احکام و آداب غذا خوردن در احادیث

قبل از هر چیز باید متذکر شد که تمامی این احادیث جزء مستحبات محسوب می گردند و اصلی ترین و مهمترین امر این است که انسان غذا و لقمه ای را که می خورد از راه حلال به دست آمده باشد و شبهه ناک نباشد. زیرا اگر لقمه حرام باشد انسان هر کدام از این مستحبات را انجام دهد فایده ای ندارد چون اصل را کنار گذاشته و به فرع پرداخته است.

.

شستن دستها پیش و پس از غذا:
1- پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش و پس از غذا، شفایی برای تن و مایه برکت در روزی است.
2- پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش از غذا، فقر را دور می کند و شستن دستها پس از غذا، اندوه را می راند و چشم را سلامت می دهد.
3- پیامبر خدا(ص): اگر کسی از شما در حالی که خوابید که در دستانش بوی گوشت بود و آن را نشست و آنگاه عارضه ای به وی رسید، مبادا جز خویش را نکوهش کند.
4- حضرت علی(ع): شستن دستها پیش و پس از غذا، موجب فزون شدن عمر است و سبب زدودن چربی از جامه هاست و دیده را جلا می دهد.
5- امام صادق(ع): دستهایتان را پیش و پس از غذا بشویید؛ چرا که فقر را می برد و بر عمر می افزاید.

.

گذاشتن سبزی در سفره:
6- پیامبر خدا(ص): سفره هایتان را به سبزی آذین کنید؛ زیرا آن، همراه با گفتن بسم الله، شیطان را می راند.
7- امام صادق(ع): هر چیزی زیوری است و زیور سفره، سبزی است.

.

درآوردن کفش ها:
8- رسول خدا(ص): به هنگام غذا، کفش هایتان را درآورید؛ چرا که این، رفتاری زیباست.
9- رسول خدا(ص): چون غذا نهاده می شود، کفش های خود را درآورید؛ زیرا این کار، موجب آسایش بیشتر پاهایتان است.

.

بر زبان آوردن نام خدا:
10- رسول اکرم(ع): هر غذایی که بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هیچ برکتی در آن نیست.
11- امام علی(ع): در سفارش های خود به کمیل-: به گاه غذا خوردن، از آن کسی نام ببر که با وجود نام او، دیگر هیچ دردی زیان نمی رساند و نامش، شفای همه بیماری ها و ناتن درستی هاست.

.

خوردن با دست راست:
12- مسند ابن حنبل به نقل از عایشه: پیامبر خدا دست راست خود را به خوردن و برآوردن نیازهای دیگر خویش اختصاص داده و دست چپ را به زدودن آلودگی از مقعد و آنچه در آن ناحیه است، واگذارده بود.

.

آغاز کردن غذا با نمک و به پایان بردن آن با نمک یا سرکه:
13- پیامبر خدا(ص): هر کسی که غذای خود را با نمک آغاز کند وبا نمک به پایان ببرد، از هفتاد و دو درد که جذام و برص(پیسی) از آن جمله است در امان می ماند.
14- امام صادق(ع): بنی اسرائیل، غذا را با سرکه آغاز می کردند و با آن نیز به پایان می بردند؛ ولی ما با نمک آغاز می کنیم و با سرکه به پایان می بریم.
15- امام کاظم(ع): سفره ای که در آن نمک نباشد، بی برکت است. آغاز کردن غذا با نمک، برای تن درستی، بهتر است.

.

خوردن غذا به هنگام گرسنگی و اشتها:
16- رسول اکرم(ص): خوردن بدون گرسنگی و خوابیدن بدون بیداری کشیدن و احساس نیاز به خواب، نزد خداوند، گناهی سهمگین است.
17- امام علی(ع): هر کس می خواهد هیچ غذایی به او زیانی نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معده او ازخوراک پیشین، پاک شده باشد.

.

آغاز کردن با سبک ترین غذا:
18- امام رضا(ع): غذای خود را با سبک ترین غذایی که بدنت به اندازه عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعالیت ها و زمانه ات تغذیه می کند، آغاز کن.

.
خوردن غذای گرم، پیش از سرد شدن:
19- پیامبر خدا(ص): گرمی[غذا]، برکت دارد.
20- المحاسن به نقل از مرازم: امام صادق(ع) برای ما غذایی گرم فرستاد و فرمود: « پیش از آن که سرد شود، بخورید؛ چرا که این، خوش تر است.

