-2. ايجاد انقلاب دروني
از علايم مهم ديگر اولياي الهي، تأثيري است که همنشيني با آن‌ها در درون انسان مي‌گذارد، انسان را به ياد خدا مي‌اندازند و محضر آن‌ها، نوراني و مقدس و با صفا است؛ آن‌چنان‌که رغبت‌ها به دنيا، کم شده و تمايل بيشتري براي توجه به آخرت و رسيدن به معنويت در درون، پديد مي‌آيد. در واقع، اولياي حقيقي، همان‌ها هستند که حضرت عيسيعلي‌نبيناو‌آله‌و‌عليه‌السلام در پاسخ به پرسش حواريون كه با چه كسي همنشين شويم، فرمود :
کسي که ديدنش شما را به ياد خداوند بيندازد و صحبت‌هايش، بر علم شما بيفزايد و عملش، رغبت شما را به آخرت افزايش دهد.14
وقتي از عارف فرزانه، حضرت آيت الله انصاري همداني مي‌پرسند چگونه مدعيان دروغين سلوک را بشناسيم، در جواب مي‌فرمايد:
اول، اين‌که اين افراد خلاف شرع انجام نمي‌دهند. دوم، اين‌که نشستن در مجالس آن‌ها، التهاب دروني ايجاد مي‌کند.15
امثال ملاحسينقلي‌ها، با يک جمله ساده، انسان‌ها را متحول کرده، نجات مي‌دهند؛ حتي اگر مقابلشان شخصي مثل عبد فرار، خلافکار مشهور نجف باشد يا كساني باشند که مشغول لهو و لعب هستند که با خواندن چند بيت شعر حکيمانه، آن‌چنان در درونشان تحول ايجاد مي‌کند که نه تنها عمل زشتشان را ترک مي‌کنند، بلکه چنان گريه و زاري مي‌نمايند که صداي ناله‌شان از راه دور به گوش مي‌رسد؛16 شخصيت بي‌نظيري که وقتي افراد از جلسه اخلاق او خارج مي‌شدند، نفس قدسي ايشان با آنان چنان کرده بود که از خود بيخود بودند؛ به گونه‌اي كه ديگران از راه رفتن آن‌ها مي‌فهميدند اينان از درس اخلاق ملاحسينقلي همدانيرحمهةالله‌عليه مي‌آيند.17 و اين تاثير نفس، به دست نمي‌آيد، مگر با عمل و التزام به آنچه مي‌گفته‌اند. امام صادقعليه‌السلام مي‌فرمايد:
هرگاه عالم به علم خود عمل نکند، موعظه او از قلوب زايل مي‌شود؛ همان‌گونه که آب باران، از سنگ زايل مي‌شود.18
دربارة مجالس حضرت آيت الله سيد عبد‌الكريم كشميري رضوان‌الله‌عليه چنين نقل مي‌کنند:
هر وقت کنار ايشان مي‌نشستم، به طور قلبي ياد خدا مي‌افتادم. پيش او اگر از دنيا حرف مي‌زدي، مثل اين بود که پيش بزرگي داري حرف زشتي مي‌زني؛ انسان خودش خجالت مي‌کشيد.19
*******************************
14.قَالَ رَسُولُ ا للهِ ص قَالَتِ الْحَوَارِيُّونَ لِعِيسَي يَا رُوحَ ا للهِ مَنْ نُجَالِسُ قَالَ مَنْ يُذَكِّرُكُمُ ا للهَ رُؤْيَتُهُ وَ يَزِيدُ فِي عِلْمِكُمْ مَنْطِقُهُ وَ يُرَغِّبُكُمْ فِي الْآخِرَةِ عَمَلُهُ (الكافي، ج1، ص39، باب مجالسة العلماء و صحبتهم ...).
15.در کوي بي نشانها، ص73.
16.جهت رعايت اختصار اصل ماجرا را نقل نکرديم جهت اطلاع بيشتر مراجعه نماييد به: مقدمه تذکره المتقين، ص21 و چلچراغ سالکان، ص89.
17.ناگفته هاي عارفان، ص182.
18.عَنْ أَبِي عَبْدِ اللهِ ع قَالَ إِنَّ الْعَالِمَ إِذَا لَمْ يَعْمَلْ بِعِلْمِهِ زَلَّتْ مَوْعِظَتُهُ عَنِ الْقُلُوبِ كَمَا يَزِلُّ الْمَطَرُ عَنِ الصَّفَا (الكافي، ج1، ص44). شيدا، ص127).
19.شيدا، ص127.
