هفته هفدهم:...( " دوری از صفت رذیله عجب و تکبر "). ...

وسوسه ريا در عبادت!
پيامبر اكرم(ص) مي فرمايند: گاهي شيطان ملعون در عبادت مي آيد، وسوسه مي كند و برعكس عمل مي كند. مثلا انسان يك نماز با توجه مي خواند، به او مي گويد: ببين عزيزم! تو داري ريا مي كني. ريا يعني آن چيزي كه براي غيرخدا باشد. درست است لفظ ريا از رؤيت است، اما اگر براي خداست، عالم و آدم ببينند براي انسان مهم نيست. اگر هيچ كسي هم متوجه نشود، برايش مهم نيست. در باب ريا انسان بايد اين را مدنظر بگيرد، ببيند جدي دارد براي خدا انجام مي دهد يا خير. اگر براي خداست، همه عالم بفهمند، مهم نيست، هيچ تغييري هم نمي كند، هماني است كه بود و به تعبيري اگر اقبال عمومي هم به او شد، همان است كه هست.
پيامبر عظيم الشأن(ص) فرمودند: موقعي كه به عبادت مشغول مي شوي، نمازي مي خواني «و هو في صلاته»، شيطان مي آيد، مي گويد: «انك مراء»، ببين تو داري ريا مي كني! اصلا «الوسواس الخناس» (سوره ناس/6) همين است براي هر كس به طريق خودش مي آيد. آن جواني را كه خداي ناكرده هرزه است، از طريق گناه وسوسه مي كند. آن را كه اهل عبادت است، از طريق عبادت وسوسه مي كند. يك موقع يك كاري مي كند ريا كند، يك موقعي هم اهل ريا نيست، يك كاري مي كند كه عبادت نكند، با عنوان ريا! به سراغ او مي آيد و مي گويد: تو ريا مي كني. پس انسان مؤمن نه اهل رياست و نه اجازه مي دهد شيطان ملعون او را وسوسه ريا كند. لذا پيامبر مي فرمايند: كارت را برعكس كن. اگر مشغول به كاري براي آخرت هستي، آن را طولاني كن، يك تو دهني محكم به شيطان بزن. بگو: مي خواهي از طريق وسوسه، من را از عبادت دور كني؟! غلط كردي! اجازه نمي دهم. پيغمبر(ص) مي فرمايند: به شرط اين كه وضعش را به هم نزند، طولاني اش كند. عبادتي كه مشغول هست را با تضرع، خضوع و ناله بيشتر انجام دهد؛ چون شيطان ملعون با وسوسه جلوي او آمد.
از وجود نازنين مرد الهي، آيت الله بهاءالديني سؤال كردند: از كجا بفهميم كه كدام عمل رياست و كدام وسوسه شيطان است؟ ايشان جمله زيبايي فرمودند. اين جمله راه گشاست. فرمودند: اگر كسي نيت كند كه خدايا مي خواهم خودم را به تو بسپارم، من خودم نمي توانم، كاري از من برنمي آيد، پروردگار عالم هم محافظ او مي شود. افوض امري الي الله، به خدا تفويض امر كند، «ان الله بصير بالعباد»، وقتي پروردگار عالم مي بيند بنده اش مضطر شده و مي گويد: خدا! من مي خواهم عبادتم براي تو باشد ولي نمي دانم كجايش رياست و كجاش وسوسه شيطان است كه به من دارد مي گويد رياست، من ماندم، او را رها نمي كند. مي فرمايند: توكل به خدا كن، تفويض امر به خدا كن، بگو: خدايا مي خواهم جدي بنده صالح تو باشم. مگر مي شود كسي از پروردگار عالم بخواهد كه مي خواهم بنده تو باشم و حضرت حق او را رها كند؟! هيهات! منتها جدي و از عمق وجود بخواهد كه حتما پروردگار عالم او را كنترل كند. آنوقت ببين چه حالي پيش مي آيد.

نشانه هاي رياكاران
محمد (ص) مي فرمايند: و أما علامه المرائي فاربعه (4) يحرص في العمل لله اذا كان عنده أحد و يكسل اذا كان وحده، اولين نشانه اينكه در حضور افراد، در حضور ديگران، خود را حريص به عمل در راه خدا نشان مي دهد، دعايش، چه دعايي! نمازش، چه نمازي! عبادتش، چه عبادتي! اعلان حمايت از دينش، چه حمايتي! جلوي ديگران خود را بر طاعت الهي حريص مي داند. اما دوم و يكسل اذا كان وحده، اما موقعي كه تنها مي شود كسل است. قرآن كريم يكي از نشانه هاي منافقين را هم همين مي داند كه منافقين وقتي در خلوت هستند، كساني اند كه كسل در عمل و عبادت هستند، حال عبادت ندارند، نمازشان را نمي خوانند، نماز خوب نمي خوانند، دعايشان ديگر دعا نيست، در حالي كه اولياء الهي در خلوت غوغايند، آنچه كه در جلوت است، چندين برابرش در خلوت است. آنچه كه در جلوت هستند، چندين برابرش در خلوت!
و سوم: و يحرص في كل أمره علي المحمده، هر كاري كه در آن ستايش باشد شيفته آن مي شود. بگويند: به به! فلاني را ببين!از او تقدير كنند! از او تشكر كنند! اسمش را بياورند! اما اگر يك بار اسمش را اعلان نكنند، مكدر مي شود، من بودم زحمت كشيدم، من بودم براي انقلاب چه كردم، دائم من من مي كند! نشانه هاي رياكار اين است: عملي را كه براي آن حريص است، عملي است كه در آن حمد و ستايش باشد. اگر اين بود، تمام است. چهارم: و يحسن سمعته بجهده، كه اين هم يكي از گرفتاري هاست كه عملش را ظاهرسازي مي كند. يعني در ظاهرسازي تلاش زياد مي كند كه ظاهر خوبي نشان دهد. اولياء ما باطنشان هزار برابر از ظاهر بهتر است.