.
برداشتن لقمه های کوچک و جویدن کامل:
21- رسول خدا(ص): در بیان آداب غذا خوردن: اما آداب آن، کوچک کردن لقمه و جویدن کامل است.
22- امام حسن(ع): در باره سفره، دوازده نکته است و بر هر مسلمانی لازم است که آنها را بداند. از آنها چهار چیز، واجب، چهار چیز مستحب، و چهار چیز جزو آداب است. اما آنچه از آداب است، عبارت است از: خوردن از آنچه پیش خود تو است؛ کوچک کردن لقمه؛ خوب جویدن؛ و کمتر نگریستن به چهره مردم.
.
دست کشیدن از غذا پیش از سیری:
23- پیامبر خدا(ص): زمانی بخور که میل به خوردن داری و در حالی خوردن را رها کن که هنوز اشتهایت است.
24- امام علی(ع): هر کس می خواهد هیچ غذایی به او زیان نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معده او ازخوراک پیشین، پاک شده باشد. پس چو خواست بخورد، نام خدا را بر زبان آورد، خوب غذا را بجود و در حالی دست از غذا خوردن بکشد که هنوز میل به خوردن دارد و به آن، احساس نیاز می کند.
.
دست کشیدن بر چهره و دعا کردن پس از شستن دستان:
25- امام صادق(ع): دست کشیدن بر چهره پس از وضو، کنجدک کک و مک را از میان می برد و روزی را افزون می کند.
26- امام صادق(ع): چون پس از غذا دستانت را شستی، با باقی مانده آب، دستی بر چشمان خود بکش؛ چرا که مایه ایمنی از درد چشم است.
.
به پشت دراز کشیدن پس از غذا:
27- امام جعفر صادق(ع): دراز کشیدن پس از غذا، بدن را چاق می کند، غذا را هضم می نماید و درد را از درون انسان، بیرون می کشد.
28- امام رضا(ع): هرگاه چیزی خوردی، به پشت دراز بکش و پای راست خود را روی پای چپ بگذار.
.
پرهیز از زیاده روی:
29- قرآن کریم: بخوری و بیاشامید؛ ولی اسراف نکنید. [سوره مبارکه اعراف، آیه31.]
30- پیامبر خدا(ص): یکی از انواع زیاده روی، این است که هر آنچه را دوست داری، بخوری.
.
پرهیز از دمیدن در غذا:
31- امام علی(ع): – درباره آنچه پیامبر خدا(ص) نهی فرموده است: از این نهی کره که در غذا یا نوشیدنی بدمند.
32- امام علی(ع): نباید کسی بر محل سجده خود و نه در غذای خود و نه در آنچه می نوشد، بدمد.
.
پرهیز از خوردن با دست چپ:
33- پیامبر خدا(ص): خوردن با دست چپ، از نافرهیختگی است.
34- پیامبر خدا(ص): با دست چپ نخورید؛ چرا که شیطان با دست چپ می خورد.
.
پرهیز از خوردن پس از سیری:
35: امام صادق(ع): در سه چیز، ناخشنودی خداوند است: خفتن بدون بیداری کشیدن و احساس نیاز به خواب، خندیدن بدون شگفتی، و خوردن پس از سیری.
.
پرهیز از خوردن غذای داغ:
36- رسول اکرم(ص): غذایتان را سرد کنید تا در آن به شما برکت داده شود.
37- امام صدق(ع): نزد پیامبر(ص) غذای داغی آوردند. فرمود:«خداوند، آتش را خوراکمان نکرده است. کنارش بگذارید تا سرد شود». پس آن را واگذاشتند تا سرد شود.
.
پرهیز از خوردن در حالت جنابت، مگر با وضو:
38- پیامبر خدا(ص): پنج چیز پیسی می آورد: نوره کشیدن در روز جمعه و چهارشنبه؛ وضو گرفت و غسل کردن با آبی که با آفتاب گرم شده است؛ خوردن در حال جنابت؛ نزدیکی با زن در دوران قائدگی اش؛ و خوردن در حال سیری.
39- سنن النسائی به نقل از عایشه-: پیامبر خدا، چون در حال جنابت قصد خفتن داشت، وضو می ساخت و چون قصد خوردن داشت، دستان خویش می شست.
.
پرهیز از خفتن، بلافاصله پس از خوردن غذا:
40- پیامبر اعظم(ص): غذایتان را با یاد خدا و نماز، ذوب(هضم) کنید و بر آن مخوابید، که دل هایتان سخت می شود.