شگفتی زندگی پرندگان + عکس
چهارشنبه 25 دی 1392 5:50 PM
یکی از شگفتی های زندگی پرندگان، توانمندی آنها در ساختن لانه است که این ویژگی غریزی در پرندگان، در مناطق مختلف دنیا به شکل های گوناگون عملی می شود. اندیشیدن در گونه های متعدد لانه سازی پرندگان، درس های بسیار ارزنده ای را به انسان ها می آموزد که بزرگ ترین و آشکارترین آنها، تعظیم و سپاس گزاری آفریدگاری است که به اراده خود، توانایی ساخت لانه هایی بسیار زیبا را به آنان الهام می کند. بی شک، بزرگترین معماران جهان در برابر نظم و ترتیب به کار رفته در ساختمان آشیانه های پرندگان از جمله «مرغ تاق نصرت ساز»، قدرت معماری خویش را ناچیز می انگارند.آری، این نظم و چینش، فکر و عقل همگان را به قدرت بیکران ناظم بزرگ جهان آفرینش رهنمون می سازد و اینکه هیچ چیزی بیهوده خلق نشده و همه بر اساس حق استوار است.
این همه نقش عجب بر در و دیوار وجود
هر که فکرت نکند، نقش بود بر دیوار
خداوند قادر در قرآن مجید، با بیانی حکیمانه در این باره می فرماید:
" آسمان ها و زمین و موجودات دیگر را بیهوده نیافریدیم. اینها جز به منظور و هدف معینی آفریده نشده اند."
یکی از آفریده های زیبا و حیرت انگیز خداوند که از قدرت بی کران او خبر می دهد،" مرغ تاق نصرت ساز" است. بر اساس یافته های پژوهشگران، تا کنون شانزده گونه مختلف از این پرنده اعجاب انگیز شناخته شده که از این تعداد، هشت گونه در استرالیا و هشت گونه دیگر در گینه نو به سر می برند. شیوه لانه سازی این پرنده، نه تنها با پرندگان دیگر، بلکه در میان گونه های مختلف خود نیز متفاوت است و در روش ساخت و نوع تزیین آشیانه و آداب تکثیر نسل هم تفاوت های بسیاری با دیگر گونه ها دارد. این نوع پرنده در نقاط دور افتاده زندگی می کند و معمولاً پرنده شناسان، آن را به عنوان «یک پرنده خجالتی» می شناسند. همچنین به دلیل حساسیت بسیار زیاد این پرنده در مقابل سر و صداهای محیط پیرامونش، در مقایسه با دیگر پرندگان، ناشناخته تر مانده و جز تعداد کمی از پرنده شناسان، بیشتر مردم حتی نام این مرغ را هم نشنیده اند.
جهان را سر به سر آیینه ای دان
به هر یک ذره ای صد مهر تابان
اگر یک قطره را دل بر شکافی
برون آید از آن صد بحر صافی
جنس نر پرنده تاق نصرت ساز که تقریباً به اندازه یک کبوتر است، پیش از فصل تکثیر نسل، ساختن آشیانه خود را که در اصطلاح، به آن «تاق نصرت» می گویند، شروع می کند. بدین منظور، محل خاصی را در جنگل انتخاب می کند که به طور کامل سایه گیر نباشد. سپس زمین مورد نظر را به شعاع یک متر مربع، از هر گونه خس و خاشاک پاک می کند. آن گاه راهی را به طول بیست تا سی سانتی متر می سازد و آن را با دو ردیف ترکه های صاف احاطه می کند. روبه روی ضلع جنوبی تاق نصرت خود را که در طول روز نور بیشتری می گیرد، با علوفه و ساقه های نرم می پوشاند و پس از آن، اشیایی را که رنگ های روشن دارند و بدیع و براق هستند، جمع می کند و گاهی رنگ های آبی تیره و زرد مایل به سبز را بر دیگر رنگ ها ترجیح می دهد و شاید بدین سبب این گزینش را در رنگ ها انجام می دهد که رنگ آبی، با رنگ پرهایش که بنفش مایل به آبی است و زرد مایل به سبز نیز با رنگ نوکش و پرهای جفتش هماهنگی دارد. این پرنده، تاق نصرت خود را با گل های آبی و زرد و پرهای الوان طوطی تزیین می کند.
بیشه زاری بود سبز و بانمک
از نژاد مزرع سبز فلک
سرزمین سحر و مهد جاودان
چهره پرداز جمال جاودان
برگ هایش چون مژه برتافته
شاخه ها چون طره در هم بافته
آفتاب از سرو نازش، پای بوس
برکه اش، آیینه بخت عروس
بلبلانی با نوای جاودان
تیره شب، بگشوده راه کاروان
گاهی تاق نصرتی که مرغ تاق نصرت ساز با آن همه زیبایی و شگفتی می سازد، پس از بارش باران های سنگین ، آسیب می بیند و رنگ ها شسته می شود. از این رو، این پرندگان بخش های ویران شده را ترمیم می کنند و به تزئین دوباره لانه خود می پردازند. پس از به پایان رسیدن ساخت و تزئین آشیانه، این پرنده با هدف ترغیب پرنده جنس مخالف برای ورود به تاق نصرت و پیشواز از او، تشریفات ویژه ای را به انجام می رساند از جمله: نشان دادن اشیای مختلف آشیانه و تزئینات تاق نصرت به پرنده جنس مخالف. گفتنی است این پرنده پرنده برای زیباسازی آشیانه، امکانات و اشیای گوناگونی را به کار می گیرد.
یکی از پرنده شناسان، در تاق نصرت یکی از این پرندگان، در حدود پانصد استخوان کانگرو و بیش از سیصد صدف حلزون زرد کم رنگ را دیده است. در مناطق نزدیک سکونت انسان ها نیز اشیای براقی که در آفتاب می درخشد، نظر آنها را بیشتر جلب می کند، به گونه ای که در تاق نصرت آنها، درِ بوتل، دکمه فلزی، میخ و چیزهایی از این قبیل یافت می شود. کشاورزی، تعدادی قاشق چای خوری را که گم کرده بود، در لانه یکی از این پرندگان که در همسایگی اش بود، پیدا کرد. این پرنده ، زیباترین اشیا و ابزار تاق نصرت خود را به منقار می گیرد و به پرنده جنس مخالف نشان می دهد و ظاهراً او نیز با ارزیابی دارایی و ظاهر پرنده نر، توافق خود را برای ورود به لانه نشان می دهد.
این خانه پاک، پیش از این بود
آرامگه دو مرغ خرسند
کرده به گُل آشیانه اندود
یک دل شده از دو عهد و پیوند
یک رنگ، چه در زیان چه در سود
هم رنجبر و هم آرزومند
از گردش روزگار خشنود
آورده پدید، بیضه ای چند
آن یک، پدر هزار مقصود
وین مادر بس نهفته فرزند