متن نشریه (دو ماهنامه) خلق - شماره هشتم
شنبه 28 دی 1392 4:32 AM
سرمقاله
صفحه 4 الي 5 نسخه چاپي
انسان موجودي فقير و وابسته است كه سرتاسر وجود او را نياز و تعلق فرا گرفته است؛ همان‌گونه كه خداي متعال در قرآن كريم مي‌فرمايد: «يا أيّها الناس انتم الفقراء إلي الله و الله هو الغني الحميد».1
معمولاً درك فقر، زمينه‌ساز ابراز نياز است و زيربناي همة ارتباطات بشري، رفع نيازهاي آدمي است. البته انسان‌ها بر اساس نوع تفكر و شاكله‌اي كه دارند، وابستگي‌هاي متفاوتي دارند و همين امر موجب تمايز آنها مي‌گردد و رفع همين نيازهايي كه آنان بر اساس شاكله خود درك كرده‌اند، به سعي و تلاش آنان جهت مي‌دهد. بر همين مبنا است كه آرزوهاي بشر نيز شكل مي‌گيرد.
در تفكر ديني، تعلق حقيقي انسان به خداوند متعال است و وابستگي‌هاي ديگر، سرابي بيش نيست و تمام حركت انبياي الهي، جهت‌بخشي به اين جنبه از ساحت وجودي انسان بوده است. همين فهم تعلق و نياز به خداوند متعال، زمينه‌ساز توسل و توكل به او خواهد بود؛ چرا كه انسان در واقع تكيه‌گاهي غير از او ندارد: «الهي و ربّي من لي غيرك». اما به راستي، چرا انسان‌ها به اين درك نمي‌رسند و چه كنيم تا روح توكل و توسل در ما زنده شود؟
زيربناي تعلقات بشر، مباني فكري اوست. اگر نوع تفكر انسان، مادي و منحصر به همين عالم باشد، وابستگي‌هاي او نيز در همين عالم خلاصه خواهد شد، ولي اگر ساختار فكري انسان بر مبناي «يؤمنون بالغيب» باشد و محدود به عالم ظاهر نباشد و حقيقت را در عالم پنهان و ماوراي ماده بجويد، طبيعي است كه تعلقات او نيز فرامادي خواهد گرديد. زندگي مادي امروز، انسان‌ها را براي رسيدن به اهدافشان، به عالم ماده سوق مي‌دهد و آنها را از وراي اين عالم غافل مي‌سازد و همين امر موجب اشتغال كامل انسان به ماديات مي‌شود؛ چنان كه انسان تمام آرزوها و حتي هويت خود را در مظاهر مادي جستجو مي‌كند. در چنين فضايي، سخن گفتن از خدا و ارتباط با او، معنا و مفهومي نخواهد داشت. براي رهايي از بند ماديات، لازم است ارتباطات ظاهري‌مان را با افرادي قرار دهيم كه به دليل ايمان داشتن به غيب، نيازهاي انسان را منحصر به جسم و عالم ماده نمي‌دانند. ارتباط با چنين انسان‌هايي، به تدريج زمينه تحول فكري را در ما فراهم مي‌آورد و در طول زمان، تعلقات ما را نيز تغيير مي‌دهد. اين تحول زمينه‌ساز درك تعلق به خداي متعال مي‌گردد و اينجاست كه نماز و ارتباط با خداوند از باب «أقم الصلوة لذكري»2 و انس با قرآن از باب «شفاءٌ لما في الصّدور و هديً و رحمةٌ للمؤمنين»3، و توسل به اهل‌بيت عليهم السلام از باب «وابتغوا إليه الوسيله»4، سرلوحة همه امور زندگي ما قرار خواهد گرفت و توكل به او در وجود ما نهادينه خواهد شد. به اميد آن روز.
پي‌نوشت‌ها:
---------------
1.سوره مباركه فاطر/ آيه 15.
2.سوره مباركه طه/ آيه 14.
3.سوره مباركه يونس/ آيه 57 .
4. سوره مباركه مائده/ آيه 35
