ابتلاي انقطاع يا ابتلاي اخلاص
دوشنبه 23 دی 1392 4:18 AM
ابتلاي انقطاع يا ابتلاي اخلاص
مرتبة ديگر از ابتلاي مؤمنان که به اولياي خدا مربوط است، در سوره‌ي حديد بيان شده است:
مَا أَصاب مِن مُّصِيبَةٍ فى الأَرْضِ وَ لا فى أَنفُسِکُمْ إِلا فى کتَبٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبرَأَهَا إِنَّ ذَلِک عَلى الله يَسِيرٌ لِّکَيْلا تَأْسوْا عَلى مَا فَاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِمَا ءَاتَاهمْ وَ الله لا يحِب کلَّ مخْتَالٍ فَخُور17
هيچ مصيبتى نه در زمين و نه در نفسْهاى شما [ به شما] نرسد، مگر آنکه پيش از آنکه آن را پديد آوريم، در کتابى است. اين [کار] بر خدا آسان است. تا بر آنچه از دست شما رفته اندوهگين نشويد و به [سبب] آنچه به شما داده است شادمانى نکنيد، و خدا هيچ خودپسند فخرفروشى را دوست ندارد.
علامه طباطبايي مي فرمايد مصيبت، واقعه‌اي است که براي چيزي پيش مي‌ايد و از اصابت تير با هدف گرفته شده است و بنابر اين مفهوم شامل خير و شر مي‌شود؛ ولي در استعمال، معمولاً براي شر به کار مي‌رود.18
در اين مرتبه از امتحان و ابتلاي مؤمنان، سخن بر سر اين نيست که در مصائب، ايمان به خدا را حفظ کنند تا بر هدايتشان افزوده شود، بلکه سخن اين جا است که در اين مصائب، به انقطاع کامل برسند و به چيزي رنجور يا خرسند نشوند، نه اين که در رنج و خرسندي در راه رضاي خدا بکوشند و دست در دست خدا بگذارند. اين جا کسي که دست خدا به ياري‌اش آمده است مي‌کوشد خود را از هرچه غير معبود است، جدا سازد.
هنگامي که امام زين العابدين -عليه السلام- به سوي يزيد آورده شد و برابر او ايستاد، آن ملعون گفت: «و ما اَصابَکُم مِن مُصيبَةٍ فبما کَسَبَت ايديکُم »! امام سجاد -عليه السلام- فرمود: «اين ايه دربارة ما نيست؛ بلکه خداوند دربارة ما فرمود:
ما اَصابَ مِن مُصيبةٍ في الاَرضِ وَ لا فِي اَنفُسکُم الاّ في کتابٍ مِن قبلِ أَن نَبرأَها.19
**********
17. حديد، آيه‌هاي22 و 23.
18. الميزان، ج 19، ص 173.
19. ميزان الحکمه، باب ابتلا، ح1960
