¨قطره‌اي از دريا
دوشنبه 30 دی 1392 8:38 AM
¨قطره‌اي از دريا
حديث حقيقت حاوي نکات ارزنده فراواني است، اما ما به يک نکته که بيانگر شخصيت عظيم کميل است، اشاره مي‌کنيم. وقتي جناب کميل از حضرت امير عليه السلام مي‌پرسد كه حقيقت چيست، حضرت مي‌فرمايد: تو را چه به حقيقت؟ کميل بنا به رسم شاگردي اصرار مي‌ورزد و مي‌گويد: آيا من صاحب سرّ شما نيستم؟ حضرت صاحب سرّ بودن کميل را تأييد مي‌کند، ولي مي‌فرمايد: «بلي و لكن يرشح عليك ما يطفح منّى؛ آري، لکن آنچه از ظرف وجود من لبريز مي‌شود، به تو سرايت مي‌کند». باز کميل مي‌پرسد: آيا مثل شمايي، با اين همه کرامت، گداي درگاه خود را نا اميد مي‌کند؟ آن‌گاه حضرت جواب کميل را مي‌دهد و ابوابي از معارف را به روي کميل مي‌گشايد.
ممکن است خواننده گرامي گمان کند که بهره کميل از آقا اميرمؤمنان عليه السلام کم بوده که حضرت فرموده: «آنچه از من لبريز مي‌شود، به تو مي‌رسد». براي معلوم شدن مقدار و ارزش و کارايي رشحاتي که از ظرف علوم حضرت به جناب کميل مي‌رسيده، توجه شما را به سخن امام صادق عليه السلام جلب مي‌كنم:
حضرت به سدير مي‌فرمايند: آيا آياتي كه در مورد قضيه سليمان و بلقيس مي‌باشد را خوانده‌اي؟ سدير جواب مي‌دهد: آري خوانده‌ام. حضرت مي‌پرسند: آيا آصف4 و مقدار علمي كه از علم كتاب مي‌دانست را مي‌داني؟ سدير عرض مي‌كند: بفرماييد تا بدانم. حضرت مي‌فرمايند: علم او مانند قطره‌اي از دريا بود. نگوييد علم آصف از کتاب چقدر اندك است، بلکه بگوييد آن دريا چقدر عظمت دارد که قطره‌اي از آن اين قدر کارايي دارد. سپس فرمودند: به خدا قسم که تمام علم کتاب در نزد ما اهل بيت عليهم السلام است.5
در اينجا نيز نبايد بهره کميل را اندك دانست، بلکه بايد گفت علم امام عليه السلام فوق‌العاده زياد است و اگر شمه‌اي از دانش امام عليه السلام به او رسيده باشد، همين کافي است تا ما قدرت و علمي هموزن آصف بن برخيا براي کميل قائل باشيم. به همين جهت، فرمايش برخي بزرگان که معتقدند حضرت علي عليه السلام به خواص اصحاب خود از جمله جناب کميل، علم منايا و بلايا تعليم فرمود، درست به نظر مي‌رسد.6 مرحوم علامه شوشتري مي‌فرمايد: چون علوم و اسرار در باطن حضرت امير عليه السلام موج مي‌زد، مي‌خواست كه گوهر عرفان را بيرون بريزد. از اين رو، كميل بن زياد نخعي را پيش خود مي‌نشاند و بر او جواهر اسرار مي‌فشاند7 و حتي برخي بزرگان معتقدند كه حضرت، درجاتي از اسم اعظم الهي را به ايشان تعليم داده بود
