¨6. سيد محسن امين
شنبه 28 دی 1392 4:10 AM
¨6. سيد محسن امين
آل امين كه به قبيله قشاقش معروف بودند، از محل سكونتشان در حله به جبل عامل كوچ كردند. رئيس قبيله آنها، شخصي به نام سيد محمد امين بود و بدين سبب، امين، زيور اين خاندان شد؛ خانداني كه نسبشان به‌امام سجادعليه‌السلام مي رسد.
يكي ازنوادگان اين خاندان، سيد محسن امين فرزند عبدالكريم است كه در سال 1284 ق در يكي از روستاهاي جبل عامل شقراء ديده به جهان گشود. وي در كودكي قرآن، نوشتن، شنا، اسب دواني را از پدر و مادر و خويشانش آموخت و در شش سالگي به نحو و خوشنويسي روي آورد و مشغول امر تحصيل شد؛ ولي سختي‌هاي زندگي از جمله سرپرستي پدر پير نابينا و دو خواهر، او را به انجام كارهاي مادي مجبور كرد؛ با وجود اين، مطالعه و پژوهش را رها نكرد.
سيد محسن در سال 1308ق با بضاعت مالي كه داشت، همراه شيخ حسين مغنية، رهسپار عراق شد و دو سال و نيم در نجف اشرف از محضر استاداني از جمله سيد علي عاملي، شيخ الشريعه اصفهاني، شيخ محمد كاظم خراساني و حاج آقا رضا همداني بهره برد.
فشار فقر باعث شده بود كه سيد، نان خويش را نسيه كند؛ ولي اخلاص در تحصيل علم را با هيچ ثروتي عوض نكند؛ به‌طوري‌كه در درس يكي از اساتيد متمكن شركت نكرده و مي فرمود: «هر چند آن استاد، دانشوري گران‌قدر است؛ ولي نمي‌توانم خود را راضي كرده، در درسي حاضر شوم كه بهره‌مندي از ثروت استاد، مي‌تواند يكي از انگيزه‌هاي آن شمرده شود».
براي سيد، ايّام زندگي در نجف، سال‌هاي دشواري بود؛ از جمله آن دشواري‌ها، تنگدستي، انتشار بيماري واگيردار، خشكسالي و از دست دادن پدربود. سيد محسن، با دعوت شيعيان دمشق رهسپارآن شهر شد و در آن‌جا خدمات ارزنده‌اي از خود به يادگار گذاشت كه عبارت‌اند از : 1. ايجاد مدرسه‌هايي براي پسران و دختران 2. وقف زمين و ساختمان‌هايي براي اهداف آموزشي 3. چاپ و انتشار كتاب‌هاي ويژه‌اين آموزشگاه‌ها.
اين عالم بزرگوار، پس از دو سال خدمت دراين شهر، پس از زيارت خانه خدا، به روستاي خود بازگشت و دوباره با حوادثي چون قحطي و بيماري وبا روبه‌رو شد؛ به‌طوري كه مردم، به دليل ترس از سرايت بيماري، از تدفين افرادي كه بر اثر وبا از دنيا مي رفتند، خودداري مي‌كردند؛ ولي اين دانشمند بزرگ، شخصاً، كفن و دفن اموات را به عهده گرفت.
پس از اشغال سرزمينش به‌دست فرانسوي‌ها، اشغالگران وجود سيد را بين مسلمانان خطرناك دانستند، لذا تصميم گرفتند او را رئيس علماي شيعه در سوريه و لبنان كنند، تا او را از نزديك تحت كنترل قرار دهند؛ ولي وي در جواب افسر فرانسوي گفت: به سبب اعتمادي كه فرمانده شما به من نشان داد، تشكرم را به وي ابلاغ كن و بگو: «خداوند، به واسطه قناعت، مرا از خانه خوب، اتومبيل ويژه، مقام والا و همه آنچه پيشنهاد كرديد، بي‌نياز ساخته است».
وي علاوه بر شاگردان فرزانه، حدود صد جلد كتاب و رساله به يادگار گذاشته است كه مهم‌ترين آنها عبارت‌اند از: اعيان الشيعه، تاريخ جبل عامل، البحر الزخار في شرح احاديث الائمة الاطهار، حذف القتول عن علم الاصول، حاشيه بر عروة الوثقي، المجالس السنيه في مناقب و مصائب العترة النبويه و لواعج الاشجان. (8)
در پايان، اميدواريم خداوند متعال، توفيقي عنايت فرمايد كه بتوانيم با شناختي صحيح از زواياي مختلف حيات اين عالمان با عمل و استفاده‌اي كامل از ميراث گران‌بهاي آنها، قدمي به سوي سعادت وتكامل خود و نسل‌هاي آينده برداريم
