متن نشریه (دو ماهنامه) خلق

پاسخ اول
وسعت عالم غيب بگونه‌اي است که علماي بزرگ اخلاق و مشاهير اهل معني باز خود را در گام نخست مي دانسته‌اند و اين، يا به خاطر بزرگواري و شکسته‌نفسي آنان بوده و يا به دليل مراتب بي‌نهايت رشد انساني در محدود‌ه‌ي بي‌انتهاي ملکوت بوده؛ خدا دانا است .
ابتدا بايد فرض را بر آن بگيريم که ما هدف را دانسته‌ايم و مقصد را شناخته‌ايم؛ چون بدون هدفي روشن و شفّاف، گام نخست معني ندارد . فرض بر آن است که مقصد، مقام قرب حضرت ربوبي است. هدف، رسيدن به بالاترين مراتب کمال آدمي است . بيرون آمدن از نفس امّاره‌ي بالسوء و اتصاف به نفس مطمئنّه است، خروج از دائره‌ي شهوات و اتصاف به صفات ملکوتي است، طهارت نفس و صاحبِ نفسي قدسي شدن است، و خلاصه، هدف، تقرب به خدا و محرم خلوتخانه‌ي معارف حضرات محمّد و آل محمّد سلام الله عليهم اجمعين است .
آرى، براي رسيدن به اين مقصود، بايد از راه‌کارهاي درمانيِ ارائه شده از قرآن و سنن و سيره‌ي حضرات معصومين سلام الله عليهم استمداد جست؛ بايد ديد که حواريين و شاگردان و اصحاب اهل بيت سلام الله عليهم چه مي‌کرده‌اند و چه مي‌گفته‌اند دستورالعمل‌هاي سلوکي را بايد از دل قرآن و روايات ا هل‌بيت عليهم السلام بيرون آورد. آنها کلامشان نور است، و امرشان رشد، و سفارششان تقوا و مراعات حدود الهى.
براي گام نخست، اگر نگاهي به دستورالعملهاي اکابر اهل معني و علماي خود‌ساخته و بي‌توجه به دنيا بياندازيم و بخواهيم گام نخست را با عباراتي کوتاه و برگرفته از جملات گرانقدر آنها بيان کنيم، بايد بگوييم «عمل به واجبات شرع مقدّس» و «ترک محرّمات الهي» گام نخستي است که سالکِ سلوکِ واديِ معرفت را از آن گريزي نيست و دنباله‌ي مطلب که در گام نخست ضرورت دارد، حتي الامکان «انجام مستحبات» و« ترک مکروهات» است .
به فرمايش استادِ اساتيدِ اخلاق، مرحوم ملا حسينقلي همداني (رحمة الله عليه) که مضموني چنين دارد :
انسان در اين راه، اگر به نور ايمان راه پيدا کرد، مي بيند که ارتکاب يا التزام به بعضي مکروهات مانند بلند گذاشتن شارب يا نخوردن گوشت مدّت طولانى، دل انسان را تاريک مي‌کند.
اين سخن مرد بزرگي است که افرادي مثل مرحوم آيت‌الله قاضي افتخار آن را داشته‌اند که شاگردِ شاگردِ اين بزرگمرد بوده باشند. پس گام نخست مراعات حدود الهى، يعني «انجام واجبات» و «ترک محرمات» و انجام مستحبّات و ترک مکروهات در حدّ توان است.
جعفر ناصرى