¨3. معرفت نفس
شنبه 28 دی 1392 7:37 AM
¨3. معرفت نفس
علم طب در معرفت نظري نفس نيز نقش‌آفريني مي‌كند. از امام صادق عليه السلام روايتي نقل شده كه اشاره به اين معنا دارد: «عرفان المرء نفسه أن يعرفها بأربع طبائع و أربع دعائم و أربعة اركان، و طبائعه: الدّم و المرّة و الريح و البلغم، و دعائمه: العقل و من العقل الفطنة و الفهم و الحفظ و العلم، و اركانه: النور و النار و الروح و الماء؛2 معرفت نفس اين است كه نفس شناخته شود به چهار طبيعت و چهار ستون و چهار ركن و چهار طبيعت عبارت‌اند از: خون و مرة (صفراء) و باد و بلغم، و چهار ستون انسان اول عقل است كه زيركي هم از عقل است و دوم فهم و سوم حفظ و چهارم علم، و اركان انسان نور و آتش و روح و آب است».
اين روايت طولاني است و در ذيل روايت، به ارتباط بين رفتار انسان و حالات بدن تصريح شده است و متصدّي بررسي بسياري از اين اموري كه در روايت مطرح شده، علم طب است و شناخت اينها، مستلزم شناخت نفس است؛ چون اركان و امزجه و طبايع از امور بسيار مؤثر در شاكلة نفس هستند. اين مطلب از روايت ديگري كه از امام صادق عليه السلام نقل شده نيز فهميده مي‌شود. در اين روايت، تأثير اركان و مزاج و اخلاط در اخلاق و رفتار بررسي شده است
