مديريت علوي - گزينش و انتخاب
دوشنبه 23 دی 1392 5:22 AM
گزينش و انتخاب
از وظايف اصلى و مهم مدير، گزينش و انتخاب منابع انسانى کار‌آمد براى سازمان است. انتخاب درست و مناسب افراد براى مشاغل مختلف در سازمان ضرورتى انکارناپذير است؛ چرا که نيروهاى انسانى بازوان فکرى و اجرايى سازمان، و رکن مهم دستيابى به اهداف هستند، و موفقيت در انجام دادن وظايف و مأموريت‌هاى مورد نظر با استفاده از خدمات افراد شايسته و توانمند امکان‌پذير است، بنابراين، در صورتى که گزينش و انتخاب کارکنان به صورت مناسب انجام نشود و افراد بدون شايستگى و توانمندى برگزيده شوند؛ نه تنها سازمان را در دستيابى به اهداف و انجام دادن وظايف سازمانى يارى نمى‌دهند؛ بلکه خود مانعى بزرگ بر سر راه موفقيت سازمان خواهد بود. و باعث به هدر رفتن فرصت‌ها و هزينه‌هاى ارزشمند سازمان مى‌شوند.
اهميت گزينش و نقش ويژه نيروهاى انسانى در سازمان، تا آن جاست که حضرت على- عليه السلام- شايسته‌سالارى را رکن اساسى و محور اصلى گزينش مطرح کرده، و معيار انتخاب افراد را تخصص و تعهد آنان مى‌داند، و از گزينش افراد بر اساس وابستگى‌ها نهي شده است. کارگزار بودن در حکومت اسلامى، امانتى است که بايد به اهلش سپرده شود، به کسانى که شايستگى و توانمندى آن کار را داشته باشند. آن حضرت به مالک اشتر مى‌فرمايد:
فَوَلِّ عَلَى أُمُورِکَ خَيْرَهُم ؛6 پس کارها را به بهترين آنان واگذار کن.
بهترين، و شايسته‌ترين فرد براي احراز مشاغل مختلف از نگاه حضرت على، - عليه السلام- کسى است که از يک سو تخصص لازم در آن شغل را داشته باشد، و از سويى ديگر، از ويژگى‌هاى مثبتى مثل ديندارى، پاکى و صلاحيت خانوادگى، حيا و امانتدارى بهره مند باشد. آن حضرت در اين‌باره مى‌فرمايد:
وَ تَوَخَّ مِنْهُمْ أَهْلَ التَّجْرِبَةِ وَ الْحَيَاءِ مِنْ أَهْلِ الْبُيُوتَاتِ الصَّالِحَةِ وَ الْقَدَمِ فِي الْإِسْلَام؛7 از ميان آن ها افرادى را که اهل تجربه، و حيا و پاکدامنى، و از خانواده‌هاى شايسته بوده، و در اسلام پيشگام ترند، انتخاب کن.
بر اساس توصيه‌هاى مؤکد حضرت على- عليه السلام- مديران و مسئوولان نظام اسلامى حق ندارند مشاغل دولتى را بر اساس وابستگى‌هاى خانوادگى يا سياسى تقسيم کنند. آن‌ها مجاز نيستند امور اجرايى مردم را به کسانى واگذارند که اصالت خانوادگى ندارند، و از فضايل و کرامت‌هاى اخلاقى به دور هستند. همچنين حق ندارند از کسانى که از توانايى، تخصص، تقوا و تعهد لازم برخوردار نيستند، در کارها و مشاغل مختلف سازمان‌ها و نهادهاى نظام اسلامى بهره گيرند؛ زيرا مديريت و مسئوليت امانت بسيار مهمى است که بايد به افراد شايسته و متخصص سپرده شود. کسانى که بدون داشتن شايستگى‌هاى لازم، خود را در مقام اداره امور قرار مى‌دهند، و يا آن‌ها که افراد فاقد شايستگى و اهليت را براى اداره کارها انتخاب مى‌کنند، خيانت بزرگى مرتکب شده و اسباب نابودى خود و سازمان را فراهم مى‌آورند.8
------------------------------
6. نهج البلاغه، نامه 53.
7. همان.
8. اقتباسي از کتاب مديريت علوى، نوشته آقايان ابوطالب خدمتى، علي آقاپيروزي و عباس شفيعى.
