مبحث سی و یکم صالحین: نهضت سواد آموزی

مقدمه

خداوند بشر را آفریده و عقل را برای اندیشیدن در او به ودیعه نهاده است، تا حق و باطل، خیر و شر و زشت و زیبا را از هم تمییز دهد و راه خویش را در زندگانی بازیابد و در عین حال، از لغزش ها و زیان های جهل و نادانی مصون بماند. این هدف، جز از راه عقل پروری و دانش اندوزی میسر نیست. از این رو، اسلامْ مقام علم را بس والا معرفی کرده و از آغاز، مبارزه با بی سوادی را شروع و از همه فرصت ها برای مبارزه با این پدیده شوم استفاده نموده است. این دین سترگ، دانش اندوزی را یکی از ضروریات قرار داده و از این رو، مسلمانان توانستند در علم و دانش، به پیشرفت های شگرفی برسند.

تشکیل سازمان نهضت سوادآموزی

پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی که به حق باید آن را یک انقلاب فرهنگیِ عظیم دانست، مسئله محو پدیده شوم بی سوادی، مورد توجه اندیشمندان و مسئولان کشور قرار گرفت. در رأس این اندیشمندان، حکیم بزرگ و فرزانه، حضرت امام خمینی رحمه الله قرار داشت که با پیام تاریخی خود در هفتم دی ماه 1358، از همگان مبارزه ضربتی با بی سوادی را خواست و در بخش از آن فرمود: «مایه بسی خجلت است که در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه اسلام زندگی می کند، بی سواد وجود داشته باشد». به دنبال صدور فرمان رهبر کبیر انقلاب، سازمان نهضت سوادآموزی به صورت کاملاً مستقل تأسیس شد و پایه گذاری گردید.

تاریخچه سوادآموزی

سوادآموزی در ایران، از سال 1315 شمسی، با تشکیلات سازمان تعلیمات اکابر آغاز شد. در آن زمان، این بخش از وظیفه سوادآموزی، از ادارات مربوط به وزارت معارف به شمار می رفت، ولی پس از مدتی، چون توفیق چشم گیری نداشت، منحل شد. سرانجام بعد از انقلاب به رهبری امام خمینی رحمه الله نهضت سوادآموزی پایه گذاری شد و فصل جدیدی را در تاریخ انقلاب ما گشود. این نهضت در ابتدا در قالب نهادی مستقل کار خود را آغاز نمود و سپس در سال 1361، به آموزش و پرورش پیوست. همکاری این نهاد انقلابی با آموزش و پرورش، به صورت کار مشترک آغاز و سبب شد که تلاش وسیع تری در مجموع کشور شروع و خوش بختانه دستاوردهای بزرگی نصیب ملت شایسته و انقلابی ایران شود.

سوادآموزی، وسیله ارتباط

سوادآموزی، تنها به خواندن و نوشتن و حساب کردن منحصر نمی شود، بلکه تلاشی در راه تطبیق افراد بی سواد با محیط و جهان اطراف خود و دنیاست که همواره دچار تغییر و تحول است. آموزش و سواد، زیربنای توسعه است. در هیچ کشوری توسعه مطلوب اتفاق نخواهد افتاد، مگر اینکه مسایل دانش آموزی، یعنی آموختن دانش و یادگیری تا مقطع دانشگاه تداوم پیدا کند. پایه و اساس توسعه هر کشور، به میزان سوادآموزی آن بستگی دارد. بنابراین، سواد آموزی، وسیله برقراری ارتباط به معنای گسترده آن است یا به عبارت دیگر، قوی ترین وسیله ارتباط با دنیای خارج به شمار می آید.

سوادآموزی در کلام امام و رهبری

امام خمینی رحمه الله :

تعلیم و تعلم، عبادتی است که خداوند تبارک و تعالی ما را بر آن دعوت فرموده است.

من از ملت عزیز امیدوارم که با همّت والای خود، بدون فوت وقت، ایران را به صورت مدرسه درآورند.

مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای

نهضت سوادآموزی، یک جریان مهم فرهنگی است.

علم و سواد، ارزنده ترین هدیه است.

انتظار نهضت سوادآموزی

نهضت سوادآموزی، برای رسیدن به اهداف عالی نظام مقدس جمهوری اسلامی و استمرار امر سوادآموزی، از همگان انتظار دارد همچون گذشته، این نهاد فرهنگی را برای اجرای برنامه های مناسب و مفید سوادآموزی و خدمت به محرومان جامعه یاری نمایند تا به وضعیتی برسیم که همگان، افزون برآنکه به یادگیری مستقل تجهیز شدند، از پشتیبانی لازم برای استمرار یادگیری در طول زندگی برخوردار گردند تا کشوری آباد و پیشرفته داشته باشیم.

تجهیز کتاب خانه های عمومی شهری و روستایی به کتاب های ویژه نوسوادان

با تصویب هیئت امنای کتاب خانه های عمومی کشور، قفسه ای در همه کتاب خانه ها به نوسوادان اختصاص یافته است. این طرح، با هدف ارایه خدمات مطالعاتی به نوسوادان جامعه و گسترش فعالیت های تداوم سواد و اتصال آموزش های سوادآموزی به کتاب خانه ها و خودآموزی به اجرا گذاشته شد. دراین راستا، با مشارکت دبیرخانه هیئت امنای کتاب خانه های عمومی کشور، حدود سه میلیون جلد از عناوین مختلف کتاب در اختیار کتاب خانه های شهری و روستایی کشور قرار گرفته است و بالغ بر دوازده هزار کم سواد به عضویت کتاب خانه ها درآمده اند.