجتماع، همان تقواست. پس تقوا مخالف آزادي نيست و مانند نماز، روزه و خمس از فروعات مذهب نيست، بلكه تقوا حالتي است كه سبب بقاي حيات اجتماع هم مي‌شود. همان گونه كه رعايت قوانين راهنمايي و رانندگي، ما را از تجاوز به حقوق ديگران باز مي‌دارد و كسي نمي‌تواند بگويد پشت چراغ قرمز نمي‌ايستم، چون محدوديت مي‌آورد، تقواي اجتماعي هم مانند ايستادن در پشت چراغ قرمز است. انسان كفش مي‌پوشد تا پايش محفوظ و سالم و تميز بماند. پا نمي‌تواند بگويد كه چرا مرا محدود كردي؛ زيرا پوشاندن آن براي سلامت خودش و مصونيت از سرما و گرما و کثافات است. شرع مقدس که اين همه به تقوا سفارش کرده، مي‌خواهد مصونيت اجتماعي ايجاد کند، نه اينکه درصدد محدوديت مذهبي باشد.
حضرت صادق عليه السلام دربارة تقوا مي‌فرمايد: «التّقوي أنْ لا يَفْقُدُکَ حَيْثُ اَمَرَکْ وَلا يَراکَ حَيْثُ نَهاک؛ تقوا آن است كه حضرت حق در جايي که دستور داده است، تو را ببيند و در آنجا که ناراحت مي‌شود، تو را نبيند». به عبارت ديگر، واجبات و مستحباتت را انجام بده و محرّمات و مکروهات را ترک کن. حضرت صادق عليه السلام وارد مجلسي شدند، شخصي درخواست آب كرد و برايش شراب آوردند. حضرت تا اين وضع را ديد، از جا برخاست و فرمود: مجلسي که معصيت خدا در آن بشود، جاي من نيست، و از مجلس بيرون آمدند. اعمال ائمه اطهار، بايد سرمشق ما باشد. معصيت‌هايي که در مجالس مي‌شود، تمامش حجاب‌هاي ظلماني براي روحمان است و ما را لحظه به لحظه از خدا دور مي‌كند. نبايد در مجلسي که رضاي حق در آن نيست، وارد شويم و بايد اين گونه مجالس را ترك كنيم. اگر عذابي در چنين مجالسي نازل شود، همة حاضران را در برمي‌گيرد. حتي فرموده‌اند: اگر در چنين مجالسي کسي در اتاقي ديگر نماز بخواند، نمازش باطل است. ماندن در چنين مجالسي که محل فساد و لهو و لعب و ساز و آواز است، حرام است. هر لحظه که بيشتر بماني، حجاب‌هاي ظلماني بيشتر روحت را مي‌گيرد و از خدا دورتر مي‌شوي، حتي اگر در آن ذكر بگويي.
حضرت امير عليه السلام فرموده‌اند: «مَنْ مَلِکَ شَهْوَتَهُ کانَ تَقِيّا؛ هر کسي که جلو شهوتش را بگيرد، متقي است». شهوت هم مراتبي دارد: شهوت خوراک، شهوت لباس، شهوت مقام، شهوت عنوان، شهوت رياست، و تقوا شامل همة اينها مي‌شود. هر قدمي كه بر مي‌داريد، فقط بايد براي خدا باشد و انّيّت و خوديت در آن نباشد.
¨ادامه دارد...