متن نشریه (دو ماهنامه) خلق - شماره نهم

¨5. فهم روايات
بر اهل انس با روايات پوشيده نيست كه برداشت از روايات، براي همه يك‌سان نيست. فهم عوام از روايات، سطحي و عاميانه است، خواص هم برداشتي عميق‌‌تر دارند و خواصِ از خواص هم برداشتي عميق‌تر و بيشتر. هر فهمي، يكي از آفاق معنا را نشان مي‌دهد و هر مرتبه از درك، در مرتبه خودش صحيح است، اما آنچه فهم انسان را ارتقا مي‌دهد، دو چيز است: يكي باز شدن افق درك باطني و نفسي كه حاصل عمل است و ديگري بازشدن افق درك آفاقي و نظري كه از علم حاصل مي‌شود: «سنريهم آياتنا في الآفاق و في انفسهم».5
علم طب از علومي است كه افق درك نظري انسان را باز مي‌كند و انسان را به فهم عميق‌تر روايات اهل‌بيت عليهم السلام قادر مي‌سازد؛ چون كليات علم طب، نوعي جهان‌بيني است و از اين‌رو، طبيب داراي بينشي خاص مي‌شود و چون اصول علم طب مورد امضاي اهل‌بيت عليهم السلام قرار گرفته، اين نوع بينش مي‌تواند شارح بسياري از روايات باشد. پس انسان آگاه به اين علم، به فهم عميق‌تري از ملاكات و مناطات و حكم موجود در روايات قادر است.
گذشته از اين، هزاران روايت طبي در مجامع روايي ما هست كه فقط در يك مجموعه 2056 روايت طبي جمع‌آوري شده كه به حتم، روايات اين باب؛‌ بيش از اين است. معلوم است كه فهم روايات طبي، براي كسي ميسّر است كه متخصص در اين رشته باشد. يادگيري علم طب ما را قادر بر فهم صحيح روايات مربوط به اين دانش مي‌كند و حتي مي‌توانيم با تدوين اين روايات، اصول طب و درمان را از آنها استخراج كنيم و به سؤالاتي كه در اين زمينه وجود دارد، پاسخ دهيم؛ شيوه‌اي كه شيخ مفيد و شيخ طوسي در علم فقه، در پيش‌گرفتند. همان گونه كه روايات فقهي، عام و خاص، و مطلق و مقيد دارد، روايات طبي نيز چنين است. جمع‌آوري اين روايات باعث مي‌شود تا با ديدن يك روايت، نتيجه نهايي گرفته نشود. در اينجا نيز اين متخصص در طب است كه مي‌تواند حكم طبي را از مجموعه روايات يك موضوع استنباط و استخراج كند؛ همان‌گونه كه فقيه احكام فقهي را از مجموعه روايات استنباط مي‌كند.
ادامه دارد...