آرشیو مسابقه هفتگی "آموزه های نهج البلاغه"

مسابقه هفته شانزدهـــم(93/02/13 لغایت 93/02/19)

خطبه ی شماره 233 نهج البلاغه :

در حمد خدا و لزوم تقوا

شناخت پروردگار

سپاس خداوندي را سزاست که سپاس او در خلق آشکار، و سپاهش پيروز و بزرگي او والا و بيکرانه است خدا را براي نعمتهاي پي در پي و بخشش‏هاي بزرگش ستايش مي‏کنم، خدايي که حلمش بزرگ و عفوکننده است، در فرمانش عادل، و از گذشته و آينده باخبر است، با علم خود جهان هستي را پديد آورده، و با فرمان خود موجودات را آفريده است، بي آنکه از کسي پيروي کند، و يا بياموزد، و يا از طرح حکيم ديگري استفاده نمايد، در آفرينش پديده‏ها، دچار اشتباهي نشده، و نه با حضور و مشورت گروهي آفريده است. گواهي مي‏دهم که محمد (ص) بنده و فرستاده اوست، به هنگامي او را مبعوث فرمود که مردم در گرداب جهالت فرو رفته، و در حيرت و سرگرداني به سر مي‏بردند، هلاکت آنان را مهار کرده به سوي خود مي‏کشيد، و گمراهي بر جان و دلشان قفل زده بود.
 

ره‏آورد پرهيزکاري
اي بندگان خدا! شما را به پرهيزکاري سفارش مي‏کنم، که حق خداوند بر شماست، و نيز موجب حق شما بر پروردگار است، از خدا براي پرهيزکاري ياري بطلبيد، و براي انجام دستورات خدا از تقوا ياري جوييد، زيرا تقوا، امروز سپر بلا، و فردا راه رسيدن به بهشت است، راه تقوا روشن، و رونده آن بهره‏مند، و امانتدارش خدا، که حافظان آن خواهد بود، تقوا همواره خود را بر امت‏هاي گذشته و آينده عرضه مي‏کند، زيرا فرداي قيامت، همه به آن نيازمندند. آنگاه که در قيامت آفريده‏ها را گرد مي‏آورد، و درباره همه نعمت‏ها مي‏پرسد، پس چه اندکند آنان که تقوا را برگزيدند، و بار آن را بدرستي بر دوش کشيدند، آري پرهيزکاران تعدادشان اندک است، و شايسته ستايش خداوند سبحان که فرمود: (بندگان سپاس‏گزار من اندکند.) پس گوش جان را به نداي تقوا بسپاريد، و براي به دست آوردن آن تلاش کنيد، تقوا را بجاي آن چه از دست رفته به دست آورديد و عوض هر کار مخالفي که مرتکب شده‏ايد انتخاب کنيد، با تقوا خواب خود را به بيداري، و روزتان را با آن سپري کنيد، دلهاي خود را با تقوا زنده کنيد، و گناهان خود را با آن شستشو دهيد، بيماريهاي روان و جان خود را با تقوا درمان، و خود را آماده سفر آخرت گردانيد، از تباه‏کنندگان تقوا عبرت گيريد و خود عبرت پرهيزکاران نشويد. آگاه باشيد! تقوا را حفظ کنيد و خويشتن را با تقوا حفظ نماييد.
 

پرهيز از دنياي حرام
برابر دنيا خويشتن‏دار و برابر آخرت دلباخته باشيد، آن کس را که تقوا بلندمرتبت نمود خوار نشماريد، و آن را که دنيا عزيزش کرد گرامي نداريد، برق درخشنده دنيا شما را خيره نکند، و سخن ستاينده دنيا را نشنويد، به دعوت کننده دنيا پاسخ ندهيد، و از تابش دنيا روشنايي نخواهيد، و فريفته کالاهاي گرانقدر دنيا نگرديد. همانا برق دنياي حرام بي‏فروغ است، و سخنش دروغ، و اموالش به غارت رفته، و کالاهاي آن در شرف تاراج است. آگاه باشيد! دنياي حرام چونان عشوه‏گر هرزه‏اي است که تسليم نشود، و مرکب سرکشي است که فرمان نبرد، دروغگويي خيانتکار، ناسپاس حق‏نشناس، دشمني حيله‏گر، پشت‏کننده‏اي سرگردان، حالاتش متزلزل، عزتش خواري، جدش بازي و شوخي، و بلندي آن سقوط است، خانه جنگ و غارتگري، تبهکاري و هلاکت، و سرمنزل ناآرامي است، جايگاه ديدار کردنها و جداييهاست، راه‏هاي آن حيرت‏زا، گريزگاههايش ناپيدا، و خواستهايش نوميدکننده و زيانبار است، پناهگاههاي دنيا انسان را تسليم مرگ مي‏کند، و از خانه‏هاي خود بيرون مي‏راند، و چاره‏انديشي‏ها ناتوان‏کننده است.
 

اقسام دنياپرستان
نجات يافته‏اي مجروح، يا مجروحي پاره پاره تن، دسته‏اي سر از تن جدا، و دسته‏اي ديگر در خون خود تپيده، گروهي انگشت به دندان، و جمعي از حسرت و اندوه دست بر دست مي‏مالند، برخي سر بر روي دستها نهاده به فکر فرو رفته‏اند، عده‏اي بر اشتباهات گذشته افسوس مي‏خورند و خويشتن را محکوم مي‏کنند، و عده‏اي ديگر از عزم و تصميم‏ها دست برداشته، که راه فرار و هر نوع حيله‏گري بسته‏شده، و دنيا آنها را غافلگير کرده است، زيرا کار از کار گذشته، و عمر گرانبها هدر رفته است. هيهات! هيهات! آنچه از دست رفت گذشت، و آنچه سپري شد رفت، و جهان چنانکه مي‏خواست به پايان رسيد. (نه آسمان بر آنها گريست و نه زمين، و هرگز ديگر به آنها مهلتي داده نشد.)

***

حکمت ها :

1- حکمت شماره 66 نهج البلاغه:   

  و درود خدا بر او فرمود: اگر آنچه را که مي‏خواستي به دست نيامد، از آنچه هستي نگران مباش.

آنچه که مي‏خواستي، گر نيستي

بي‏اهميت بود که کيستي

2- حکمت شماره 31 نهج البلاغه:

و درود خدا بر او فرمود: نيکوکار از کار نيک بهتر، و بدکار از کار بد بدتر است.

شخص نيکوکار از نيکي سرست

شخص بدکار از بدي هم بدترست

3- حکمت شماره 12 نهج البلاغه:

و درود خدا بر او فرمود: (درباره آنان که از جنگ کناره گرفتند) حق را خوار کرده، باطل را نيز ياري نکردند.

گرچه حق را بي‏سبب کردند خوار

ليک با باطل نگرديدند يار

4- حکمت شماره 186 نهج البلاغه: 

و درود خدا بر او فرمود: (در سر راه از کنار مزبله‏اي عبور مي‏کرد) اين همان است که بخيلان به آن بخل مي‏ورزند. (و در روايت ديگري نقل شد که) اين چيزي است که ديروز بر سر آن رقابت مي‏کرديد.

اين کثافت که فتاده بر زمين

خود همان چيزي بود که پيش از اين

بخل مي‏کرديد در اهداء آن
يا رقابت بود در آن بينتان

5- حکمت شماره 234 نهج البلاغه:

و درود خدا بر او فرمود: از خدا بترس هر چند اندک، ميان خود و خدا پرده‏اي قرار ده هر چند نازک.

گرچه کم باشد، بترس از کردگار

گرچه نازک، پرده‏اي ميده قرار

ترجمه: محمد دشتی

ترجمه به شعر: امید مجد

زمان شرکت در مـسـابـقـه هـفـتـه شانزدهم پایان یافته است